اخیرا فیلمی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است از پرنده‌ای که هنگام نزدیک شدن فیلمبردار، در لاک دفاعی می‌رود و قیافه‌ای ترسناک به خود می‌گیرد. این پرنده که در کنگان استان بوشهر مشاهده شده، از خانواده حواصیل‌هاست و برای ما ایرانی‌ها به دلیل حضور پررنگش در ادبیات فارسی ناشناس نیست.

همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: بوتیمار بزگ (Eurasian Bittern ) نام پرنده‌ای است که در از خانواده حواصیلان که در تالاب‌ها و نیزارها زندگی می‌کند و نسبت به سایر اعضای خانواده حواصیلان، جثه‌ای تنومندتر دارد. اگر توانستید این پرنده را در نیزار ببینید بر خود ببالید چون این گونه به استتار معروف است. نام دیگر او غم‌خورک است. بیشتر از ۱۵ گونه آن شناسایی شدند. دو زیر گونه‌ای که در ایران شناخته شده‌اند و با نام‌های بوتیمار بزرگ و بوتیمار کوچک شناخته می‌شوند

زیستگاه:

بوتیمار بزرگ عمدتاً در مناطق تالابی، نیزارها و مرداب‌هایی با گیاهان متراکم زندگی می‌کند. این پرنده در بخش‌هایی از اروپا، آسیا و شمال آفریقا یافت می‌شود و در ایران نیز به ویژه در تالاب‌های کشور از تالابهای انزلی و میانکاله، گندمان، تا آب‌بندان‌هایی مثل عشق‌آباد تهران و استان‌های فارس، خوزستان، هرمزگان و بوشهر دیده می شود.

اندازه:

طول بدن ۷۰ تا ۸۰ سانتی‌متر

طول بال‌ ۱۰۰ تا ۱۳۰ سانتی‌متر

وزن: حدود ۱ کیلوگرم

مسیر مهاجرت:

در فصل‌های سرد جمعیت‌هایی که در اروپای شمالی زندگی می‌کنند به سمت جنوب اروپا، شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا (از جمله ایران) مهاجرت می‌کنند. جمعیت‌های شمال آسیا هم به بخش‌هایی از شبه جزیره عربستان، شبهه قاره هند و شرق چین مهاجرت می‌کنند.

نام‌های دیگر:

کیلان، غم‌خورک، ماهی‌خوار، هوقار و مرغ غصه

عکاس فرشید صمیمی- تالاب گندمان

صدای بوتیمار بزرگ

پنهانکاری و خشم بوتیمار

وقتی بوتیمار احساس خطر می‌کند، به جای فرار، ساکن می‌ماند و سر و گردن خود را به صورت عمودی بالا می‌گیرد این رفتار باعث می‌شود که با نی‌های اطرافش هم‌خوانی داشته باشد و تقریباً در میان گیاهان گم شود بوتیمار در این حالت ممکن است به آرامی همراه با وزش باد تکان بخورد تا بیشتر شبیه به نی‌های اطرافش شود. اما یکی از ویژگی‌های زیستی بوتیمار رفتار دفاعی اوست. در این حالت، بوتیمار پرهای گردن و سینه‌اش را پف می‌دهد و آن‌ها را تا حد امکان باز می‌کند تا بزرگ‌تر و ترسناک‌تر به نظر برسد. این عمل باعث می‌شود که بدنش به شکل یک توده حجیم‌تر به نظر بیاید و مهاجم احساس خطر کند. همزمان با این رفتار، ممکن است منقار خود را نیز باز کند و صدایی از خود تولید کند که تهدیدآمیز به نظر برسد.

بوتمیار در ادبیات فارسی نماد حسرت و غم‌خواری است به همین دلیل یکی از نام‌های این گونه غم‌خورک است. از سوی دیگر در فرهنگ‌لغت دهخدا «نام مرغی است که او را غم خورک نیز گویند و او پیوسته در کنار آب نشیند و از غم آنکه مبادا آب کم شود با وجود تشنگی آب نخورد.»

منبع: روزنامه همشهری