به گزارش همشهری آنلاین، در اجلاس سران بریکس در کازان روسیه، اسکناس نمادین بریکس رونمایی شد که بحث‌ها را در مورد تغییر ساختار مالی جهانی برانگیخت. این اسکناس که پرچم‌های عضو بریکس را نشان می‌دهد، نماد اراده جمعی این کشورها برای جایگزین کردن سیستم مالی جدید به جای سیستم مبتنی بر دلار آمریکا در معاملات فرامرزی است. این تحول تلاش فزاینده در بریکس را برای ایجاد یک سیستم اقتصادی مستقل‌تر که کمتر به ساختارهای مالی غرب متکی باشد، برجسته می‌کند.
پول بریکس پاسخ به تحریم‌های آمریکاست
علت تلاش کشورها در سال‌های اخیر برای کاهش قدرت دلار در سیستم مالی دنیا، سوءاستفاده آمریکا از این ابزار برای تحریم کشورهاست.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در این اجلاس به صراحت اعلام کرد که کشورهای بریکس مستقیما دلار آمریکا را رد نمی‌کنند، اما درصورت محدود شدن دسترسی به دلار، جایگزین‌هایی را آماده می‌کنند. پوتین خاطرنشان کرد: دلار همچنان مهم‌ترین ابزار در امور مالی جهانی است، اما استفاده از آن به‌عنوان یک سلاح سیاسی اعتماد به ارز را تضعیف می‌کند.
وی ادامه داد: بریکس با دلار مبارزه نمی‌کند، اما درصورت لزوم به‌دنبال روش‌های جایگزین خواهد بود. او با تأکید بر رویکرد عملگرایانه‌ای که بریکس اتخاذ کرده است، افزود: اگر آنها ما را مسدود کنند، ما جایگزین‌هایی خواهیم یافت.
اظهارات پوتین در چارچوب تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه و ایران بازتاب می‌یابد که آمریکا دسترسی این کشورها را به سیستم‌های مالی جهانی تحت سلطه دلار به‌طور چشمگیری محدود کرده است.
دیلما روسف، رئیس بانک توسعه جدید (NDB)، نگرانی‌های پوتین را تکرار کرد و اظهار داشت که دلار به‌عنوان یک ابزار سیاسی استفاده شده است که قابلیت اطمینان آن را در امور مالی جهانی تضعیف می‌کند.
در روز چهارشنبه (۲۳اکتبر ۲۰۲۴) کشورهای بریکس رسماً تسویه پرداخت‌های فرامرزی به ارزهای محلی را تأیید کردند که گامی مهم در جهت کاهش وابستگی به دلار آمریکاست. در بیانیه کازان که در پایان اجلاس صادر شده، آمده است: ما از استفاده از ارزهای محلی در مبادلات مالی بین کشورهای بریکس و شرکای تجاری آنها استقبال می‌کنیم.
پول بریکس چطور ایجاد می‌شود؟
گزارش‌ها حاکی از آن است که اسکناس BRICS را می‌توان «پول واحد» نامید که احتمالا پشتوانه آن از طلا و ارزهای کشورهای عضوست. با این حال، اینها همچنان حدس و گمان هستند و هیچ اطلاعیه رسمی در مورد راه‌اندازی ارز BRICS ارائه نشده است.
مکمل ارز بریکس
قطعا برای فراگیری ارز بریکس بین اعضای این سازمان، باید سامانه تسویه مبادلات بین آنها هم ایجاد شود؛ یعنی سیستمی شبیه سوئیفت. سوئیفت سامانه تسویه ارزی بین بانک‌های کشورهای جهان است که مدیریت آن در اختیار آمریکاست؛ به همین دلیل به ابزار سیاسی آمریکا تبدیل شده و در سال‌های اخیر ایران و روسیه را از آن اخراج کرده است.
به همین دلیل در جریان اجلاس بریکس، رهبران این سازمان، وزرای دارایی و روسای بانک مرکزی خود را موظف کرده‌اند تا گام‌های بیشتر در ارزهای محلی و یکپارچگی مالی را بررسی کنند. یکی از نتایج مهم این اجلاس، طرح راه‌اندازی یک زیرساخت تسویه ارزی مستقل فرامرزی بود که به‌طور آزمایشی BRICS Clear نامیده می‌شود. هدف این سیستم، تکمیل مکانیسم‌های موجود بازار مالی و در عین حال ترویج استفاده از ارزهای محلی برای تجارت بین‌المللی است.
از سلطه دلار تا پول بریکس
ریشه اینکه کشورهای عضو سازمان بریکس به فکر ایجاد واحد پول مشترک افتاده‌اند به سلطه دلار در نظام مالی بین‌المللی بازمی‌گردد که قدرت بلامنازعی برای دولت آمریکا جهت پیشبرد سیاست‌های خارجی آن ایجاد کرده است.
پس از جنگ جهانی دوم که آمریکا قدرت اول اقتصادی جهان شد، توانست سیستم دلاری را بر نظام مالی بین‌المللی دیکته کند. تا ۲دهه پیش با وجود ایجاد بحران‌های بزرگی مثل بحران مالی سال ۱۹۹۷در شرق آسیا و بحران مالی جهانی ۲۰۰۷اقتصادهای بزرگ همچنان راضی به استفاده از مبادلات دلاری در نظام مالی بین‌المللی بودند، اما سوءاستفاده آمریکا از این سیستم برای تحت فشار قرار دادن سایر کشورها خصوصا در موضوع اعمال تحریم‌ها علیه ایران و روسیه، سبب شد تا ضرورت ایجاد سازوکارهای مالی بین کشورها، مستقل از دلار، تقویت شود.
اکنون اقتصادهای بزرگ جهانی به این نتیجه رسیده‌اند که چاره‌ای جز ایجاد یک سازوکار مالی مستقل از دلار آمریکا وجود ندارد و واحد پول مشترک بریکس در همین راستا قلمداد می‌شود.
واکنش رسانه‌ها به ایجاد پول بریکس
هندوستان تایمز: پول بریکس بزرگ‌ترین خطر برای دلار آمریکا
اکونومیک تایمز: سلطه دلار آمریکا پایان می‌یابد؟
ریپابلیک ورلد: بمب پولی بریکس به دلار آمریکا حمله می‌کند؟
نزدک: پول جدید بریکس چگونه بر دلار تأثیر می‌گذارد؟
رویترز: آیا پول بریکس بحرانی برای دلار ایجاد می‌کند؟
فایننشال اکسپرس: بریکس در میانه بحث دلار، واحد پولش را رونمایی کرد
آسیا تایمز: اجلاس بریکس با معرفی واحد پول جدید، صندوق بین‌المللی پول را به چالش کشید
بانک بین‌المللی آی.ان.جی: دلارزدایی؛ افزایش نقش‌آفرینی بریکس
تی.آر.تی ورلد: بریکس به‌دنبال به چالش کشیدن سلطه دلار
بیزینس اینسایدر: پوتین سال‌ها برای دلارزدایی نقشه کشیده است
هندوستان بیزینس: احتمال بلندمدت پول بریکس
عربین بیزینس: معرفی پول جدید بریکس
ام.اس.ان: پول بریکس؛ چالش جدید برای دلار