همشهری - سعیده مرادی: خانه دبیرالملک متعلق به میرزا محمد حسین خان فراهانی بوده و حدود ۱۴۰ سال قدمت دارد. این خانه قاجاری سال ۱۳۸۴ به عنوان یکی از آثار میراث فرهنگی به ثبت ملی رسید.
خانه منشی امیرکبیر
میرزا محمدحسین‌خان فراهانی پس از آن‌که ۴ سال منشی امیرکبیر بود، مدتی وزیر داخله و حاکم اراک شد. دبیرالملک، در دستگاه حکومت قاجار در دوره‌ای نیز به‌عنوان مسئول رسیدگی به آستان قدس رضوی مشغول به فعالیت بود. پس از اینکه دبیرالملک، عمارت خود را در این محله بنا کرد، نام کوچه، به کوچه میرزا نصیرالدوله‌خان دبیرالملک تغییر یافت. او پس از نوشتن رساله‌ای انتقادی در سال ۱۲۷۸ درباره اصلاح حکومت، مورد بی‌مهری شاه قاجار قرار گرفت.
معماری اروپایی در عودلاجان
در ساخت خانه دبیرالملک از معماری غرب و اروپایی استفاده شده و در بنای آن می‌توان تقارن کامل را مشاهده کرد. اتاق شاه‌نشین در میان بنا قرار دارد و دیگر بناهای فرعی در کنار یا پشت آن قرار گرفته‌اند. در مرکز حیاط آن هم یک حوض به شکل مستطیل با رنگ‌های زرد و نارنجی وجود دارد. به دلیل تنگ و باریک بودن کوچه‌ها دراین محدوده، بهترین راه رسیدن به خانه دبیرالملک استفاده از مترو است.
خانه فراغت
عمارت دبیرالملک اما در سال‌های عمر خود کاربری‌ها متفاوتی داشته است. این عمارت زیبا، برای مدتی خانه اسباب‌بازی و سلامت دبیرالملک نام داشت و در حوزه کودکان کار فعالیت می‌کرد. خانه دبیرالملک چند سالی هم به انجمن فراغت تهران سپرده شد و مدتی نام آن به خانه فراغت تغییر کرد. اکنون عمارت دبیرالملک زیر نظر شهرداری تهران است و بازدید از آن در ساعت‌های اداری امکان‌پذیر است.
نشانی: کوچه قوام‌الحضور، خیابان شهید علیرضا جاویدی، کوچه فخرالملک
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: بهارستان
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: آبشار
هزینه بازدید: رایگان
ساعت بازدید: ۸ تا ۱۴