به گزارش همشهری آنلاین، زرشک در مناطق معتدل و نیمه‌گرمسیری در اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی دیده می‌شود، اما ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک در دنیاست که ۹۵ درصد زرشک دنیا را تولید می‌کند.
قطب تولید زرشک در ایران
خراسان جنوبی با در اختیار داشتن نزدیک به ۹۷ درصد از اراضی زیرکشت محصول زرشک تولید ۹۸ درصد از زرشک ایران را در اختیار دارد. ۵ شهرستان این استان شامل قائنات، زیرکوه، درمیان، سربیشه و بیرجند بیشترین سطح زیر کشت زرشک را دارند. در مجموع سطح زیرکشت زرشک خراسان جنوبی که از آن به عنوان یاقوت سرخ کویر نیز یاد می‌شود، بیش از ۱۹ هزار و ۴۸۵ هکتار است که از این میزان ۵۱۲ هکتار به صورت دیم کشت و سالانه به‌طور میانگین بیش از ۱۰۰ هزار تن زرشک از این مزارع برداشت می‌شود. بنابر اعلام سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیش از ۳۸ هزار خانوار به‌طور مستقیم تولیدکننده زرشک هستند و ۵۰ هزار خانوار به‌طور مستقیم و غیرمستقیم از این محل امرار معاش می‌کنند. در این استان ۸ واحد و کارخانه فرآوری زرشک با ظرفیت ۴ هزار و ۴۶۰ تن و ۲۸ واحد بسته‌بندی زرشک با ظرفیت ۱۰ هزار و ۴۴۰ تن در حال فعالیت هستند.
بزرگترین باغ زرشک دنیا
خراسان جنوبی دارای رتبه یک سطح زیرکشت زرشک بی دانه در جهان هم هست و درختچه زرشک بی دانه با قدمت بیش از ۲۵۰ سال توانسته با شرایط اقلیمی و اکولوژی این ناحیه سازش داشته و خشکسالی‌های طولانی و پیاپی را تحمل کند. روستای «افین» با برخورداری از چند هزار هکتار مزرعه زرشک یکی از بزرگترین مراکز تولید زرشک بی‌دانه در کشور محسوب می‌شود. افین خاستگاه زرشک دنیا هم محسوب می‌شود و بیشترین زرشک تولیدی کشور در روستای افین به ثمر می‌رسد. در منابع تاریخی آمده است اولین کشت و تولید زرشک بی دانه در روستای افین از بخش زیرکوه قاین بنیان گذاشته شده و قدمت تاریخی دارد.
خواص زرشک
زرشک خواص دارویی بسیاری دارد که حتی در دنیا و از قرن‌ها پیش شناخته شده است. زکریای رازی اولین کسی بود که خواص طبی زرشک را شناخت و در درمان تب، عطش و التهاب، آب زرشک را تجویز کرد؛ در زمینه خواص دارویی از ریشه، ساقه، برگ و میوه‌های آن استفاده‌های فراوانی می‌شود. ساخت داروهای ترک اعتیاد، کاهنده چربی خون، درمان زخم روده و فشار خون از خواص عمده این محصول است. سرشار از مواد مغذی، کنترل دیابت، کمک به دستگاه گوارش، بهبود سلامت قلب، جلوگیری از از سندرم متابولیک، پاکسازی کبد و کیسه صفرا و سلامت دندان و زرشک مهم‌ترین خواص زرشک است.
ویدئوی مزارع زرشک روستای افین را تماشا کنید.