همشهری- زینب زینال زاده: با لباس بلوچی مقابل بیمارستان ایستاده و با تعجب چشم به ساختمان ۱۲۳ کوچه صدوقی دوخته است. تابلوی همراه سرای مادران که روی این ساختمان نصب شده، نور امیدی را در دل بسیاری از همراهان که برای مداوای عزیزانشان به تهران آمده و مهمان این شهر شده اند، روشن می‌کند. چرا که ایجاد همراه سرا و توسعه این زیرساخت‌ها به معنای پایان چادر خوابی همراهان بیماران است. پدیده‌ای که پیش‌ازاین در اطراف مراکز درمانی به‌ویژه پیاده‌رو بیمارستان امام خمینی (ره) به‌وفور دیده می‌شد و هرازگاهی هم عکس‌های این پدیده در راستای نشان‌دادن بی‌کفایتی مدیریت شهری، در شبکه‌های اجتماعی بازنشر داده می‌شد.
کاهش رنج بیماران و همراهان
ساک می‌بندند و برای درمان به تهران می‌آیند. علاوه بر هزینه‌ها و فرایند درمان، دغدغه اسکان هم دارند. به دلیل مشکلات اقتصادی ترجیح می‌دهند در پیاده‌رو و داخل چادر مستقر شوند. دیدن این تصاویر دل هر رهگذری را به درد می‌آورد و همواره نوک پیکان انتقادات به‌سوی شهرداری تهران بوده است. برای عبور از این چالش و همچنین در راستای عمل به سخنان مقام معظم رهبری که فرمودند: «بیمار به جز رنج بیماری نباید درد دیگری داشته باشد.» راه‌اندازی همراه سراها در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفت و در این دوره تعداد همراه سراها به عدد ۹ رسید.
بیشترین همراه سرا در منطقه ۶
بیشترین مراکز درمانی و بیمارستانی در منطقه ۶ تهران قرار دارد. البته بیمارستان امام خمینی از جمله مراکز درمانی پر متقاضی است و ازاین‌رو ۳ همراه سرا در اطراف این بیمارستان راه‌اندازی شده است. همراهان بیماران با معرفی مددکاران اجتماعی بیمارستان‌ها به همراه سراها معرفی می‌شوند و می‌توانند رایگان از اسکان و خدمات آنها استفاده کنند. رضا از کرمان آمده و در همراه سرای پناه مستقر است. او می‌گوید: «همراهان باید در دسترس بیماران و پزشکان باشد تا فرایند درمان طی شود. نزدیکی همراه سرا این موضوع را تسهیل می‌کند. چند روزی که در همراه سرا هستم همه چیز خوب است.»
اولین همراه سرای جنوب تهران
نخستین همراه سرای جنوب تهران در منطقه ۲۰ و در قالب یک صد و چهل و نهمین رویداد امید و افتخار به بهره‌برداری رسید. بیمارستان‌های فیروزآبادی و شهدای هفتم تیر در این منطقه قرار دارند و روزانه صدها بیمار همراه با همراهان به این مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. نبود همراه سرا در مجاورت این مراکز درمانی، همراهان را به چادر خوابی اطراف بیمارستان و فضاهای سبز اطراف سوق داده بود. افتتاح همراه سرا در مجاورت بیمارستان شهدای هفتم تیر مشکل همراهان را تا حدودی برطرف می‌کند و قطعاً توسعه این زیرساخت همچنان در دستور کار مدیریت شهری قرار دارد.
ظرفیت جدید برای بانوان معتاد زیر ۲۵ سال
ساماندهی معتادان متجاهر، از ابتدای دوره مدیریت شهری ششم در دستور کار قرار گرفت و در راستای تحقق همین هدف، قرارگاه اجتماعی تشکیل شد. باتوجه‌به خلأهای حوزه منع پذیرش معتادان متجاهر، شهرداری تهران عهده‌دار این مقوله شد و ایجاد یاور شهرها کلید خورد. در تهران ۱۰ یاور شهر بهره‌برداری‌شده است و دیروز (۱۲ آبان) یاور شهر ۱۱ باهدف پذیرش زنان معتاد متجاهر زیر ۲۵ سال در منطقه ۲۲ افتتاح شد. ریحانه از مددجویان یاور شهر ۱۰ است. او ۲۰ سال دارد و می‌گوید: «راه‌اندازی یاور شهر برای افراد زیر ۲۵ سال قطعاً خدمت‌رسانی به آنها را مطلوب‌تر می‌کند و برنامه‌ها متناسب با سن گروه هدف خواهد بود.»
مرکزی برای کار و زندگی بهبودیافتگان
شهرداری تهران در طرح ساماندهی معتادان متجاهر، برنامه‌ریزی‌ها را تنها به مقوله ترک و به پاکی رسیدن گروه هدف خلاصه نکرده است. چرا که اشتغال و ورود به جامعه و کانون خانواده مهم‌ترین دغدغه بهبودیافتگان بوده و هست. برای رفع این چالش مراکز جامعه‌پذیری راه‌اندازی شده‌اند. در ۳ مرکز جامعه‌پذیری (مناطق ۵،۱۲ و ۱۶) بهبودیافتگان اعم از زن و مرد به توانمندی می‌رسند و با کمک مددکاران اجتماعی در خانواده و جامعه‌پذیرش می‌شوند. حسین یکی از مددجویان مرکز جامعه‌پذیری منطقه ۱۲ می‌گوید: «باوجود چنین مراکز دیگری دغدغه کار نداریم و معتادان می‌توانند باانگیزه بالاتری مراحل پاکی را طی کنند.»
جزئیات ۶ پروژه بهره‌برداری‌شده
- مرکز جامعه‌پذیری منطقه ۱۲
ظرفیت: ۸۰ نفر
نشانی: خیابان شوش غربی، پشت دروازه هرندی
- مرکز جامعه‌پذیری منطقه ۵ (ویژه بانوان)
ظرفیت: ۶۰ نفر
نشانی: اتوبان همت غرب به شرق، جنب مرکز یاور شهر ۵
- مرکز جامعه‌پذیری منطقه ۱۶ (ویژه بانوان)
ظرفیت: ۴۰ نفر
نشانی: خیابان شوش غربی، نرسیده به میدان شوش
- همراه سرای مادران منطقه ۶
ظرفیت: ۵۰ نفر
نشانی: خیابان دکتر قریب، نرسیده به بیمارستان امام خمینی
- همراه سرای منطقه ۲۰
ظرفیت: ۵۰ نفر
نشانی: شهرری، میدان بسیج
- یاور شهر ۱۱ منطقه ۲۲(ویژه بانوان معتاد متجاهر زیر ۲۵ سال)
ظرفیت: ۱۰۰ نفر
نشانی: بزرگراه شهید فهمیده، خیابان علیمردی
بازگشت کودکان کار به آغوش خانواده
محمدامین توکلی‌زاده، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران
در یک دهه گذشته رهبر معظم انقلاب بارها تأکیداتی دراین‌خصوص داشتند و حالا خدا را شکر می‌بینیم این گره‌ها در حال باز شدن هستند. در واقع در رویکرد مدیریت شهری گره‌ها به دست مردم باز می‌شود. افتتاح ۶ مرکز کاهش آسیب اجتماعی از حلقه‌های کامل‌کننده زنجیره رفع آسیب در شهر تهران است و رفع موانع ساماندهی آسیب‌های اجتماعی منع پذیرش‌ها را شروع کردیم و امروز با همکاری همه مسئولان و خیرین، برای همه افراد دارای منع پذیرش، مراکز تخصصی داریم.
مورد دیگر که همواره سبب تأثر و تأسف می‌شد، چادرزدن افراد کنار بیمارستان امام خمینی (ره) بود که تا امروز ۳ همراه سرا کنار این بیمارستان راه‌اندازی شده است و امیدواریم ازاین‌پس شاهد ساخت بیمارستان بدون همراه سرا، پارکینگ و سایر موضوعات نباشیم. چرا که این موارد باید در پروژه‌های درمانی پیش‌بینی شوند.
همچنین در حوزه ساماندهی معتادان متجاهر، مراکز جامعه‌پذیری خلائی بود که همواره احساس می‌شد. با راه‌اندازی این مراکز زمینه اشتغال و توانمندسازی بهبودیافتگان و بازگشت آنها به اجتماع و کانون خانواده فراهم شده است.
ساماندهی کودکان کار هم از موضوعاتی است که در قرارگاه اجتماعی پیگیری می‌شود. در حوزه کودکان کار اتفاق بزرگی رخ‌داده و در چهارراه‌ها تعداد کودکان کار کم شده‌اند و علت آن طرحی است که قوه قضائیه و بهزیستی و شهرداری در قرارگاه اجتماعی مصوب کردند و ما پشتیانی کننده این زنجیره هستیم؛ البته اولویت اول ما این است که کودکان به آغوش خانواده‌های خود بازگردند و قصد نداریم طرح‌های ناموفق گذشته را تکرار کنیم. در واقع با محوریت قراردادن خانواده‌ها سعی کردیم از طریق صحبت و مشاوره آنها را قانع کنیم تا از کار کودکان ممانعت کنند و آنها را به مراکز آموزشی یا پویا شهرها سوق دهند. در مقوله سوءاستفاده از کودکان و مافیا هم فراجا ورود کرده است. موضوع کودکان اتباع غیرمجاز هم توسط اداره کل اتباع وزارت کشور پیگیری می‌شود.
افزایش همراه سراها تا پایان سال
سید محمد نقیب، مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران
چادرزدن همراهان بیماران در کنار بیمارستان امام خمینی (ره) یکی از موضوعات و مسائل مهمی بود که شهر با آن مواجه بود. با بهره‌برداری از همراه سراها و توسعه و افزایش آنها این پدیده کاهش‌یافته و حتی می‌توان گفت به صفر نزدیک شده است. بر اساس تقاضای بالای شهر به همراه سراها، افزایش آنها همچنان در دستور کار قرار دارد. امروز ۹ همراه سرا در تهران داریم و تا پایان سال ۳ همراه سرای دیگر هم بر اساس نیازسنجی و درخواست بیمارستان‌ها راه‌اندازی خواهد شد.