همشهری آنلاین – گروه سیاسی: طی سال‌های اخیر وحشت غربی‌ها از توان پهپادی ایران افزایش یافته است؛ تا جایی که چندی قبل شبکه آمریکایی بلومبرگ در گزارشی تاکید کرد که صنعت پهپادی ایران با پیشرفت‌هایی که سال‌های گذشته به آنها دست یافته، توانسته جمهوری‌اسلامی را به یک بازیگر منطقه‌ای که بهترین درک را از ظرفیت دفاعی هواپیماهای بدون‌سرنشین دارد، تبدیل کند.
هراس آمریکایی‌ها از توان پهپادی ایران اما، مسبوق به سابقه بود؛ در خردادماه ۱۴۰۲ چهار نهاد آمریکایی، شامل وزارت امور خارجه، وزارت بازرگانی، وزارت دادگستری و وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور توصیه‌نامه‌ای به جامعه بین‌المللی، بخش‌خصوصی و مردم نسبت به تهدید ناشی از خرید، توسعه و تکثیر پهپادهای ایران هشدار دادند؛ اقدامی که رویکرد وحشت‌آفرینی درباره توان بازدارندگی دفاعی ایران را پیگیری می‌کرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در شرایط کنونی ناوگان پهپادهای رزمی ایران، حداقل در قالب ۳ خانواده پهپادی «شاهد»، «مهاجر» و «ابابیل» ایران را از «بزرگ‌ترین ناوگان پهپادهای رزمی منطقه» بهره‌مند کرده‌اند؛ دستاوردی که به دغدغه‌ای برای تحلیلگران آمریکایی تبدیل شده‌است.
جنگ پهپادها در اوکراین
پایگاه تحلیلی «نشنال‌اینترست» در تازه‌ترین گزارش خود درباره توسعه صنعت پهپادی در جهان، «نقش‌آفرینی پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین» را به‌عنوان مثالی برای نقش‌آفرینی رو به افزایش پهپادها در جنگ‌های آینده بیان می‌کند.
دارل اوانز، عضو ارشد امور امنیت ملی در شورای سیاست‌خارجی آمریکا و همچنین مشاور امنیت ملی سابق یک سناتور جمهوری‌خواه به نام «پت تومی»، در این گزارش تاکید می‌کند که «جنگ بعدی ممکن است با موشک یا چکمه روی زمین آغاز نشود؛ می‌تواند با هواپیماهای بدون‌سرنشین کوچک و غیرقابل شناسایی شروع شود که زیرساخت‌های حیاتی آمریکا را تخریب می‌کنند».
او در این گزارش با تاکید بر اینکه صنعت پهپادی در سال‌های اخیر به سرعت پیشرفت کرده‌است، دفاع در برابر این پهپادها را همگام با سرعت توسعه آنها نمی‌داند؛ «وضعیتی که در صورت ادامه ممکن است به فاجعه منجر شود».
اوانز در بخشی از این گزارش تاکید می‌کند: «برای اینکه ببینیم جنگ پهپادها چگونه صحنه درگیری‌ها را تغییر می‌دهد، نیازی به جست‌وجوی زیادی نداریم. در میدان‌های نبرد اوکراین، پهپادها جنگ را متحول و زمین بازی را برای مدافعان اوکراین هموار کردند. پهپادها به کی‌یف اجازه دادند به نیروها و خاک روسیه حمله کرده و قابلیت‌های جمع‌آوری اطلاعات جدیدی را فراهم کنند. ازسوی دیگر، این مزیت‌ها به شکل دیگری نیز عمل کرده‌است؛ با تقویت نیروهای روسی توسط پهپادهای انتحاری ایرانی که به مسکو اجازه حمله به عمق خاک اوکراین را داده‌اند».
کابوس آینده آمریکا؟
عضو ارشد امور امنیت ملی در شورای سیاست‌خارجی آمریکا در این گزارش با تاکید بر اینکه «جنگ اوکراین نشانه‌ای از اتفاقات آینده است»، ادامه می‌دهد: «دوران شناسایی هوایی گران‌قیمت و ماموریت‌های جاسوسی خطرناک گذشته است. امروزه پهپادهای کوچک عنصر برتری‌دهنده در میدان نبرد هستند».
اوانز با اشاره به اینکه این پهپادهای چند منظوره سریع، ارزان و آموزش استفاده از آنها آسان است و شکست‌شان نیز بسیار دشوار خواهد بود، معتقد است که «این‌گونه پهپادها به هدف‌گیری توپخانه و ارزیابی آسیب‌های جنگی کمک می‌کنند وبه‌صورت مستقیم نیز می‌توانند به‌عنوان سلاح مورد استفاده قرار گیرند».
براین اساس هم هست که اوانز اعتقاد دارد فن‌آوران برجسته مانند اریک اشمیت، مدیرعامل سابق گوگل، استدلال کرده‌اند ارتش آمریکا باید به جای تانک، پهپادها را توسعه دهد؛ «گروهی تحت حمایت خارجی را در حال استقرار دسته‌ای از پهپادهای انتحاری بر فراز فرودگاه شلوغ آمریکا تصور کنید؛ در عرض چند دقیقه، این پرنده‌های «تقریباً نامرئی» می‌توانند هواپیمای روی باند فرودگاه را نابود و سفرهای هوایی در سراسر کشور را فلج کنند».
تهدیدی که دیگر انتزاعی نیست
نویسنده گزارش تحلیلی – نظامی «نشنال‌اینترست» در ادامه با تهدیدهای پهپادی برای زیرساخت‌های نظامی آمریکا، می‌نویسد: «نگران‌کننده است، تهدید فزاینده‌ای که این پهپادها برای آمریکا ایجاد می‌کنند، دیگر انتزاعی نیست. در هفته‌های اخیر، گزارش‌هایی مبنی بر پرواز هواپیماهای بدون‌سرنشین در نزدیکی یا اطراف تأسیسات نظامی اصلی در سراسر ایالات متحده منتشر شده‌است. این پهپادها به سختی شناسایی شدند».
اوانز در انتهای گزارش خود تاکید می‌کند که «این پیشرفت‌های جهانی بر فوریت تهدید پهپادها و نیاز آمریکا به اولویت‌بندی فناوری‌های ضد پهپادها تأکید می‌کند. سیاستگذاران، ارتش، مجریان قانون، صنایع دفاعی و اندیشکده‌های ما باید فوراً استراتژی‌ها و ابزارهایی را برای ایمن نگه داشتن آمریکایی‌ها توسعه دهند».