همشهری آنلاین- رابعه تیموری: در کارشان هم تقلب بسیار دیده‌اند و مشت کسانی را باز کرده‌اند که با جا زدن خودروهای دوتیکه و یک چهارم (شاسی و موتور متفاوت) به‌عنوان خودروی وارداتی صفر قصد داشتند کلاه‌های گشادی بر سر دیگران بگذارند. کار آنها رو کردن دست متقلبان بازار خریدوفروش خودرو است و می‌دانند چطور مو را از ماست بکشند:
بیشتر بخوانید:مراجعه مردم برای تعمیر خودرو افزایش یافت | کمیاب شدن قطعات یدکی خودروهای چینی در بازار | توصیه رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو به مردم
ورانداز کارشناسی
جلوی در ورودی مرکز، مازراتی سفید رنگی پارک شده و یکی دو نفر از کارشناسان مرکز دور آن می‌چرخند و قد و بالایش را با دقت ورانداز می‌کنند. در همان نگاه اول هم توانسته‌اند لکه‌ای رنگ روی سقف آن پیدا کنند و فروشنده تلاش می‌کند کارشناسان را مجاب کند تنها عیب و ایراد عروسک خوش بر و رویش همین است و در قطعات داخلی و بدنه آن نقص دیگری وجود ندارد، اما کارشناسان برای امضای برگه تایید کارشناسی به سادگی زیر بار نمی‌روند و آقای مازراتی سوار باید منتظر بماند تا خودروی لاکچری اش در اتاق نور حسابی وارسی شود. خودروی تالیسمان نونواری روی جک بالابر وسط اتاق نور قرارگرفته و عبادی زیر نور ده‌ها مهتابی باریکی که روی سقف و درودیوار اتاق نصب شده، از سقف تا کف خودرو را با حوصله تماشا می‌کند. فروشنده خودرو از کنارش دور نمی‌شود و انگار خاطرجمع شده که آقای کارشناس در نظرهای خریدارانه اولیه نتوانسته عیب و ایرادی در آن پیدا کند.
خوان بعدی
آقای کارشناس وقتی مگنت آهنربایی قلمی نقلی اش را توی دست می‌گیرد و دوباره به سراغ خودروی در حال وارسی می‌رود، به پزشکی خبره شباهت دارد که تا از سلامتی بی‌مارش خاطرجمع نشود مهرش را پای نسخه اش نمی‌نشاند. عبادی سر مخروطی مگنت را روی همه سطوح خودرو می‌لغزاند، اما وقتی به چارچوب درها و نقاط اتصال بدنه خودرو می‌رسد، با مکث بیشتری مگنت قلمی را روی بدنه فلزی خودرو می‌چرخاند. صافکار یا نقاشی چیره‌دست هر لطایف‌الحیلی در آستین داشته رو کرده تا خط و خش روی در جلوی تالیسمان را پنهان کند، ولی هشدار مگنت دست او را رو می‌کند. حالا نوبت عملیات ضخامت‌گیری است و عبادی با دستگاه ضخامت‌سنج الکترونیکی به سراغ سقف خودرو می‌رود. ضخامت همه قسمت‌های خودرو متر و معیاری معین دارند که با ضخامت سقف سنجیده می‌شوند. وقتی این دستگاه یک دل سیر از سقف تا گلگیرها و شاسی‌های خودرو سیر و سیاحت می‌کند و امواج التراسونیک آن موردی برای هشدار و داد و هوار پیدا نمی‌کنند، عبادی رضایت می‌دهد که در برگه کارشناسی خودرو چپی نبودن و رنگ شدگی جزئی خودرو را ثبت و امضا کند. حالا نوبت خودروی مازراتی است که در دستگاه دروغ‌سنج امتحان پس بدهد و عیب و هنرش مشخص شود.
دوتا نصف خودرو می‌شود یک خودرو
نیما عبادی در طول ١٠ سال کار در صنف خدمات خودرو شاهد حقه‌های عجیب و غریب بسیاری بوده که صاحبان خودرو یا صاحبان نمایشگاه‌های اتومبیل به‌کار بسته‌اند تا از فروش خودروی کم‌قیمت و تصادفی به‌اندازه قیمت یک خودروی صفر سود به جیب بزنند. در چند مورد عده‌ای نیمه‌جلوی یک خودروی اسقاطی را به نیمه‌عقب خودروی اسقاطی دیگری جوش‌زده‌اند و از ترکیب نقاط سالم دو خودروی تصادفی، عروسکی تودل برو به وجود آورده‌اند که به چشم افراد ناوارد با خودروهای صفر آن برند مونتاژ شده مو نمی‌زند، ولی کارشناسان خبره که به این محصولات مونتاژ شده «خودروهای دوتیکه» می‌گویند، با پیدا کردن نقاط جوش و اتصالات خودرو می‌توانند از ترفند سودجویان سردرآورند. عده‌ای از این مونتاژکاران به ساخت خودروهای دوتیکه هم قناعت نمی‌کنند و با چفت و بست ماهرانه گلگیر، شاستی، سینی، کاپوت، پالونی و دیگر قطعات چند خودروی تصادفی نه‌چندان کارکرده یک برند یکسان، خودروهایی می‌سازند که در این صنف به‌عنوان خودروهای یک چهارم شناخته می‌شود.
وقتی آقای کارشناس گنجشک رنگی می‌خرد
عبادی ماهرانه‌ترین تقلبی را که رو کرده، استوک بودن کف اتاق یک خودروی سانتافه ٢٠١٠ بوده که با کف اتاق اورجینال تعویض کرده بودند. با آن که کمتر کارشناسی دستی یا کارخانه‌ای بودن موم پاشی اتصالات این اتاقک فلزی با کناره‌ها و رکاب‌های خودرو را بررسی می‌کند، اما عبادی از ظاهر موم پاشی اتاقک به‌دستی بودن آن پی برده و متوجه تعویض اتاقک اورجینال با قطعه استوک شده است. به قول عبادی تعویض قطعات اورجینال با قطعات استوک شایع‌ترین تقلبی است که در فروش خودروهای گرانقیمت به چشم می‌خورد و اگر این کلاهبرداری‌ها از دید کارشناس مخفی بماند زیان زیادی به خریدار وارد می‌شود.
صابون کسانی که در معاملات خودرو غش می‌کنند، به تن آقای کارشناس مجرب هم خورده و وقتی قصد داشته برای خودش اتومبیلی بخرد، کارشناسی خودرو را به دوست همکارش سپرده و بعد از انجام معامله و وارسی دقیق اتومبیل تازه اش متوجه شده که لکه‌های رنگ سقف آن از دید همکارش پنهان مانده است!
گواهی‌های قلابی
نامه‌های کارشناسی جعلی آفتی است که به‌تازگی از صنف کارشناسان خودرو سردرآورده است و از دستگیری ٣ شیاد که با ارائه نامه‌های کارشناسی جعلی و قلابی توانسته بودند بیش از ٦٠٠ میلیارد تومان به خریداران خسارت بزنند، چندان نمی‌گذرد. عبادی می‌گوید: «سرمایه و اعتبار کاری کارشناسان اعتماد مشتریان است و اگر جاعلان این حرفه بتوانند آزادانه کار کنند، اعتبار این صنف زیر سوال می‌رود.»
وقتی خریداران به اعتبار حرف و نظر یک کارشناس خودرو خریدی مناسب دارند، خستگی از تن او در می‌رود. علی مجیدی شیرینی این لحظه لذت‌بخش را وقتی چشیده که خودروی لاکچری گرانقیمتی دل سلبریتی پرنام و نشانی را برده و قصد داشته پولی کلان بابت خرید آن هزینه کند، اما مجیدی باتجربه چندین‌ساله اش تصادفی بودن خودروی مورد معامله را به او ثابت کرده است.
همه خودروها کارشناسی لازمند
مجیدی از همکاران عبادی است و می‌گوید: «معمولا میان تشخیص کارشناسان خودرو درباره تعویض قطعات و رنگ شدگی خودروها تفاوت و مغایرتی وجود ندارد، ولی تشخیص استوک بودن قطعات خودرو کار آسانی نیست و شاید کارشناسان در تشخیص قطعات استوک خودروها با هم اختلاف‌نظر داشته باشند.» معمولا خودروهای لوکس و لاکچری وارداتی از اتاق‌های نور مراکز کارشناسی خودرو سر در می‌آورند، اما به قول مجیدی خریداری هم که بنیه مالی اش بیشتر از خرید خودروهای وطنی قد نمی‌دهد، بهتر است پیه پرداخت هزینه کارشناسی خودرو را به تنش بمالد تا در هزینه کردن سرمایه اندکش متضرر نشود. تعرفه‌های کارشناسی خودرو از یک میلیون تومان تا ٣ میلیون تومان است، اما وقتی کار خریدار و فروشنده به اختلاف و دادگاه می‌رسد، بسیاری از هم صنفان عبادی و مجیدی هزینه‌های بیشتری از مشتریان خود دریافت می‌کنند.