همشهری آنلاین - مریم سرخوش: آن روزی که یک انفجار ناگهانی در لبنان آرامش ساکنانش را به هم زد، محله‌ای شلوغ در ضاحیه جنوبی بیروت شاهد تصاویر غم‌انگیزی شد.
پیجرهای آلوده به مواد منفجره توسط رژیم صهیونیستی، آرامش ساکنان این منطقه را به‌هم زد. اینجا نه مبارزه‌ای بود و نه جنگجویی که دشمن قصد ویرانی‌اش را داشته باشد. مادرانی که تا چند لحظه قبل‌تر با کودکانشان می‌خندیدند، با کابوس وحشتناکی روبه‌رو شدند و در عرض چند ساعت تصاویر تلخی از صورت‌ها و چشم‌های پر از خون و انگشتان قطع شده مردم این منطقه منتشر می‌شد.
حادثه‌ای که حتی با گذشت نزدیک به دو ماه از یاد هیچ‌یک از ساکنان ضاحیه نمی‌رود. حتی آنهایی که حالا چند وقتی است در بیمارستان‌های تهران مراحل درمانی خود را طی می‌کنند.
برخی‌شان قرار است از این به بعد دنیا را با چشمان بسته ادامه دهند و برخی دیگر، با انگشت‌هایی که جای خالی‌شان عجیب غم‌انگیز است. البته که این همه ماجرا نیست، حسن ابوالقاسمی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله در حاشیه چهارمین کنگره ملی ترومای کشور از روحیه این مصدومان می‌گوید، این‌که کودک و زن و مرد با وجود تمام دردی که طی این مدت تحمل کرده‌اند، حتی خم به ابرو نیاورده‌اند چون مقاومت را خوب آموخته‌اند.
ابوالقاسمی درباره آخرین وضعیت مصدومان پیجر و اقداماتی که برای آنها انجام شده به چند سوال همشهری پاسخ داده که در ادامه می‌خوانید.
* حدود دو ماه از حادثه انفجار پیجرها در لبنان می‌گذرد، در این باره کمی توضیح می‌دهید؟
جنایت‌های رژیم صهیونیستی که با سکوت مجامع بین‌المللی همراه است را نمی‌توان در مجامع علمی مورد بی‌توجهی قرار داد. اواخر شهریور آنها، ساکنان منطقه‌ای در لبنان را با استفاده از وسایلی که آلوده به مواد منفجره بود، مصدوم کردند و ما میزبان بخشی از این مصدومان عزیز از کشور لبنان هستیم و خدمات درمانی برای آنها انجام می‌دهیم.
* چرا حادثه پیجر اینقدر وسیع و آسیب‌زا بودند؟
طراحی پیجرها طوری بود که حتما نزدیک چشم قرار بگیرند. تقریبا کسی میان مجروحان نبود که یک چشم یا هر دو را از دست نداده باشد. از تمام بیمارانی که در بیمارستان بقیه‌الله بستری شدند، فقط یک نفر به دلیل بیماری پیرچشمی و نگه داشتن پیجر دورتر از چشم، آسیب ندیده بود. تمام افراد انگشتان دستشان قطع شده بود.چون این پیجرها دو دکمه داشتند و باید با هر 2 دست با آنها کار می‌کردند. این وحشی‌گری که امروزه در دنیا باب شده و مورد حمایت غرب است، زبان ما را قاصر کرده است. به همین دلیل در بحث تروما باید در جوامع جهانی به این موضوع پرداخته شود که چرا وسایلی که در دست مردم است، آلوده به مواد منفجره می‌شوند و زنان و کودکان بی‌دفاع را هم مورد آسیب قرار می‌دهد. در کنگره ملی ترومای امسال هم بخشی به این موضوع اختصاص داده شده است.
* چند نفر از این بیماران تحت درمان مجموعه شما بودند؟
حدود 500 نفر از مصدومان حادثه پیجر در لبنان به ایران منتقل و در چند بیمارستان بستری شدند. از این تعداد حدود 240 بیمار به بقیه‌الله منتقل شد.
* بیشترین آسیب‌ها درباره این مصدومان چه بود؟
عمده آسیب‌ها به چشم و انگشتان وارد شده بود. این مصدومان دچار ضایعات چشمی یا قطعی انگشت شده بودند که نیاز به ترمیم داشت. در برخی موارد معدود هم آسیب‌هایی در پوست صورت یا مغز آنها به وجود آمده بود.
* پس مهم‌ترین خدمات درمانی در بخش چشم و پوست ارائه شده است؟
تمام پزشکان ما برای درمان این مصدومان تلاش‌های زیادی کردند، اما متخصصان چشم‌پزشکی، جراحان ترمیمی و ارتوپدها نقش ویژه‌ای داشتند. پزشکان فداکارانه پای کار آمدند و تاکنون هر درمانی که منجر به ترمیم عضو چشم، انگشت دست یا پوست آسیب‌دیده در این بیماران بود، ارائه کرده‌اند. تعدادی از بیماران هم نیازمند برخی پیوندها از جمله عضله یا پوست بودند که این خدمات هم انجام شد.
* آیا کودکان هم در میان مصدومان منتقل شده بودند؟
مصدومان به صورت خانوادگی هم تحت درمان هستند. در میان آنها حدود 8 کودک و 3، 4 زن هم بودند. کودکان در زمان حادثه قصد داشتند پیجرها را به دست پدرانشان برسانند که پس از انفجار منجر به از دست دادن انگشتان دست در آنها شده است. البته نکته مهمی درباره این افراد وجود داشت، این‌که با وجود درد بسیاری را که تحمل می‌کردند، روحیه‌های بسیار خوبی داشتند. به طور حتم زمانی که فردی انگشت خودش را از دست بدهد یا دچار نابینایی چشم شود، آسیب‌های روحی – روانی زیادی به او وارد می‌شود اما طی این مدت ما حتی یک ناراحتی هم از سوی آنها و حتی کودکان ندیدیم. حتی پدران و فرزندانی داشتیم که همزمان مصدوم شده بودند اما هر دو روحیه بالایی داشتند.
* چه مدت ارائه خدمات درمانی به این افراد ادامه دارد؟
خدمات درمانی به این بیماران رو به اتمام است و به زودی به کشورشان برمی‌گردند. امیدواریم از خدماتی که ما در ایران به آنها داده‌ایم راضی باشند.
* درمان‌ها پس از ترخیص آنها ادامه دارد؟
برخی اقدامات ترمیمی، پیوند حاد است، مثل دوختن شبکیه یا پیوند قرنیه. این موارد باید در آینده انجام شود چون به عنوان مثال نیاز دارد که پروتزهای مختلف تامین شود. همه این افراد حمایت خواهند شد چون جزو کسانی هستند که در محور مقاومت حضور دارند.
* استقبال پزشکان برای ارائه خدمت به این مصدومان چگونه بود؟
با ورود این مصدومان به کشور ما با حجم عظیمی از درخواست پزشکان و پرستاران برای ارائه خدمات درمانی مواجه شدیم و حتی در برخی موارد قادر به پاسخگویی هم نبودیم. برخی از پزشکان از ما گلایه کردند که چرا از آنها دعوت نشده تا به صورت داوطلبانه و رایگان در خدمت این مصدومان باشند.
* واکنش مصدومان لبنانی در برابر خدماتی که دریافت می‌کردند، چطور بود؟
ما سال‌هاست در کنار محور مقاومت قرار داریم و طبیعی است که هم آنها توقع دارند و هم وظیفه ماست که چنین خدماتی را ارائه کنیم.
***
از میان هزاران مصدومی که در حادثه پیجر لبنان دچار آسیب‌دیدگی شدند، تنها 500 نفر به بیمارستان‌های ایران منتقل شدند. محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت در چهارمین کنگره ملی تروما با اشاره به این نکته به وسیع بودن ابعاد حادثه اشاره کرد و گفت: این تعداد به ایران منتقل شدند در حالی که آمار مصدومان 10 برابر بود. این جنایت‌ها حد و مرز ندارد و دل هر انسانی را به درد می‌آورد. خدا را شکر مجموعه درمانی ما در این آزمون امتحان خوبی پس داد. فرصت خدمتی در اختیار ما قرار گرفت که مانند زمان جنگ و کرونا پزشکان و پرستاران بسیار داوطلبانه ورود کردند و در عرض 2 تا 3 هفته 1500 عمل جراحی برای 500 مصدوم انجام دادند. این کار بزرگی بود که برای این بحران رقم خورد.