به گزارش همشهری، ارسی از عناصر معماری ایرانی و پنجره مشبکی است که به جای گشتن بر روی پاشنه گرد بالا میرود و در محفظهای که روی آن قرار گرفته جای میگیرد و در اشکوب کوشکها و پیشان و رواق ساختمانهای سرد سیر بسیار دیده میشود. نقش شبکه ارسی مانند پنجرهها و روزنهای چوبی است و نمونههای زیبای آن در خانههای کهن اصفهان و شیراز و کاشان و یزد بسیار است.
تأمین نور فضای درونی، در معرض دید قرار دادن فضای بیرونی، کاهش شدت تابش نور آفتاب و گرما، ایجاد زیبایی در نمای ساختمان، حفظ حریم و محرمیت فضای بیرون و دور کردن حشرات مزاحم با شیشههای رنگی مهمترین کارکردهای ارسیها بوده است.
در بسیاری از خانههای قدیمی و آثار تاریخی ردپای ارسیها به جای مانده، اما بزرگترین ارسی جهان را در خانهای از دوران صفویه و در اصفهان میتوانید ببینید؛ خانه «مشیرالملک» یا خانه چرمی از یادگاریهای دوران صفویه و متعلق به خاندان مشیر انصاری مستوفی دربار صفویه که از شیراز به اصفهان مهاجرت کرده بود، است. این خانه از امتیازات هنری همچون جدول کشی با طلا، نقاشیهای پشت شیشه و آینه کاری محدب برخوردار است، اما مهمترین ویژگی آن بزرگترین ارسی ۹ لنگه دنیاست که ترکیب رنگ خاصی دارد و نقوش اسلیمی زیبایی در آن به کار رفته است.
عرض این ۹دری، ۷ متر و طول آن ۱۱ متر است. ۹دری حالت کنشکاف دارد و حتی یک قطعه میخ هم در این اثر هنری به کار نرفته است. در قدیم، استحکامبخشی این چوبها به وسیله خاک اره و سریش انجام میشد و اکنون برای استحکام بخشی به جای سریش از چسب چوب استفاده شده و این چوبها مثل پازل درون هم چفت میشوند. ۴ رنگ اصلی قرمز، سبز، زرد و آبی نیز در شیشههای این ۹ دری به چشم میخورد که بیانگر ۴ فصل و ۴ طبع انسان است.
بعد از خاندان مشیرالملکها این خانه به کاربری های مختلفی تغییر داده شد، از کنسولگری پادشاهی پروس و خانه تاجر اصفهانی گرفته تا اقامتگاه پناهندگان خوزستانی و در طی این تاریخ پرفراز و نشیب تزئینات خانه تخریب شد ولی از سال ۱۳۷۰ به بعد با مرمت تزئینات دوباره رنگ و لعاب گذشته را بازیافت.
محسن دیانی، راهنمای خانه مشیرالملک انصاری درباره این خانه گفته بود که این خانه یک بنای شاهی است که در دوره قاجار به دست محمد معمارباشی و به دستور ناصرالدینشاه ساخته شد. پس از ظلمهای مسعود میرزا پسر ارشد ناصرالدینشاه که حکومت اصفهان را بر عهده داشت و به ظلالسلطان معروف شده بود، حکومت اصفهان به میرزا حبیبالله انصاری معروف به مشیرالملک رسید. درحال حاضر مالک خصوصی خانه مشیرالملک آیتالله حسن امامی است. این خانه پس از ۷ سال مرمت در سال ۱۳۹۷ بهعنوان خانهموزه به روی مخاطبان گشوده شد.
خانه مشیرالملک در یکی از قدیمیترین خیابانهای شهر اصفهان قرار دارد. خانه تاریخی مشیرالملک انصاری که با نام گنجینه میراث اسلامی نیز شناخته میشود، در نزدیکی میدان نقش جهان، سمت بازار قیصریه و در خیابان هاتف واقع شده است.