همشهری آنلاین- مهدیه تقوی‌راد: کلکسیون‌های موضوعی باغ ملی گیاه‌شناسی فرصت آشنایی با جهان گیاهان را در اختیارتان می‌گذارد. این باغ ۸کلکسیون از گیاهان مختلف دارد که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید.
قطعه آموزشی و نمایشی
موقعیت: جنب باغ اروپا
مساحت: ۱۵هزار متر مربع
شاخصه مهم: دریاچه نمکی، تپه‌های شنی
معرفی: کلکسیون آموزشی و نمایشی‌ای در سال۱۳۶۸ افتتاح شده و در این قسمت از باغ و چند نمونه باغچه کوچک نیز طراحی شده که نشان‌دهنده الگویی برای ایجاد فضای سبز در منازل است.
همسایه با دریاچه نمک
در کلکسیون آموزشی و نمایشی می‌توانید ۲۳گیاهی که در نواحی دشتی ایران می‌رویند را مشاهده کنید. این گیاهان بیشتر در شوره‌زارها می‌رویند و به همین دلیل در کنار دریاچه نمکی مصنوعی کاشته شده‌اند. باغ سبزیجات و میوه‌های سنتی ایرانی، گیاهان غده‌ای و پیازی، گیاهان معطر و علفی برخی از گونه‌هایی هستند که در این قسمت از باغ می‌توانید مشاهده کنید. در کنار این کلکسیون پیاده‌روهایی با طرح‌های متنوع و کفپوش آجر، سنگ‌لاشه و بلوک‌های چندضلعی سیمانی تعبیه شده‌اند.
باغ سیستماتیک
موقعیت: ضلع جنوب‌شرقی میدان مرکزی
مساحت: ۸۵هزار مترمربع
شاخصه مهم: برکه نیلوفر آبی
معرفی: در باغ سیستماتیک چینش گیاهان از گونه‌های مختلف براساس سیر تکاملی آنها انجام شده است؛ یعنی ترتیب قرار گرفتن آنها براساس قدمت پیدایش آنها از قدیم به جدید است.
هم‌سفره‌شدن گیاهان آبزی با نیلوفرها
در این باغ بیش از ۶۰۰گونه از ۱۰۰تیره گیاهی را می‌توانید ببینید. نام و تیره گیاهان در تابلوی کوچکی که مقابل گیاه داخل خاک قرار دارد، ثبت شده و در هر قطعه یک یا چند خانواده گیاهی کاشته شده‌اند. یک برکه در میانه این باغ قرار دارد که در دوطرف آن گیاهان آبزی تک‌لپه‌ای و گیاهان دولپه‌ای کاشته شده‌اند و این برکه محل اتصال این دوگونه است. در این باغ می‌توانید با گونه‌های متعدد گیاهی و ارزش آنها برای محیط‌زیست آشنا شوید.
آربراتوم
موقعیت: ضلع جنوب‌غربی میدان مرکزی
مساحت: ۱۴۰هزار مترمربع
شاخصه مهم: دریاچه، چشمه آب، برکه
معرفی: محلی برای کاشت گیاهان چوبی بومی و غیربومی شامل درختان و درختچه‌هاست که برای مصرف در صنایع، کاشت در فضای سبز، جنگل‌کاری و بیابان‌زدایی کاربرد دارند.
باغ‌راه میان گیاهان
یک جاده آسفالته ۷۲۰متری و باغ‌راه ۶۴۰۰متری، دسترسی به قسمت‌های مختلف داخلی و پل‌های روی رودخانه را در بخش آربراتوم فراهم می‌کند. رودخانه‌ای که به دریاچه‌ها منتهی می‌شود از باغی است که در بالادست مرکز قرار دارد و از آن سرچشمه می‌گیرد و درنهایت ۲دریاچه را سیراب می‌کند. طراحی و نقشه کاشت گیاهان این قسمت از باغ هم با توجه به تیره‌های گیاهی و فرم رویشی درختان و درختچه‌ها ساخته شده است.
جنگل و گردشگاه
موقعیت: شرق و غرب باغ میوه
مساحت: ۲۵۰هزار مترمربع
شاخصه مهم: آلاچیق، دریاچه
معرفی: درختانی با شاخ و برگ روشن مثل سپیدار و گونه‌هایی با برگ‌های سبزتیره و سوزنی در ضلع شمالی و جنوبی خیابان اصلی باغ کاشته شده‌اند.
جنگل حفاظتی
این قسمت از باغ جهت ایجاد فضای مناسب و حفاظتی در مقابل جریان باد و فراهم‌کردن رطوبت برای گیاهان با بیش از ۳۰گونه درخت و درختچه جنگل‌کاری شده است. در بخش غربی این جنگل میان درختان، ۴آلاچیق برای استراحت بازدیدکنندگان با فواصل کم احداث شده‌اند. این بخش توسط باغ میوه و دریاچه ذخیره آب به ۲قسمت جنگل و گردشگاه تقسیم شده است.
باغ صخره‌ای و گیاهان زینتی
موقعیت: جنب نهالستان قدیم
مساحت: ۶۶هزار مترمربع
شاخصه مهم: برکه، آبشار، گیاهان آبزی مثل نیلوفر، لویی و زنبق
معرفی: گیاهان زینتی این بخش از باغ از خارج از کشور تهیه شده‌اند و شامل ۳بخش صخره‌ای، آبشار و گیاهان نمایشی هستند.
مهمان‌هایی از انگلستان
باغ صخره‌ای در زمینی به شکل تپه ماهور واقع شده و صخره‌های استفاده‌شده در آن از کوه‌های اطراف جمع‌آوری شده است. تپه‌های این باغ توسط صخره‌ها و سنگ‌ها از هم جدا شده و بین آنها گونه‌های گیاهی مختلف کاشته شده‌اند که از کشور انگلستان به ایران وارد شده‌اند. بیش از ۷۰گونه درختی و درختچه‌ای و بیش از ۲۰۰گونه علفی چندساله در این بخش وجود دارد. پیاده‌روهای این قسمت با پرچین‌هایی از شمشاد نعنایی تفکیک شده‌اند.
باغ رز و چهارباغ ایرانی
موقعیت: اطراف میدان مرکزی
مساحت: ۷۵هزار مترمربع
شاخصه مهم: آبنمای پلکانی
معرفی: آبنماهای پلکانی مشخصه اصلی این قسمت از باغ هستند؛ آبنماهایی که دوطرف آنها به‌صورت قرینه ۱۸باغچه احداث شده است.
سرو شیراز در تهران
گیاهان این باغچه‌ها ترکیبی از گیاهان فصلی و گیاهان پوششی هستند. در مرکز میدان، باغ رز وجود دارد که در وسط آن نیز آبنمای بزرگی ساخته شده و در طول بازدید شهروندان، فواره‌های آن باز است. در چهارطرف این آبنما جوی‌های آب ساخته شده است. در باغچه‌های میدان مرکزی که ۸باغچه مثلثی و ۴باغچه قوسی‌شکل است گل رز با گونه‌ها و رنگ‌های مختلف کاشته شده است. وجه‌تسمیه چهارباغ به‌دلیل نوع معماری، تراس‌بندی و کاشت سرو شیراز در این قسمت از باغ است.
پهن‌برگان همیشه‌سبز
موقعیت: ضلع شمالی قطعه قفقاز
مساحت: ۱۶هزار مترمربع
شاخصه مهم: پیاده‌روهای سنگفرش‌شده
معرفی: در این قسمت از باغ درختان و درختچه‌های همیشه‌سبز بومی و غیربومی کاشته شده‌اند.
درختان مقاوم
جمع‌آوری، کاشت، بررسی سازگاری و معرفی نقش این گیاهان در طراحی فضای سبز، از دلایل احداث این قسمت از باغ بوده است. پیاده‌روی‌های سنگفرش‌شده در ۴قسمت این باغ تداعی‌گر باغ‌های ایرانی است و در هر قسمت از باغ گروه‌هایی خاص از گیاهان همیشه‌سبز کاشته شده‌اند. این درختان به‌دلیل داشتن برگ‌های ضخیم، پوست مقاوم و ریشه‌های قوی، در برابر شرایط سخت آب‌وهوایی مانند خشکی، یخبندان، بادهای شدید و حتی آتش‌سوزی سطحی مقاوم هستند.