همشهری آنلاین- مهدیه تقوی راد: در این موزه برنامه‌های ویژه‌ای مثل نمایش عروسکی، خیمه شب بازی، نمایش سایه، قصه‌گویی، شاهنامه‌خوانی، موسیقی و کارگاه‌های گوناگون ویژه گروه‌های سنی مختلف برگزار می‌شود. مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها در موزه، بازیچه‌ها و پوشاک و افزار زیست و کتاب‌های دوره کودکی خود را مرور می‌کنند. مادران و پدران نیز همین افزارها و اشیاء را که مربوط به نسل خودشان است می‌بینند و کودکان نیز با این پدیده شگفت روبه رو می‌شوند که کودکی مفهومی تاریخی و در گذار نسلی است و همراه با آثاری که در موزه است به سفری بیش از سه هزار ساله می‌روند. آن جا که لوح‌های مشق باستان نخستین نشانه‌های آموزش و آموزگاری را نشان می‌دهند تا شیرمک های سفالی که بر لبان کودکان هزاره‌های پیش می‌نشسته است.
نشانی: بزرگراه حقانی شرق به غرب، نبش خیابان کوشا، ساختمان آرشیو ملی، سالن گنجینه اسناد ملی
ساعت بازدید: یک‌شنبه تا چهارشنبه ۹ تا ۱۶
پنج‌شنبه و جمعه ساعت ۹ تا ۱۷
از دوران خط میخی تا دوران نوگرایی
این موزه بخش های مختلفی دارد:بخش کودکان در دوره باستان شامل لوح‌های سفالی دارای جملاتی با خط میخی با قدمت ۳۰۰۰ ساله، روایت داستان آسوریک، دیوار لوح‌های برجسته شخصیت‌های شاهنامه و قاب تصاویر کودکان در شاهنامه است.بخش کودکان ایران پس از اسلام شامل آشنایی با مکتب و ادبیات مکتب‌خانه‌ای، شامل صندوق روایت کتاب موش و گربه عبید زاکانی است. دوره قاجار و مشروطه شامل آشنایی با میرزا حسن رشدیه، بنیان‌گذار نظام آموزشی نوین و جبار باغچه‌بان از پیشگامان آموزش‌وپرورش است. در دوره نوگرایی کتاب‌های چگونگی زیست و رفتارهای فرهنگی کودکان و بازتاب آنها در معرض بازدید قرار داده شده است.
اتاق نخودچی ها
در این مجموعه، اتاقی با نام نخودچی‌ها برای بازی کودکان زیر سه سال به‌همراه والدین آنها در نظر گرفته شده است. کارگاه‌های مختلفی نظیر نانوایی و قصه، آوا ورزی موسیقیایی، ضرب و ترانه و ساخت عروسکهای نمایشی برگزار می‌شود و در فروشگاه هم کتاب‌های باکیفیت موسسه و اسباب‌بازی به فروش می‌رسد.
اسباب بازی های دست ساز
موزه کودکی ایرانک تنها عروسکهای وارداتی و کارخانه ساز ندارد، بلکه درمجموعه عروسکهای موزه می توانید عروسک های دست سازی را ببینید که دست ساز هستند و تنها یک نمونه از آنها ساخته شده اند. عروسک هایی که روزگاری یار غار و دوست روزهای تلخ و شیرین دختر بچه ها و پسر بچه های قدیم بوده اند.در بخش ننو و گهواره هم می توانید انواع و اقسام ننوها و گهواره ها، سنگ ها و ادعیه ها، نظرگیر و چشم نظر، کلاه و بند قنداق و ... را مشاهده کنید. ننویی که از تنه درخت درست شده، دست بند و پا بند بافته شده از جنس نخ های جاجیم و ننو های از استان های اصفهان و استان های غربی کشور در این بخش قرار دارند.
دیدار از شهر فرنگ
سرگرم کردن بچه ها در دورانی که خبری از رادیو و تلویزیون نبود کار ساده ای نبوده با این حال چرخی های معروف به شهر فرنگی با نشان دادن تصاویری از ینگه دنیا و ایران بچه ها و بزرگسالان را برای دقایقی سرگرم می کردند. اسب های چوبی دست ساز برای بازی بچه ها، ابزار الک دولک و ... برخی از اسباب بازی های این قسمت از موزه هستند.
نمایش و قصه گویی
نمایش، خیمه شب بازی و قصه گویی از برنامه هایی است که در این موزه برای بازدید کنندگان اجرا می شود. قصه شنگول ومنگول و موشو گربه عبید زاکانی در کنار گنجه هایی که داخل آنها شخصیت های داستانی قدیمی چشم به راه بازدید کنندگان نشسته اند سعی در زنده کردن خاطرات مادربزرگ ها و پدربزرگ ها و خاطره سازی برای بچه ها دارند.
درخت آسوریک
درخت آسوریک یکی ازقدیمی ترین نوشته های ادبی برای گروه سنی کودکان است که نزدیک به ۳۰۰۰ سال قدمت دارد. افسانه آسوریک که گفتگوی بین درخت نخل و یک بز به زبان پهلوی است در دوران ساسانیان نوشته شده و در آن درخت نخل و بز هر کدام سعی دارند تا دیگری را متقاعد کنند که سود بیشتری برای انسان ها دارند. این قصه البته به زبان امروزی هم بازنویسی شده است.
وسایل بازی کودکان
در قسمتی از موزه که به وسایل بازی کودکان اختصاص داده شده می توانید انواع و اقسام وسایل بازی کودکان را از چند هزار سال قبل تا کنون مشاهده کنید. انواع سوت سوتک ها، مولاژ حیوانات، انواع پیکره های کوچک و بامزه برخی از این اسباب بازی ها هستند که وظیفه سرگرم کردن کودکان را بر عهده داشتندو حالا به خاطراتی دور برای پدر و مادر بزرگها تبدیل شده اند.
رادیوی قدیمی موزه صدای فضل اله مهتدی را پخش می کند که داستانی برای کودکان روایت می کند و آهنگ های متنوع قدیمی ایرانی از جمله آهنگ های رامنی و زرتشتی هم در موزه به گوش می رسد.
دفتر مشق ۴۰۰۰ ساله
شاید باور نکنید که ۴۰۰۰ سال قبل هم کودکان مجبور بودند مشق بنویسند. یک دفتر مشق سنگی مروبط به ۴۰۰۰ سال در این موزه وجود دارد که دست خطی بروی آن حک شده و نشان می دهد مشق نوشتن از هزاران سال قبل هم وجود داشته و ظاهرا تا هزاران سال بعد هم کودکان مجبور به نوشتن مشق هستند البته با ابزار و وسایل به روزتر. در کنار این دفتر مشق سنگی مکتب خانه ای نمایش داده شده که میرزا در آن مشغول تدریس قرآن به کودکان است.
نشریات کودکان و عروسکهای نمایشی
انواع نشریات کودکان، از سال‌های بسیار دور در این موزه جالب وجود دارد. تعداد زیادی از این نشریات، توسط افراد مهمی مانند مهدی آذریزدی اهدا شده‌اند. عروسکهای نمایشی، سایه‌بازی و خیمه‌شب‌بازی هم در کنار سایر اشیا دیده می‌شوند. مثلا می‌توانید عروسکهای نمایش تلویزیونی هادی و هدی را در این موزه ببینید.
بازدید مجازی از موزه
در موزه مجازی می توانید تعداد زیادی از وسایل بازی، اسباب بهای حنگی و فکری و آموزشی و دیداری و ... را ببینید. تن‌پوش، زیور افزار، پاپوش، سرپوش، ماسک و … وسایل آموزش و پرورش مانند نوشت‌افزارها، مهر و نشان، کاردستی و … نیز در این موزه مجازی به نمایش گذاشته شده است ... برای
اهدای کودکانه ها به موزه
از زمان راه اندازی موزه تعداد زیادی از افراد اشیا زمان کودکی شان را به موزه اهدا کرده اند.
- مرحوم مهدی آذریزدی: حدود ۱۰۵ کتاب چاپ سنگی و چند مورد از نخستین شماره‌های نشریات قدیمی کودک و نوجوان مثل کیهان بچه‌ها، نغمه کودک، تهران مصور کوچولوها، افسانه، نوباوگان و نونهالان و …
- جمشید دادجو-ناشر قدیمی کتاب کودک و نوجوان: حدود ۱۲۰ عنوان کتاب
– محبوب نورصالی: تعدادی عروسک نمایشی
- ملک مطیعی: چندین جعبه از اسباب‌بازی‌ها و کتاب
- آرسینه ماردیروسیان- یکی از برترین موسسان مهد کودک در تهران-: مجموعه‌ای بی‌نظیر از عکس‌ها، اسباب‌بازی‌ها، کتاب‌ها و نشریات
- خانواده قاسملو :تعدادی عروسک