همشهری آنلاین – گروه سیاسی: در شرایطی که اروپایی‌ها طی هفته‌های گذشته موج تازه‌ای از فشارها علیه جمهوری‌اسلامی را کلید زده‌اند، که آخرین نمونه آن، ارائه و تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای‌حکام آژانس در روزهای اخیر بود، به‌نظر می‌رسد نشست روز جمعه آینده را می‌توان سرآغاز فصل تازه‌ای از رایزنی‌ها باهدف کاهش تنش‌ها و رفع اختلاف‌های فی‌مابین دانست.
دراین میان به‌گفته اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امورخارجه گفت‌وگوهای آتی با تروئیکای اروپایی اروپایی در ادامه گفت‌وگوها در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک است؛ رایزنی‌ای که از نیویورک برنامه‌ریزی شده و دربرگیرنده طیفی از موضوع‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، ازجمله موضوع فلسطین و لبنان، و نیز مباحث هسته‌ای خواهد بود.
فراز و نشیب‌های روابط ایران و اروپا
سفیر پیشین ایران در فرانسه در گفت‌وگو با همشهری آنلاین با بیان اینکه روابط ما با اروپایی‌ها طی دو دهه اخیر با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده‌است، گفت: اگرچه در این مناسبات، مشکلات زیادی مطرح بوده، اما عمده بحث‌ها تا قبل از آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی، در موضوع‌های هسته‌ای خلاصه می‌شد.
ابوالقاسم دلفی افزود: تقریبا از سال ۲۰۰۰ میلادی بحث‌ها و رایزنی‌های ایران و اروپا معطوف به موضوع فعالیت‌های هسته‌ای ایران بود؛ بحث‌هایی که در مقطع سال ۲۰۱۳ شکل جدی‌تری به خود گرفت و در نهایت در سال ۲۰۱۵ به توافق برجام منتهی شد.
وی با اشاره به تحولات پس از امضای توافق برجام و خروج ترامپ از این توافق اظهارکرد: به‌دنبال خروج ترامپ از برجام، مناسبات وضع پیچیده‌تری به خود گرفت. در آن مقطع اروپایی‌ها در برجام ماندند و به ایران هم می‌گفتند که دراین توافق بمانید و ما جبران خواهیم کرد، اما به‌هرحال تعهدهای طرف اروپایی شکل اجرای واقعی به خود نگرفت.
تمرکز بر تحولات اوکراین
این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با بیان اینکه تا مقطع سال ۲۰۲۲ و آغاز جنگ در اوکراین، عمده مباحث ایران با اروپایی‌ها در حوزه هسته‌ای متمرکز بود، ادامه داد: پس از ماجرای اوکراین مباحث شکل دیگری به خود گرفت و اروپایی‌ها امنیت و اقتصاد خود را در پرتو جنگ اوکراین در خطر دیدند.
دلفی با اشاره به مشکلات موجود میان اروپایی‌ها و ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری درباره ناتو، افزود: در چنین وضعیتی، جمع‌بندی اروپایی‌ها از مباحث مطرح با ایران، عمدتا بر بحث جنگ اوکراین متمرکز بوده‌است.
وی با بیان اینکه طی ۳ سال گذشته رایزنی‌ها و مذاکرات با طرف اروپایی ادامه داشت، اما به دلایل مختلف به نتیجه نرسیده‌است، عنوان کرد: در چنین شرایطی به دوره کنونی رسیده‌ایم و اکنون دو بحث اصلی میان ایران و اروپایی‌ها مطرح است؛ یکی موضوع جنگ اوکراین و دیگری مباحث هسته‌ای.
اولویت اصلی اروپایی‌ها
سفیر پیشین ایران در فرانسه با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی اولویت اصلی اروپایی‌ها بحث جنگ در اوکراین است، اظهارکرد: با وجود اینکه ما بارها همکاری با روسیه در جنگ با اوکراین از طریق ارسال تسلیحات را تکذیب کرده‌ایم، اما اروپایی‌ها این موضوع را باور نمی‌کند و همچنان می‌گویند که شما به روسیه در جنگ اوکراین کمک می‌کنید.
دلفی با بیان اینکه این موضوع فشارهای اروپا علیه ما را افزایش داده‌است، افزود: شاهد بودیم که طی هفته‌های اخیر آنها تحریم‌های بیشتری را به فهرست تحریم‌های ضدایرانی خود اضافه کرده‌اند.
وی با اشاره به ادامه روند فشارهای اروپا به ایران طی هفته‌های اخیر عنوان کرد: اروپایی‌ها نشست اخیر شورای‌حکام آژانس بین‌المللی انرژی‌اتمی را فرصت مناسبی برای افزایش فشارها بر ایران ارزیابی کردند. به همین دلیل هم بود که با نادیده گرفتن توافق‌های ایران و آژانس در جریان سفر اخیر رافائل گروسی به تهران، به این نتیجه رسیدند با تصویب قطعنامه جدید، ایران را برای برحذر داشتن از همکاری با روسیه در جنگ اوکراین تحت فشار قرار دهند.
دلفی با اشاره به اهداف طرف اروپایی از افزایش فشارها بر ایران افزود: آنها از یک سو به تحولات اوکراین چشم دارند و ازسوی دیگر می‌خواهند مذاکرات را با ایران آغاز کنند؛ همچنان‌که برخی مقام‌های اروپایی طی روزهای اخیر به صراحت اعلام کرده‌اند که در بحث ایران، راه‌حل دیپلماتیک را ترجیح می‌دهند.
هدف اروپایی‌ها از مذاکره
این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل همچنین گفت: با وجود اینکه قطعنامه اخیر شورای حکام نامربوط بود، اما رویکرد افزایش فشارها بر ایران را دنبال می‌کند. در واقع اروپایی‌ها تلاش می‌کنند ما را برای مذاکره ترغیب کنند. این در حالی است ما بارها اعلام کرده‌ایم از مذاکره فرار نمی‌کنیم.
دلفی درباره هدف اروپایی‌ها از مذاکره، آن‌هم تا پیش از ورود ترامپ به کاخ سفید تصریح کرد: به نظر می‌رسد اروپایی‌ها از این نگرانند که پس از آغاز به‌کار ترامپ، او به توافق‌هایی با روسیه دست یابد و سر آنان بی‌کلاه بماند. اینجاست که نقش ما برای اروپایی‌ها بیشتر نمایان می‌شود.
وی با اشاره به توافق ایران و اروپا برای انجام مذاکرات، افزود: به‌نظر می‌رسد مذاکرات پیش رو با حضور معاون وزرای امورخارجه ایران و تروئیکای اروپایی، بر یافتن راه‌حل‌هایی به‌منظور رفع مشکلات فی‌مابین ایران و اروپا متمرکز خواهد بود.
فرصت متقابل برای اروپا و ایران
این دیپلمات پیشین کشورمان با اشاره به شرایط حاکم بر آمریکا در آستانه آغاز به کار ترامپ، عنوان کرد: اروپایی‌ها این فرجه کمتر از دوماه تا ورود ترامپ به کاخ سفید را فرصت غنیمتی برای مذاکره با ایران می‌دانند و می‌خواهند با ما به تفاهم برسند.
دلفی با بیان اینکه در این مذاکرات امکان حل و فصل بسیاری از مشکلات وجود دارد، ادامه داد: چنانچه ما هم از این فرصت برای تلطیف فضا استفاده کنیم، می‌توان از فشار حداکثری اروپایی‌ها بر ایران، که طی ماه‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم، کاست.
وی با بیان اینکه مذاکره با اروپا می‌تواند فرصت‌های بهتری برای ما در مقابل آمریکا ایجاد کند، اضافه‌کرد: معتقدم در شرایط فعلی، اروپا آلترناتیو بهتری است برای مواجهه با آمریکای دوره ترامپ. در واقع مذاکره با اروپایی‌ها، فرصت مناسبی برای کاهش فشارها بر ایران و تعدیل مناسبات با غرب به‌شمار می‌رود.