اما در این میان همیشه جای خالی یک مرکز فرهنگی خاص احساس میشود
اگر لحظهای به داشتهها و نداشتههای شهر بیندیشید، حتماً متوجه میشوید جای چه مرکزی در شهر خالی است. درست حدس زدهاید، سینما، همان جایی است که حتی یک نمای آن هم در میان هزاران نمای رنگارنگ شهر به تصویر کشیده نشده است.
بعد از گذشت 3 دهه از پیروزی انقلاب اسلامی و به آتش کشیده شدن «سینما مرمر» تنها سینمای آن دوران، هرگاه سخن از جای خالی یک سینمای استاندارد در شهر میشود همه انگشتها به سوی اداره فرهنگ و ارشاد و شهرداری نشانه میرود و این موضوع ما را به صرافت میاندازد. تا برای یافتن پاسخی مناسب در خصوص جای خالی 30 ساله سینما در منطقه به سراغ مسئولان مربوطه برویم.
«صمد مؤمنی»، رئیس اداره ارشاد شهر ری معتقد است: «وجود سینما در هر شهر و منطقه از چند بعد میتواند تأثیرگذار باشد. اولین و مهمترین بعد تأثیرگذاری سینما میتواند ایجاد فضای فرهنگی و اجتماعی مناسب باشد که در غنیسازی و بهینهسازی اوقاتفراغت جوانان و خانوادهها مؤثر است.»رئیس اداره فرهنگ و ارشاد، جای خالی سینما را در منطقه یکی از مشکلات بزرگ و غیرقابل انکار میداند و میگوید:
«با توجه به اینکه من خودم از اهالی این منطقه هستم و در پستهای اداری و مدیریتی مختلفی فعالیت داشتهام، همیشه برایم جای سؤال بوده که چرا شهرری سینما ندارد و زمانی که در اداره فرهنگ و ارشاد مشغول به خدمت شدم، با پیگیری و رایزنیهایی که با مسئولان شهر در خصوص این مقوله فرهنگی انجام دادم، متوجه شدم تمام سؤالها به یک جواب ختم میشود و آن هم مذهبی بودن شهر است.»
اما اینکه چرا در شهرهای مذهبی قم و مشهد سینما احداث شده و تنها بعد مذهبی ری مانع رونق این صنعت شده، سؤالی است که رئیس اداره ارشاد پاسخگوست، وی معتقد است:
«سینما با دین و مذهب هیچ مغایرتی ندارد و این دو مقوله نه تنها نقطه مقابل هم نیستند بلکه سینما میتواند با سیاستگذاریهای صحیح و فرهنگسازی مناسب در ترویج مذهب و مسائل اخلاقی جامعه تأثیرگذار باشد و با توجه به احداث سینما در سایر شهرهای مذهبی و ممنوعیت زیرپوستی آن در این شهر، موضوعی است که به دیدگاههای سلیقهای مسئولان شهر برمیگردد و نمیتوان این معادله چند مجهولی را براساس داشتههای سایر شهرهای مذهبی به جواب رساند.
اما خوشبختانه شهرداری منطقه با توجه به اعتبارات و اختیاراتی که در این زمینه داشته است توانسته کلید استارت سینما را در این منطقه بزند که این امر نقطه عطفی برای خاتمه دادن به حرف و حدیثهای پیرامون سینما در منطقه به شمار میرود.» منطقه 20 به دلیل همجواری با شهرستانها و بخشهای حاشیهای شهر تهران، یکی از پلهای ارتباطی آنها با شهر تهران محسوب میشود و ایجاد فضاهای فرهنگی، آموزشی و سینمایی علاوه بر پاسخگویی به نیاز شهروندان منطقه، در جذب مخاطبان این مناطق نیز مؤثر است.
هرچند منطقه ما سینما ندارد اما چندین سالن نمایش فیلم با تجهیزات نسبتاً مناسب در کانونها و مراکز فرهنگی دارد که درصد ناچیزی از نیاز خانوادهها بخصوص کودکان را پاسخ میدهد.
«مؤمنی» معتقد است: «با توجه به عدم وجود سینما در منطقه باید قدر سالنهای نمایش را دانست و با کمی دقت، توزیع و پراکندگی منطقیای را در فضاهای فرهنگی مذکور ایجاد کنیم تا حداقل بتوانیم با اکران دوم و سوم فیلمها درصدی از نیاز شهروندان و دانشآموزان منطقه را تأمین کنیم و نباید به دلیل نداشتن امکانات استاندارد فضاهای نمایش، دست روی دست بگذاریم تا ظرفیتهای موجود نیز دچار خمودگی و فراموشی شود.»
اداره ارشاد چقدر از سینماگران حمایت میکند؟ درست است که سینما نداریم اما خوشبختانه استعدادهای بسیاری در زمینه فیلمسازی و ... در منطقه وجود دارد حالا که اداره ارشاد اعتبارات کلان برای احداث سینما و قدرت مقابله با قوانین سلیقهای ندارد برای حمایت از سینماگران جوان چقدر مایه میگذارد؟
«مؤمنی» در پاسخ به این سؤال میگوید: «هر چند اداره ارشاد در شهرستانها، نماینده سازمان محسوب میشود اما متأسفانه هیچ گونه اختیارات و اعتبارات خاصی برای حمایت از فیلمسازان و سینماگران ندارد و متولی اصلی این امر، معاونت سینمایی است و در چند سال اخیر نیز سرمایهگذاران بخش خصوصی نیز به صورت آزاد از هنرمندان در این زمینه حمایت مالی میکنند.»
یکی از موضوعاتی که در چند سال اخیر، هویت سینما را خدشهدار کرده است، توزیع سیدیهای فیلمهای سینمایی است که تأثیر چشمگیری در افت مخاطبان سینما داشته است. رئیس اداره ارشاد، نسبت به این موضوع دیدگاه خاص دارد. وی میگوید: «هرچند توزیع قانونی و غیرقانونی فیلمهای سینمایی باعث رکود گیشههای سینما شده است اما با توجه به اینکه تمامی فرایندهای فرهنگی و آموزشی و خدماتی به سوی مجازی شدن سوق مییابند، سینما نیز میتواند در قالب مجازی به تصویر کشیده شود و نمیتوان جلوی این فرایند را گرفت،
هرچند که این موضوع نادرست باشد.» وی در ادامه میافزاید: «هیچ وقت حس و حال و هوای تماشای یک فیلم در سینما با تماشای آن در خانه برابری نمیکند و افرادی که مخاطب خاص سینما هستند، هرگز ارتباطشان با سینما قطع نمیشود. البته به دلیل مزایایی که این مقوله دارد نمیتوان مخاطبان عام آن را زیر سؤال برد.
یکی از مهمترین و ویژگیهای تهیه سیدی فیلم، قیمت ارزان آن نسبت به تهیه بلیت سینما است، دیگری در دسترس نبودن سینما بخصوص برای اهالی منطقه و دیگری حضور دستهجمعی افراد خانواده در کنار یکدیگر بدون اتلاف زمان و هزینه و مسائل حاشیهای رفت و آمد است.»
همه این حرفها را زدیم که بگوییم اداره ارشاد منطقه فقط سمبل اداره کل ارشاد است و هیچ وظیفه و اعتباری برای توسعه و نظارت بر فضاهای فرهنگی را ندارد بنابراین باز هم پایان گزارش ما سر از شهرداری منطقه درمیآورد.
از سوی دیگر «حبیبالله غفوری»، با توجه به تغییر رویکرد شهرداری از نهادی خدماتی به نهادی اجتماعی میگوید: «هرچند هنوز وظیفه اصلی شهرداری، ارائه خدمات به شهروندان است اما ابعاد این خدمات از قالب نظافت و توسعه فضایسبز فراتر رفته و توجه به روح شهروندی نیز در دستور کار مدیران شهر قرار گرفته است.»
وی میافزاید: «در چند سال اخیر احداث بوستان و جمعآوری زباله، ساماندهی معابر و... دغدغه اصلی شهرداری به شمار میرفت اما با توجه به تأمین سرانههای مذکور شهرداری به صرافت پاسخگویی به نیازهای تفریحی و فرهنگی شهروندان افتاده است که سینما یکی از مهمترین موضوعاتی است که در کنار فرهنگسراها و سراهای محله و سایر فضای آموزشی و فرهنگی، احساس نیاز میشود و شهرداری منطقه در سال گذشته بخش قابل توجهی از اعتبارات منطقهای و فرامنطقهای خود را به این موضوع اختصاص داده است.»
«مجتمع فرهنگی تجاری راگا»، «مجموعه فرهنگی برج طغرل» 2 قطب مهم و شاخص سینمایی منطقه محسوب میشوند که پس از تکمیل و تجهیز میتوانند نه تنها پاسخگوی نیاز فرهنگی اهالی بلکه بخش قابل توجهی از جمعیت حاشیهای منطقه را نیز باشند. «مهندس عباس فرشادیان»، معاون فنی ـ عمرانی منطقه با اشاره به پیشرفت فیزیکی مجموعههای سینمایی میگوید:
«مجتمع سینمای راگا حدود 11 هزار مترمربع زیربنا دارد که شامل 3 سالن نمایش مجزا است. بزرگترین سالن نمایش 300 نفر ظرفیت دارد و سالنهای دیگر قابلیت پذیرش 150 نفر را دارند. تمامی سالنها به گونهای طراحی شدهاند که علاوه بر نمایش فیلم برای برگزاری همایشها و اجرای تئاتر نیز مورد استفاده قرار بگیرند.»
به گفته معاون فنی ـ عمرانی منطقه، پارکینگ این مجموعه در فضای روباز اطراف آن تأمین میشود که بنا به نظر کارشناسان توسعه فضاهای فرهنگی، این مجتمع سینمایی تا پایان سال به بهرهبرداری میرسد. مجموعه فرهنگی برج طغرل نیز یکی از بزرگترین و مجهزترین فضاهای فرهنگی شهر تهران محسوب میشود که مجموعههای تفریحی، رفاهی، موزه، کتابخانه سالن آمفیتئاتر و سالن نمایش فیلم در آن جانمایی شده است.
«فرشادیان» با توجه به نقشههای طراحی شده میگوید: «سالن سینمای این مجموعه گنجایش 600 نفر را دارد و یکی از حرفهایترین و استانداردترین سالنهای نمایش قلمداد میشود و سالن آمفیتئاتر 150 نفره روباز نیز قرار است به سالن اجتماعات سرپوشیده تبدیل شود تا با کاربردی چندمنظوره به نیاز شهروندان درخصوص نمایش فیلم، تئاتر و برگزاری همایش پاسخ بدهد.»
همشهری محله - 20