سلامت و بقای محیط زیست مناسب شهری، ارتباط تنگاتنگی با حیات جامعه سالم دارد. همانگونه که بهداشت و پیشگیری بر درمان و معالجه مقدم است، تأمین فضا و محیط زیست سالم هم مقدم بر جبران خسارت‌های ناشی از محیط‌زیست آلوده عنوان می‌شود. بنابراین تأمین سلامت و بهداشت میحط زیست از اصول اولیه است و هر یک از شهروندان و مسئولان موظفند، تلاش و سعی خود را برای حفظ محیط زیست بکار گیرند.
یکی دیگر از ابتکارات کارآمد دکتر «محمدباقر قالیباف» راه‌اندازی واحدی به نام محیط‌زیست در شهرداری تهران است که بعدها شعبه‌هایی از آن، فعالیت خود را به نام اداره محیط‌زیست شهرداری در کلیه مناطق بیست‌و‌دوگانه آغاز کرد و تاکنون آثار و ثمرات فراوانی به همراه داشته‌اند.
برای آشنایی شهروندان منطقه با برنامه‌ها و فعالیت‌های اداره محیط‌زیست شهرداری منطقه با «محمدرضا جنگجو» کارشناسی‌ارشد رشته مدیریت محیط زیست که بیش از 13 سال سابقه کار در شهرداری دارد و اکنون ریاست اداره محیط زیست و دفتر تحقیق و توسعه شهرداری منطقه را به عهده دارد، گفت‌و‌گو کردیم که ماحصل آن را می‌خوانید.
- اداره محیط زیست شهرداری منطقه از چه سالی و با چه هدفی راه‌اندازی شد؟
این اداره یک سال پس از تاسیس در کلیه مناطق شهرداری تهران از جمله منطقه 19 راه‌اندازی شد. امسال، سومین سال فعالیت واحد محیط زیست در منطقه است و هدف کلی و اساسی از راه‌اندازی چنین واحدی در شهرداری، پایش اصولی فعالیت‌های زیست‌محیطی و برقراری نظام زیست‌محیطی و دریافت گواهینامه استاندارد Isoo 14001 مناطق شهرداری است. بر همین اساس، بررسی و ارزیابی پروژه‌های شهری را انجام می‌دهیم تا با استانداردهای زیست‌محیطی مغایرتی نداشته باشند و سلامت محیط زیست منطقه که با سلامت شهروندان ارتباط تنگاتنگی دارد، محفوظ و پایدار باقی بماند.
- پروژه‌های مختلف شهرداری منطقه را چگونه مورد ارزیابی قرار می‌دهید و این موضوع چه مزیت‌هایی برای شهروندان دارد؟
طبق دستورالعمل اداره محیط زیست شهرداری تهران، ما موظف هستیم تا انواع پروژه‌ها را مورد ارزیابی قرار دهیم و به نوعی آنها را غربال کنیم. در این زمینه پارامترها، چک‌لیست‌ها و قوانینی وجود دارد، اما دراین زمینه 2 فاکتور اصلی و اساسی ملاک کار است که در اولین گام، نظر مردم برای احداث پروژه‌ها پرسیده می‌شود.
مثلاً اگر قرار است در نزدیک محل سکونتتان پل عابر پیاده، زمین فوتبال، مجموعه ورزشی و... احداث شود، آیا معضلات و مشکلاتی برای شهروندان در زمینه‌های مختلف مانند کسب و کار و... به همراه دارد یا خیر؟ و در اصل نظر و صحبت‌های تمامی ذی‌نفعان شنیده می‌شود. از سوی دیگر، مسائل فنی زیست‌محیطی شهری بررسی می‌شود مثل سهولت در رفت و آمد، آلودگی‌های صوتی و هوا، ترافیک شهری و...
- منطقه ما از لحاظ محیط زیست دارای چه شرایطی است؟ آیا شهرداری منطقه توانسته، گواهینامه استاندارد محیط‌زیست را دریافت کند؟
اسفند ماه سال گذشته به همت مسئولان حوزه‌های مختلف شهرداری و عنایت ویژه شهردار منطقه، گواهینامه «ISO 21000» استاندارد محیط‌زیست شهری را از شرکت «CGS» نماینده سازمان استاندارد سوئیس در ایران به دست آوریم.
در این زمینه، تلاش کردیم تمامی جنبه‌های زیست‌محیطی منطقه را شناسایی و با پایش مداوم و مکرر این جنبه‌ها، ارزیابی آنها را انجام دهیم و بهبود مطلوبی در فرآیندهای زیست‌محیطی منطقه به دست آوریم که نمونه بارز آن، دریافت این گواهینامه معتبر بود.
- نمونه‌هایی از فعالیت‌های زیست‌محیطی اداره محیط‌زیست شهرداری منطقه را عنوان کنید.
اولین مورد که به صورت جدی پیگیری و اجرا شد، رفع کامل کاغذبازی اداری بود. زیرا در فرآیند امور اداری برای پیگیری مطالبات شهروندان و...، میزان قابل توجهی کاغذ هدر می‌رفت. با راه‌اندازی و استقرار اتوماسیون اداری، این شکل فعالیت به طول کامل برطرف و همه درخواست‌ها، مطالبات و امور اداری به وسیله اتوماسیون شهرداری منطقه در کمترین زمان ممکن انجام می‌شود که علاوه بر جلوگیری از هدر رفتن کاغذ، در زمان هم صرفه‌جویی اساسی خواهد شد.بطور مسلم، این موضوع تأثیر بسزایی در بهداشت محیط‌زیست شهری دارد.
- با این اوصاف، فعالیت‌های اداره محیط‌زیست منطقه بسیار فراتر از تصور شهروندان است.
بله. بطور مثال، در زمینه استفاده از انرژی‌های مفید، به صرفه و کارآمد به منظور جلوگیری از هدر رفتن انرژی‌هایی چون برق، گاز، و... فعالیت‌های چشمگیری داشته‌ایم و نمونه آن، استفاده از آبگرمکن‌های خورشیدی است که آب با نور مستقیم خورشید گرم می‌شود و نیاز مردم را فراهم می‌کند.
- در چه محل‌هایی از آبگرمکن‌های خورشیدی استفاده کرده‌اید؟
در این مرحله، 5 آبگرمکن خورشیدی در 5 نقطه از منطقه شامل ساختمان خانه همیاران محیط‌زیست، دفتر مرکزی بوستان شریعتی، ورزشگاه سرپوشیده الزهرا¨س© در خیابان ماهان، مجموعه ورزشی خلیج‌فارس و ساختمان خانه کارآفرینی محله دولتخواه نصب و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
- با اجرای این برنامه زیست‌محیطی چه اهدافی را دنبال می‌کنید؟
متأسفانه، هنوز فرهنگ استفاده از انرژی‌های جایگزین مانند نور خورشید در جامعه بطور جدی جا نیفتاده است. در صورتی که استفاده از این انرژی‌ها از یکسو باعث کاهش هزینه‌های جاری خانواده شده و سود اقتصادی به همراه دارد و از سوی دیگر، از تخریب محیط‌زیست شهری و آلودگی‌های ناشی از سوخت گاز و... جلوگیری می‌کند.
در این زمینه، تلاش شده تا آبگرمکن‌های خورشیدی در محل‌های پر رفت و آمد منطقه نصب شوند و شهروندان برای استفاده از این وسایل در منازل مسکونی خود تشویق شوند. ما هم آماده ارائه هرگونه مشاوره و اطلاع‌رسانی به شهروندان در این زمینه هستیم.
- چه برنامه‌های آموزشی برای شهروندان منطقه به اجرا درآورده‌اید؟
اولین دوره آموزش‌های محیط زیست شهری با حضور بیش از 140 نفر از ائمه جماعات مساجد منطقه در سالن ورزشی شریعتی و در قالب کارگاه یک روزه آموزشی با حضور استادان و صاحبنظران عرصه محیط‌زیست برگزار شد.
ائمه‌جماعات با مردم بیشتر در ارتباط هستند و می‌توانند در فرصت‌هایی که در اختیار دارند، این آموزش‌ها را به اقشار مختلف جامعه منتقل کنند. پس از این دوره، یک نفر به عنوان «رابط سبز» هر محله انتخاب و آموزش‌ها و پیام‌های محیط‌زیست را در اختیار سایر ائمه‌جماعت قرار می‌دهد.
- برنامه‌های آتی شما در راستای حفظ محیط‌زیست منطقه چیست؟
طی ماه‌های گذشته، دفتر تحقیقات و توسعه شهرداری منطقه با توجه به پژوهش‌های انجام شده در زمینه‌های مشکلات زیست‌محیطی، پروژه‌هایی برای محله‌ها تعریف کرده که استادان دانشگاه‌های معتبر کشور از جمله شهید بهشتی، مطالعات خود را در این زمینه آغاز کرده‌اند.
نمونه این اقدامات، ساماندهی گلفروشان بزرگراه بهشت‌زهرا¨س© است و طبق پروژه پیشنهادی قرار است در این محدوده با ایجاد یک مزرعه گل، از یکسو باعث ساماندهی گلفروشان شویم و از سوی دیگر، ضمن کاهش تصادفات رانندگی و تسهیل در رفت و آمد، مایحتاج شهروندان برطرف شود.
- وضعیت محیط‌زیست منطقه چگونه است؟
با توجه به طرح‌هایی که در منطقه در حال اجراست و مهم‌ترین آنها انتقال پادگان قلعه‌مرغی به خارج منطقه است، طرح جمع‌آوری ضایعات‌فروشان خلازیر را به اجرا درمی‌آوریم. اقدامات زیست‌محیطی هم به شکل قابل قبولی در حال انجام است تا با اجرای پروژه‌های پیش‌بینی شده در آنها، این منطقه به عنوان «نگین شهر تهران» شناخته شود
همشهری محله - 19