همشهری آنلاین - گروه سیاسی: بشار اسد تقریبا به هیچ‌کس در مورد برنامه‌های خود برای فرار از سوریه و فروپاشی سلطنت خود اعتماد نکرد. بیش از ۱۲نفر از افراد مطلع از رویدادها، دستیاران، مقامات و حتی بستگان فریب خوردند یا در تاریکی اطلاع نگه داشته شدند.
به گفته یکی از فرماندهانی که در آنجا حضور داشت و خواست نامش فاش نشود، اسد ساعاتی قبل از فرار به مسکو، در نشستی با حدود ۳۰فرمانده ارتش و امنیت در وزارت دفاع در روز شنبه اطمینان داد که پشتیبانی نظامی روسیه در راه است و از نیروهای زمینی خواست که مقاومت کنند.
در بخش‌هایی از یک گزارش رویترز آمده است:
به گفته یکی از دستیاران حلقه اطرافیان اسد، او روز شنبه، زمانی که کارش تمام شد، به رئیس‌دفتر ریاست‌جمهوری خود گفت که دارد به خانه می‌رود ولی به جای آن سمت فرودگاه رفت.
دستیار گفت که اسد همچنین با بثینه شعبان مشاور رسانه‌ای خود تماس گرفت و از او خواست که برای نوشتن سخنرانی برای خودش به خانه او بیاید. او وارد شد و دید که کسی آنجا نیست.
ندیم حوری، مدیر اجرایی اندیشکده منطقه ای ابتکار اصلاحات عربی، گفت: اسد حتی آخرین موضع خود را هم نگرفت. او حتی نیروهای خود را هم گرد هم نیاورد. او گذاشت حامیانش با سرنوشت خود روبه‌رو شوند.
مصاحبه با ۱۴نفر از کسانی‌که با آخرین روزها و ساعات حضور او در قدرت آشنا هستند، تصویری از یک رهبر را ترسیم می‌کند که از بیرون در جستجوی کمک برای تمدید حکومت ۲۴ساله خود است، درست قبل از اینکه با تکیه بر فریب و دزدی، نقشه خروج خود از سوریه را در ساعات اولیه روز یکشنبه پیاده کند.
بسیاری از این منابع که شامل دستیاران حلقه اطرافیان رئیس‌جمهور سابق، دیپلمات‌های منطقه‌ای، منابع امنیتی و مقامات ارشد ایرانی(ادعای رویترز) هستند، خواستار افشا نشدن نام خودشان برای گفتگوی آزادانه در مورد موضوعات حساس (فرار اسد) شدند.
به گفته ۳دستیار، اسد حتی برادر کوچکترش، ماهر، فرمانده لشکر چهارم زرهی سوریه را از برنامه خروجش مطلع نکرد. یکی از افراد گفت که ماهر با هلیکوپتر به عراق و سپس روسیه رفت.
به گفته یکی از دستیاران سوری اسد و یک مقام امنیتی لبنان، پسرخاله‌های اسد، ایهاب و ایاد مخلوف، به‌طور مشابه با سقوط دمشق رها شدند؛ هر۲ سعی کردند با ماشین به لبنان فرار کنند، اما در راه در کمین معارضان قرار گرفتند که ایهاب را به ضرب گلوله کشتند و ایاد را زخمی کردند. البته هیچ تایید رسمی دراین‌ارتباط وجود ندارد.
۲دیپلمات منطقه‌ای هم گفتند که اسد روز یکشنبه ۸دسامبر با هواپیما از دمشق فرار کرد و در حالی که فرستنده هواپیما خاموش بود، چراغ خاموش از چنگ معارضان در حال تهاجم به پایتخت گریخت. خروج دراماتیک اسد به ۲۴سال حکومت او و نیم‌قرن قدرت شکست‌ناپذیر خانواده‌اش پایان داد و جنگ داخلی ۱۳ساله را به طور ناگهانی متوقف کرد.
او به پایگاه هوایی حمیمیم روسیه در شهر ساحلی لاذقیه سوریه و از آنجا به مسکو رفت. به گفته ۳دستیار پیشین نزدیک و یک مقام ارشد منطقه‌ای، خانواده درجه یک اسد شامل اسما همسرش و ۳فرزندشان از قبل در پایتخت روسیه منتظر او بودند.
ویدئوهایی از خانه اسد که توسط شورشیان و شهروندانی که پس از پرواز او در مجموعه ریاست جمهوری جمع شده بودند، گرفته شده و در شبکه های اجتماعی منتشر شده است، نشان می‌دهد که وی با عجله از خانه خارج شده است، باقیمانده غذای پخته شده‌ای روی گاز مانده است و چندین وسیله شخصی مانند آلبوم عکس‌های خانوادگی هم هستند.
هیچ عملیات نجات نظامی کمکی هم از سوی روسیه که مداخله‌اش در سال۲۰۱۵ به نفع تغییر جریان جنگ داخلی سوریه و ماندگاری اسد یا دیگر متحد سرسخت او، ایران، انجامیده بود، وجود نمی‌داشت. به گفته افرادی که رویترز با آنها مصاحبه کرده است، این موضوع در روزهای منتهی به خروج رهبر سوریه، زمانی که وی در یک مسابقه ناامیدانه برای چسبیدن به قدرت و تامین امنیت خود از بخش های مختلف کمک خواست، روشن شده بود.
اسد در ۲۸نوامبر، یک روز پس از حمله نیروهای شورشیان سوری به استان شمالی حلب و حرکت برق‌آسا در سراسر کشور، از مسکو بازدید کرد، اما درخواست های او برای مداخله نظامی نادیده گرفته شد و کرملین اراده‌ای برای مداخله نداشت.
اسد پس از بی‌سرانجامی همه گزینه های خود، ناگزیر بودن سقوط خود را پذیرفت و تصمیم گرفت کشور را ترک کند و به حکومت خاندانش که به سال ۱۹۷۱ باز می‌گردد پایان داد.
۳تن از اعضای حلقه نزدیکان اسد گفتند که او ابتدا می‌خواست به امارات متحده عربی پناهنده شود، زیرا شورشیان حلب و حمص را تصرف کردند و به سمت دمشق پیشروی می‌کردند.
آنها گفتند که اماراتی ها از واکنش بین‌المللی بیم داشتند.
سه منبع گفتند که قطر و ترکیه با هیات تحریرالشام برای تسهیل خروج اسد هماهنگی‌هایی را انجام دادند.
۳منبع گفتند که مسکو همچنین با کشورهای همسایه هماهنگ کرد تا اطمینان حاصل شود که هواپیمای روسی حامل اسد که از حریم هوایی سوریه خارج می‌شود، رهگیری نشود و هدف قرار نگیرد.