به گزارش همشهری آنلاین، خانگیران اولین نقطه‌ای در ایران است که خورشید از آنجا طلوع می‌کند. دمای هوا در این منطقه در فصل تابستان تا ۵۰ درجه بالا و در زمستان‌ها تا حدود منفی ۲۵ درجه پایین می‌رود. بادهای تند همراه با طوفان شن در تابستان و برف سنگین و کولاک شدید همراه با افت شدید دما و یخبندان در زمستان، شرایط سختی را برای کار در این منطقه ایجاد و تولید را پرمخاطره می‌کند.
حفاری در میدان گازی طوس
مخزن گاز خانگیران سال ۱۳۴۷ کشف شد. این مخزن بزرگترین میدان گازی در شمال شرق کشور است که بر روی سه مخزن مزدوران و شوریجه B و D قرار گرفته. روزانه از این مخازن که تأمین‌کننده گاز ۶ استان کشور به ویژه در فصل سرد سال هستند، ۶۵ میلیون متر مکعب گاز برداشت می‌شود و هر سال با حفاری ۶ حلقه چاه تلاش می‌شود با افزایش حجم ذخیره‌سازی تا ۲۰ میلیون متر مکعب در زمستان‌ها افت فشار گاز نداشته باشیم. ویدئویی که در روزهای گذشته در فضای مجازی منتشر شد اما مربوط به منطقه طوس است؛ یکی از میادین جدید کشف شده در جنوب خانگیران با حجم سرمایه‌گذاری بیش از ۲۰۰ میلیون دلار که پیش‌بینی می‌شود در فاز اول روزانه ۳ میلیون متر مکعب و در فاز دوم با حفاری ۸ حلقه چاه دیگر روزانه تا ۵ میلیون مترمکعب تولید گاز داشته باشد و و این یعنی تأمین انرژی پایدار شمال و شرق کشور.
دکل حفاری ۶۸ فتح شرکت ملی حفاری در حال حاضر عملیات حفاری گاز را در این منطقه انجام می‌دهد؛ عملیاتی با حضور ۱۱۰ تا ۱۲۰ نفر به صورت شبانه‌روزی تا به میدان گازی دست پیدا کند.
مخاطره‌های حفاری گاز
گفته می‌شود منطقه خانگیران یکی از وسیع‌ترین میدان‌های گازی و شرقی‌ترین میدان گازی کشور گاز ترش، سمی و خورنده مخزن دارد که علاوه بر خطر احتمالی ناشی از نشت آن، عواقب جبران ناپذیری بعد از تنفس گاز بدون تجهیزات دارد و همه این‌ها یعنی کار با سختی دو چندان.
رئیس دستگاه دکل حفاری ۶۸ که در حال حاضر در منطقه مستقر است به همشهری می‌گوید: «در حال حاضر در منطقه گازی طوس و در کوهستان کار می‌کنیم، منطقه‌ای سردسیر و برف‌گیر که به طور مداوم طوفان شن، طوفان و کولاک را در آن شاهد هستیم.»
صادق بهمن‌فر تاکید می‌کند: «اگر در هنگام حفاری گاز خودش را به سطح برساند، خیلی خطرناک است و مانند حادثه‌ای که در دکل شماره ۹۵ رخ داد، می‌شود. سختی کار حفر چاه گازی اینجاست و این نیاز به هشیاری صدرصد دارد. علاوه بر هشیاری میزان دوندگی و تلاش تمام کارکنان باید زیاد باشد، چون با کوچکترین غفلت، ممکن است منجر به حادثه شود.»
دکل شماره ۹۵ فتح واقع در میدان رگ سفید سال ۱۳۹۶ مشغول حفاری در عمق ۲۶۰۰ متری مخزن آسماری بود که به دلایل فنی، لوله حفاری در عمق ۸۰ متری متوقف شد. کارکنان و متخصصان به دنبال رفع مشکل بودند که ناگهان مواد سیال به بالا فوران کرد و انفجار بزرگی رخ داد. حجم آتش و سرعت انفجار به حدی بود که هیچ یک از کارکنان نتوانستند عکس‌العمل به‌موقع از خود نشان دهند و ۴ نفر در همان ابتدای انفجار جان خود را از دست دادند.
کار به دور از خانواده
«افرادی که در عملیات حفر چاه فعالیت می‌کنند، ۱۴ روز دور از خانواده هستند و شاید در مناطقی کار کنند که آنتن دهی وجود نداشته باشد. اغلب از مناطق شهری دور هستند و در مناطق صعب‌العبور و کوهستانی فعالیت می‌کنند.» رئیس دستگاه دکل حفاری ۶۸ به این مساله اشاره می‌کند و می‌گوید: «۱۱۰ نفر تا ۱۲۰ نفر فعال در ۴ شیفت کاری مشغول هستند. یک شیفت صبح کار، یک شیفت شب کار. شیفت صبح کار از ۷ صبح شروع می‌شود و تا ۷ شب ادامه دارد. شیفت شب کار هم از ساعت ۷ شب تا ۷ صبح است.»
صادق بهمن‌فر می‌افزاید: «در خیلی از مناطقی که حفاری چاه صورت می‌گیرد، آنتن‌دهی وجود ندارد، زیرا اغلب در کوهستان و بیابان کار می‌کنیم و به همین دلیل، از دفتر اصلی با تلفن آفیس ارتباط تلنفی برقرار می‌شود. کارکنانی که روزانه در عملیات حفر چاه حضور دارند، باید به دفتر بیایند تا بتوانند ارتباط تلفنی با خانواده‌های خود برقرار کنند. شاید در طول روز کارکنان فقط بتوانند یک بار با خانواده‌های خود ارتباطی تلفنی بگیرند.»
از گرما به سرما
اغلب کارکنان دکل ۶۸ اهل جنوب کشور هستند و از مناطق گرمسیر برای فعالیت کوهستان‌های سرد خراسان رضوی فعالیت می‌کنند. رئیس دستگاه دکل حفاری ۶۸ می‌گوید: «کارکنان ما از بچه‌های جنوب کشور هستند و به همین دلیل زمان کار در مناطق سردسیر اذیت می‌شوند. واقعیت این است که تحمل این شرایط سخت است. طوفان، باد شدید و... شرایط را برای کار کردن سخت می‌کند. در روزهای گذشته دمای هوا به ۱۵ درجه زیرصفر رسید و خیلی از لوله‌های گالوانیزه از سرما شکست.» او البته تاکید می‌کند: «البته اعضای شرکت ملی حفاری در هر شرایطی باید کار کنند؛ حالا چه سرما باشد، چه گرما.»
ماجرای حضور جنوبی‌ها در سرمای سرخس هم این است که شرکت حفاری هر جا شرکت‌های ملی نفت یا مناطق نفت‌خیر احساس نیاز کند کار می‌کنند. طوس هم جزو منطقه خانگیران و یک منطقه گازی است و آن‌طور که صادق بهمن‌فر توضیح می‌دهد ابتدا چاه را به صورت اکتشافی حفر می‌کنند و بعد ثبت و ضبط می‌شود. در ادامه حفاری چاه توسعه داده می‌شود یعنی تعداد زیادی چاه در آن منطقه گازی حفاری و بعد از آن حدود و ابعاد حوضچه (حالا چه نفتی و چه گازی) حفر چاه مشخص می‌شود.
میدان گازی توس
میدان گازی توس در ۱۰۰ کیلومتری شمال‌شرق شهر مشهد مقدس و جنوب میدان‌های خانگیران و گنبدلی قرار دارد که در سال ۱۳۸۸ کشف و حفاری یک حلقه چاه اکتشافی در آن تکمیل شد. پروژه میدان گازی توس یکی از مهم‌ترین برنامه‌های شرکت ملی نفت ایران و نفت مناطق مرکزی ایران است که با هدف پایداری گاز در شمال شرق کشور در سال ۱۴۰۲ کلید خورد. این پروژه در بخش حفاری و خطوط لوله به پیمانکاران داخلی واگذار شد تا با توسعه در میدان‌های مرحله نخست و دوم و حفاری چهار حلقه چاه جدید با صرف هزینه بیش از ۱۲۰ میلیون دلار، روزانه ۳ تا ۵ میلیون مترمکعب گاز در توسعه کامل این پروژه استحصال شود.