* روند واگذاری شرکت‌های هواپیمایی دولتی به بخش خصوصی چگونه است؟
- تنها راه واگذاری ایرلاین‌های دولتی به بخش خصوصی که راه نجات صنعت حمل‌ونقل هوایی می‌باشد آن است که تصدیگریها یعنی جابجایی مسافر از خطوط هوایی را خصوصی نموده و دولت در سایر بخش‌ها کنترل داشته باشد. نباید قبل از این که تصدیگریها واگذار شود اموری را که دولت کنترل و نظارت دارد واگذار کنیم. بهترین روش برای دستیابی به توسعه و اعتدال در صنعت هوایی آن است که ابتدا تصدی‌گری در جابجایی مسافر و بار در خطوط هوایی خصوصی شده و دولت در سایر قسمت‌ها کنترل داشته باشد و سپس به سایر مسایل مانند فرودگاه‌ها و... پرداخته شود، ابتدا باید تصدی‌ها خصوصی شود و در ادامه فرودگاه‌ها و سازمان هواپیمایی کشوری واگذار شود. دولت طی سالهای گذشته با سرمایه‌گذاری سنگین در بخش‌های حاکمیتی این صنعت را به سمت خصوصی‌سازی سوق داده اما تاکنون نتیجه مطلوب را نگرفته است. با ابلاغ سیاست‌های اصل 44 نیز بهتر است دولت ابتدا تصدی، نظارت و کنترل‌های قابل واگذاری را به بخش خصوصی واگذار نموده و نگرش جدیدی به تصدی‌ها داشته باشد و سپس بخش‌هایی که به امور حاکمیتی متصل است را خصوصی کند.
* چرا شرکت‌های هواپیمایی زیان‌ده هستند، آیا امکان واگذاری شرکت‌های هواپیمایی زیان‌ده به بخش خصوصی وجود دارد؟
- عقب‌ماندگی صنعت حمل‌ونقل هوایی ناشی از ساختار اقتصادی غلطی است که دولتمردان در سالهای گذشته به دلایل سیاسی به این صنعت تحمیل کرده‌اند این ساختار موجب شده تا به لحاظ تکنولوژی، خدمات، توسعه و اعتدال در صنعت حمل‌ونقل هوایی با مشکل مواجه شویم. امروز نمی‌توان به صورت گزینشی مشکل حمل‌ونقل هوایی را حل کرد بلکه باید ابتدا ساختار اقتصادی این صنعت اصلاح شده و دولت طی دوره 5 سالهای با اصلاح ساختار، امکان ارایه خدمات بهتر و واقعی‌تر شدن قیمت بلیت را فراهم سازد تا مشکلات این صنعت به صورت ریشه‌ای حل شود. با سیاست‌هایی که در گذشته اعمال شده و اکنون نیز دنبال می‌شود شرکت‌های هواپیمایی تحت هیچ شرایطی سودده نخواهند شد و اگر بعضی شرکت‌ها نیز اعلام می‌کنند سودده شده‌اند این سوددهی کاذب بوده و واقعی نیست. در حقیقت مبلغی که برای یک ساعت پرواز از مسافر اخذ می‌شود تنها تکافوی هزینه‌های استهلاک و قطعات یدکی هواپیما را می‌نماید. نرخ 27 دلاری در هر ساعت پرواز در هیچ جای دنیا وجود ندارد و دولت هیچ یارانه را به شکل محسوس پرداخت نمی‌کند. یارانه‌هایی که دولت پرداخت می‌کند به صورت نامحسوس بوده و به طور غیرمستقیم متحمل یارانه‌هایی مانند یارانه سوخت می‌شود گرچه نمی‌توان رقم مشخصی را برای آن اعلام کرد اما پرداخت ارزان‌قیمت سوخت به شرکت‌های هواپیمایی از جمله یارانه‌های پنهانی است که دولت پرداخت می‌کند. با روند کنونی برای واگذاری شرکت‌های هواپیمایی دولتی به بخش خصوصی زیرساخت‌های لازم آماده نیست.
* با این روند آیا واگذاری شرکت‌های هواپیمایی و خصوصی‌سازی در این صنعت از کارآمدی لازم برخوردار خواهد بود؟
- با روند کنونی امکان واگذاری شرکت‌های هواپیمایی دولتی و کاهش تصدی‌گری‌های دولت در صنعت حمل‌ونقل هوایی وجود ندارد. بهتر آن است که ابتدا با اصلاح ساختار اقتصادی صنعت حمل‌ونقل هوایی دولت بداند که سرمایه‌های خود را به چه کسی واگذار می‌کند تا زمانی که این کار انجام نشود دولت به درستی نمی‌داند که شرکت‌های قابل واگذاری از نظر قیمت دارای چه ارزشی هستند. باید ابتدا تصدی‌ها و سپس بخش‌های متصل به حاکمیت واگذار شده و در ادامه با بازنگری و اصلاح ساختارها، شرکت‌های هواپیمایی دولتی و سایر فعالیت‌های دولتی مرتبط با صنعت حمل‌ونقل هوایی به بخش خصوصی واگذار شود.
تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۳۸۵ - ۱۶:۵۰
گروه اقتصادی: برخی معتقدند با توجه به زیان‌ده بودن ایرلاین‌ها و حمایت‌های دولت از این شرکت‌ها واگذاری شرکت‌های زیان‌ده امکان‌پذیر نیست. با علی عابدزاده مدیرعامل شرکت هواپیمایی آسمان گفت‌وگو کرده‌ایم.