همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: عکسی که در شبکه‌های اجتماعی از تلف شدن لاکپشت دریایی زیر چرخ آفرودسواران منتشر شده، تاثر بسیاری از کاربران را به همراه داشته است. تخریب زیستگاه‌های طبیعی، فرسایش خاک و ساختار ساحل و آلودگی آب و خاک از مهمترین آسیب‌هایی است که آفرودسواران غیر حرفه‌ای ایجاد می‌کنند. به این بهانه نگاهی انداخته‌ایم به لاکپشتهای دریایی که بخشی از زندگی و زادآوری خود را در ایران می‌گذرانند.
| گونه |
زیستگاه |
تخم گذاری در ایران |
تخمگذاری در جهان |
|---|---|---|---|
| لاکپشت سبز |
مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری در سواحل شنی، خلیج فارس، دریای عمان، اقیانوس هند |
جزیره قشم، کیش، هنگام، هرمز، و مناطق شنی در سواحل جاسک |
سواحل مالدیو، سریلانکا، هند (اودیسا)، استرالیا |
| لاکپشت پوزه‌عقابی |
صخره‌های مرجانی در خلیج فارس، دریای عمان، جزایر جنوبی ایران |
جزایر هنگام، قشم، هرمز |
اندونزی، مالدیو، سیشل |
| لاکپشت زیتونی |
اقیانوس هند، خلیج فارس، سواحل شنی کم‌عمق |
کمتر دیده شده در جزایر خلیج فارس |
سواحل اودیسا (هند)، کاستاریکا، مکزیک |
| لاکپشت سرخ |
خلیج فارس، عمان و مناطق کم‌عمق نزدیک سواحل |
مواردی نادر ثبت شده است |
دریای مدیترانه، سواحل فلوریدا (آمریکا)، ژاپن. |
| لاکپشت چرمی |
اقیانوس هند، اقیانوس آرام و آتلانتیک |
تاکنون گزارشی از تخمگذاری ثبت نشده است |
سواحل اندونزی، آفریقای جنوبی، آمریکای جنوبی |
لاکپشتهای دریایی ایران
لاکپشت سبز (Chelonia mydas):
طول لاک: حدود ۱۲۰ سانتی‌متر
وزن ۱۳۰ کیلوگرم
لاکپشت پوزه‌عقابی (Eretmochelys imbricata):
طول لاک ۹۰ سانتی‌متر
وزن تا ۸۰ کیلوگرم
لاکپشت زیتونی (Lepidochelys olivacea)
طول لاک: ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر
وزن ۳۵ تا ۴۵ کیلوگرم
لاکپشت سرخ (Caretta caretta)
طول لاک ۹۰ تا ۱۱۰ سانتی‌متر
وزن : ۱۰۰ تا ۱۶۰ کیلوگرم
لاکپشت چرمی (Dermochelys coriacea)
طول لاک: تا ۱۸۰ سانتی‌متر
وزن: تا ۵۰۰ کیلوگرم
اهمیت حفاظت از سواحل برای لاکپشتها:
تخمگذاری: لاکپشتهای ماده برای تخمگذاری به سواحل شنی و بکر نیاز دارند. تخریب این سواحل می‌تواند فرآیند زادآوری آنها را مختل کند.
تأمین امنیت: حضور انسان، شکارچیان طبیعی و آلودگی‌ها می‌تواند تخم‌ها و نوزادان را تهدید کند. حفاظت از سواحل به کاهش این تهدیدات کمک می‌کند.
چرخه زندگی: لاکپشتها به‌طور غریزی به سواحلی که در آن متولد شده‌اند بازمی‌گردند؛ بنابراین، حفاظت از این سواحل برای بقای نسل آنها ضروری است.
برای لاکپشتهای دریایی جنوب چه کاری می‌توان کرد؟
پایش و حفاظت از سواحل تخمگذاری: ایجاد هچری سایت‌ها (محل جوجه‌کشی) و نظارت بر سواحل به افزایش موفقیت تولیدمثلی لاکپشتها کمک می‌کند.
آموزش و آگاهی‌بخشی: افزایش آگاهی جوامع محلی و گردشگران درباره اهمیت حفاظت از لاکپشتهای دریایی.
محدودیت فعالیت‌های انسانی در سواحل حساس: کاهش تردد و ساخت‌وساز در سواحل تخمگذاری لاکپشتها.
۷آسیب آفرود سواری غیر حرفه‌ایی به طبیعت و حیات وحش
۱- تخریب زیستگاه‌ها
نابودی پوشش گیاهی حساس
فشرده شدن خاک و کاهش قابلیت جذب آب
افزایش فرسایش سطح خاک به دلیل حرکت خودروها در زمین‌های سست
تخریب لانه‌ها و مخفیگاه‌های حیات وحش
۲- آسیب به گونه‌های جانوری
له شدن گونه‌های کوچک مانند خزندگان و دوزیستان
ایجاد استرس و مزاحمت برای حیوانات
افزایش خطر برخورد خودرو با حیوانات در حال عبور
۳- آلودگی محیط‌زیست
آلودگی صوتی که منجر به فرار حیوانات از زیستگاه‌ها می‌شود
انتشار دود و گازهای گلخانه‌ای
ریختن زباله‌ها و آلاینده‌های شیمیایی مانند روغن یا سوخت خودروها
۴- تخریب منابع آب
آلوده کردن منابع آب سطحی با ورود گل‌ولای، روغن و مواد شیمیایی
از بین بردن حوضچه‌ها و منابع آبی کوچک که برای حیات وحش حیاتی هستند
۵-- تغییر رفتارهای حیوانات
فرار حیوانات از مناطق آفرودسوارها و کاهش استفاده از زیستگاه‌های طبیعی
بر هم زدن چرخه‌های تغذیه و تولیدمثل گونه‌ها
۶- افزایش دسترسی شکارچیان غیرمجاز
فراهم کردن راه‌های جدید برای شکار غیرقانونی گونه‌های حفاظت‌شده
۷- تشدید تاثیر تغییرات اقلیمی
تخریب اکوسیستم‌ها و کاهش توانایی آنها برای جذب دی‌اکسید کربن