سلامت دهان و دندان، در سلامتی عمومی بدن بسیار اهمیت دارد. مشکلات دندانی نه تنها باعث درد و ناراحتی می‌شوند، بلکه می‌توانند توانایی ما را در خوردن، صحبت کردن و حتی تنفس تحت تأثیر قرار دهند. جالب است بدانید که بیماری‌های دهان و دندان ارتباط مستقیمی با بیماری‌های قلبی، دیابت و حتی برخی از انواع التهاب‌ها دارند. با این حال، بسیاری از ما به دلیل ناآگاهی یا عادت‌های اشتباه، به دندان‌های خود آسیب می‌رسانیم. بنابراین، رعایت بهداشت دهان و دندان نه تنها برای داشتن لبخندی زیبا، بلکه برای حفظ سلامت کلی بدن ضروری است.
عادات اشتباهی که باعث پوسیدگی دندان می شوند
- دندان قروچه
دندان قروچه، عادتی است که در آن دندان‌ها به هم ساییده می‌شوند. این عادت نه تنها آزاردهنده است، بلکه می‌تواند به مرور زمان به مینای دندان آسیب رسانده و باعث حساسیت و شکستگی دندان شود. استرس و عادات خواب نامناسب از دلایل اصلی این مشکل هستند. برای کاهش آسیب‌های ناشی از دندان قروچه، بهتر است از غذاهای سفت پرهیز کرده و هنگام خواب از محافظ دهان استفاده کنید.
- نفس کشیدن از دهان
تنفس دهانی در طول خواب، به ویژه در شب، می‌تواند عواقب جدی برای سلامت دهان و دندان داشته باشد. زمانی که از طریق دهان نفس می‌کشیم، بزاق دهان که نقش محافظتی دارد و باکتری‌های مضر را از بین می‌برد، کاهش می‌یابد. این امر باعث خشک شدن لثه‌ها، افزایش اسید در دهان و در نتیجه پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه‌ای می‌شود. یکی از دلایل اصلی تنفس دهانی در خواب، تجمع مخاط در بینی است. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است روی بالشتی محکم و بلند بخوابید. همچنین، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم و نوشیدن آب کافی در طول روز به مرطوب نگه داشتن دهان کمک می‌کند. با این حال، اگر با وجود انجام این اقدامات همچنان مشکل تنفس دهانی دارید، ممکن است آلرژی یا پولیپ بینی مانع تنفس از راه بینی شده باشد.
- استفاده نادرست از نخ دندان
استفاده نادرست از نخ دندان نه تنها به تمیز کردن کامل دندان‌ها کمک نمی‌کند بلکه می‌تواند به لثه‌ها آسیب جدی وارد کند. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که با فشار دادن نخ دندان به لثه‌ها، پلاک بیشتری را از بین می‌برند، در حالی که این کار باعث التهاب و خونریزی لثه می‌شود. همچنین، حرکت دادن نخ دندان به صورت رفت و برگشت به جای حرکت رو به بالا و پایین، می‌تواند به لثه‌ها آسیب رسانده و باعث ایجاد فضاهای خالی بین دندان و لثه شود. علاوه بر این، استفاده از نخ دندان‌های زبر و خیلی کوتاه نیز می‌تواند به لثه‌ها آسیب برساند. نخ دندان پاتریکس با مدل‌های متنوع خود، گزینه‌ای مناسب به شمار می‌رود.
- نوشیدن سرکه
طبق نظر متخصصان طب سنتی، سرکه فوایدی متعدد برای سلامتی دارد. با این حال، در حوزه دندانپزشکی، نظر کارشناسان درباره مصرف سرکه متفاوت است. دکتر نیوگارد، استادیار دندانپزشکی بالینی در دانشگاه کلمبیا، با اشاره به خاصیت اسیدی سرکه، بر آسیب‌پذیری مینای دندان در برابر این ماده تأکید می‌کند. به گفته ایشان، حتی مصرف آب پس از مصرف سرکه نیز نمی‌تواند به طور کامل از بروز مشکلات دندانی جلوگیری نماید. لذا، با توجه به تحقیقات موجود، توصیه می‌شود برای حفظ سلامت دندان‌ها، از مصرف مستقیم و مکرر سرکه پرهیز شود. زیرا اسیدیته بالای سرکه می‌تواند منجر به سایش و تخریب تدریجی مینای دندان گردد.
- جویدن یخ
جویدن یخ، به خصوص به صورت مکرر، ممکن است به عنوان یک عادت بی‌ضرر به نظر برسد اما در واقع می‌تواند عواقب ناخوشایندی برای دندان‌ها و سلامتی داشته باشد. یخ یک ماده بسیار سخت است و جویدن آن می‌تواند باعث شکستگی دندان‌ها، ترک خوردن پرکردگی‌ها و روکش‌ها شود. علاوه بر این، فشار وارد شده بر دندان‌ها در هنگام جویدن یخ، می‌تواند به مینای دندان آسیب رسانده و آن را نازک‌تر کند. همچنین، جویدن یخ به صورت مکرر می‌تواند باعث حساسیت دندان‌ها به سرما و گرما شود و خطر ابتلا به بیماری‌های لثه را افزایش دهد.
- مسواک زدن بیش از حد و با فشار زیاد
مسواک زدن مرتب و صحیح یکی از مهم‌ترین عادات برای حفظ سلامت دهان و دندان است. اما باور کنید یا نه، مسواک زدن بیش از حد و با فشار زیاد می‌تواند به دندان‌ها و لثه‌های شما آسیب برساند. هنگامی که شما دندان‌هایتان را با فشار زیاد مسواک می‌زنید، مینای دندان که لایه محافظ روی دندان است، ساییده می‌شود. این ساییدگی باعث حساسیت دندان‌ها، تغییر رنگ و در نهایت پوسیدگی می‌شود. همچنین، فشار زیاد به لثه‌ها می‌تواند باعث عقب‌نشینی لثه‌ها، خونریزی و در موارد شدیدتر، بیماری‌های لثه شود. این اشتباهات رایج در مسواک زدن شاید ساده به نظر برسند، اما تاثیر قابل توجهی بر سلامت دندان‌ها خواهند داشت.
- استفاده از خمیردندان بی‌کیفیت
برخی از مواد موجود در خمیر دندان که برای حفظ سلامت دندان طراحی شده‌اند، ممکن است به طور ناخواسته به مینای دندان آسیب برسانند. به عنوان مثال، خمیر دندان‌های حاوی مواد ساینده برای از بین بردن پلاک و جرم دندان بسیار موثرند، اما استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها می‌تواند به مینای دندان آسیب رسانده و خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد. به همین دلیل، هنگام خرید خمیر دندان، به شاخص سایش (RDA) آن توجه کنید. هرچه این عدد کمتر باشد، خمیر دندان ملایم‌تر است و کمتر به لایه مینا آسیب می‌رساند. متخصصان توصیه می‌کنند از خمیر دندان‌هایی با RDA کمتر از 250 استفاده شود.
- شیرینی‌های ژله‌ای
آبنبات‌های ژله‌ای بدترین نوع شیرینی برای سلامت دندان هستند. این آبنبات‌ها به دندان می‌چسبند و قند و اسیدهای مضرشان را برای ساعت‌ها روی دندان نگه می‌دارند. اگر نمی‌توانید از خوردن شیرینی بگذرید، سعی کنید آبنبات ژله‌ای را به جای میان‌وعده، همراه با غذا بخورید. وقتی غذا می‌خوریم، بزاق بیشتری تولید می‌شود که به تمیز شدن دندان‌ها و کاهش آسیب ناشی از قند کمک می‌کند.
- استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزار
استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزار برای باز کردن بسته‌بندی‌ها، بریدن نخ یا هر کار دیگری، عادتی بسیار مضر و خطرناک است. این کار می‌تواند باعث شکستگی، ترک خوردگی یا لب‌پریدگی دندان‌ها شود. علاوه بر این، فشار وارد شده بر دندان‌ها در هنگام استفاده از آن‌ها به عنوان ابزار، می‌تواند به ریشه دندان آسیب رسانده و باعث حساسیت و درد دندان شود. همچنین، این عادت می‌تواند به لثه‌ها آسیب رسانده و خطر ابتلا به بیماری‌های لثه را افزایش دهد. به جای استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزار، بهتر است از ابزار مناسب مانند قیچی، چاقو یا بازکننده‌های مخصوص استفاده کنید.
جمع بندی
این مقاله به بررسی عادات رایجی که به سلامت دهان و دندان آسیب می‌رسانند، می‌پردازد. از جمله عادات ذکر شده می‌توان به مصرف سرکه، دندان قروچه، تنفس دهانی، استفاده نادرست از نخ دندان، جویدن یخ، مسواک زدن بیش از حد و با فشار زیاد، استفاده از خمیردندان نامناسب، مصرف شیرینی‌های ژله‌ای، نوشیدنی‌های الکلی و استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزار اشاره کرد. این عادات می‌توانند منجر به پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه‌ای، حساسیت دندان، شکستگی دندان و سایر مشکلات دهان و دندان شوند. برای حفظ سلامت دهان و دندان، توصیه می‌شود از این عادات پرهیز کرده و به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.