همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: فضا میتواند حتی کسانی را که عمر خود را صرف مطالعه آن میکنند شگفتزده کند. مردم اغلب منظومه شمسی ما را فقط چند سیاره و یک دسته فضای خالی تصور میکنند. اما کشف یک کانال یا «تونل» که به نظر میرسد به سمت صورت فلکی قنطورس کشیده شده است میتواند بسیار شگفتانگیز باشد.
یک کانال کیهانی عجیب
مشاهدات جدید نشان میدهد ما در منطقهای گرم و کمتراکم زندگی میکنیم و حتی ممکن است یک کانال کیهانی عجیب وجود داشته باشد که ما را به ستارگان دور متصل کند. اما سالها نقشهبرداری دقیق نشان میدهد کانالی از پلاسمای داغ و کمچگالی وجود دارد که از منظومه شمسی ما به سمت صورتهای فلکی دور کشیده شده است که ستارهشناسان مؤسسه ماکس پلانک هم اخیراً با استفاده از دادههای ابزار eRosita آن را تأیید کردند.
نگاهی فراتر از چیزهای آشنا
به گزارش سایت Interstellar مدتهاست دانشمندان میدانند منظومه شمسی ما در ناحیهای از فضا به نام حباب داغ محلی قرار دارد. این منطقه که حدود ۳۰۰ سال نوری وسعت دارد، در نتیجه انفجارهای ستاره ای قدرتمند به نام ابرنواخترها شکل گرفته است.
آنها گاز اطراف را گرم و محیطی با چگالی کم و دمای بالا ایجاد کردهاند. اما ردپایی از این رویدادهای دور هنوز بهعنوان توزیعهای نازک پلاسمای داغ باقیمانده است.
بیشتر بخوانید :
- شبکه کیهانی برای اولین بار رصد شد
- اجرام بین ستارهای چطور گم میشوند؟ | چیزهایی که در فضا غیبشان میزند!
کاوشگر پرتو ایکس کیهانی
دکتر L. L. Sala، نویسنده اصلی این مطالعه میگوید: ما متوجه شدیم که دمای LHB یک دوگانگی شمال-جنوب در عرض های جغرافیایی بالا را نشان می دهد.
برای درک بهتر این محیط، دانشمندان به eRosita روی آوردند. این رصدخانه پرتو ایکس که به عنوان بخشی از مأموریت طیف-رونتگن-گاما به فضا پرتاب شد، آسمان را جست و جو می کند تا انتشارات پرتو ایکس نرم را ثبت کند.
یکی از اهداف آن نیز ترسیم گاز داغ در فضا، یادگیری در مورد بقایای ابرنواخترها و بررسی محیط اطراف محله ما است.
درک ما از همسایگی کیهانی
نقشه سه بعدی حباب داغ محلی راه شیری (LHB) که از دادههای eROSITA ایجاد شده است، منطقهای با چگالی کم در اطراف منظومه شمسی را نشان میدهد که توسط ابرنواخترهای باستانی گرم شده است. این حباب شیب دما و یک «تونل» بین ستاره ای به سمت قنطورس را نشان می دهد که احتمالاً توسط بادهای ستاره های جوان شکل گرفته است.
این حباب ممکن است به ابرحباب های دیگر متصل شود و ساختار کهکشان راه شیری را شکل دهد. منظومه شمسی چند میلیون سال پیش وارد LHB شد و به درک ما از همسایگی کیهانی آن افزود.
نه فقط فضای خالی!
شاید به نظر برسد می توان فضا را به نوعی نیستی دانست؛ اما این موضوع گمراه کننده است. حتی فضای خالی بین ستاره ها حاوی مواد مختلفی هستند و حباب داغ محلی نیز یکی از نمونههایی است که نشان میدهد چگونه رویدادهای دراماتیک میتوانند گاز را به اشکال غیرمنتظره تبدیل کنند.
ابرنواخترها ماده و انرژی را که محیط بین ستاره ای را گرم و به هم می ریزند بیرون می راند. طی میلیونها سال، این اعمال تفاوتهایی در چگالی، دما و ترکیب ایجاد میکنند.
توزیع گاز داغ
این واقعیت که خورشید ما اکنون در نزدیکی مرکز حباب قرار دارد، یک شانس بهحساب میآید، اما چشمانداز جالبی را پیش روی ما قرار میدهد. گویی دیر به یک مهمانی رسیده ایم، اما پس از مدتها اتفاقات دراماتیکی را دیدیم که مدتها قبل از وجود انسانها اتفاق افتاده است.
کاوش در این کانالهای کیهانی به ابزارهای حساس فزایندهای نیاز دارد. مأموریتهای جدید اشعه ایکس، بررسیهای عمیقتر، و مدلهای تصفیه شده توزیع گاز داغ، درک ما را بهبود می بخشد.
باگذشت زمان، اخترشناسان امیدوارند که بیشتر این نقشه کیهانی را پر کنند و توضیح دهند که چگونه این تونلها بر همه چیز از پرتوهای کیهانی محلی گرفته تا الگوهای جریان غبار و دینامیک باد ستارهای تأثیر میگذارند.