و حتی گاهی هم بدون نگاه به چراغ سبز رانندگی با قیافه حق به جانب از لابه لای ماشین‌ها رد می‌شویم !حالا رعایت نکردن قوانین و مقررات می‌تواند معضلی باشد که همیشه در تهران لاینحل باقی مانده است؛ البته با این اقدام به معضل ترافیک هم دامن می‌زنیم اما به خطر انداختن و صدمه زدن به‌خود جبران پذیر است.
با توجه به اینکه تیتر‌های روزنامه‌ها بیشترین گروهدر معرض خطر و جانباختگان در حوادث رانندگی درون شهری را، عابران پیاده یادآوری می‌کنند اما متأسفانه باز هم در اغلب خیابان‌ها شاهد آن هستیم که عابران پیاده بدون توجه به پل‌هوایی از زیر آن گذر می‌کنند و باعث مشکلات زیادی می‌شوند که اول سبب ایمنی و سلامت خودشان است و دوم اینکه به گره کور ترافیک دامن می‌زنند. به غیراز سالمندان و ناتوانان جسمی، بیشتر افراد وجود پله‌های زیاد و نامناسب را بهانه‌ای برای گذر نکردن از پل‌هوایی می‌دانند.
مهم‌تر اینکه مسئله عابر پیاده در فضای شهری از دیدگاه مدیریت شهری بسیار مهم و اساسی است و باعث شده تا با توجه به حاکمیت روز به روز اتومبیل‌ها سعی بر آماده‌سازی محل‌های عبور عابران پیاده کنند. از این‌رو ساخت پلهای مکانیزه توسط 3 سازمان فنی مهندسی، زیباسازی و حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، به منظور آسایش و سهولت گذر برای عابران پیاده و در خدمت قانونگرایی شهروندان قرار گرفت.
حالا وجود پل مکانیزه یا به قولی پله برقی به یک مطالبه بحق شهروندی تبدیل شده و مردم به‌وجود آن عادت کرده‌اند. همیشه همین‌طور است، تا وقتی نباشد به فکر کمتر کسی می‌رسد که چنین امکانی برای رفاه بیشتر وجود دارد اما وقتی به‌وجود می‌آید، دیگر کمبود آن حس می‌شود و باید آنقدر ساخت تا به نیاز تازه شکل گرفته شهروندان پاسخ داد. شاید مانند این پروژه‌ها در تهران زیاد نباشد اما همین اندازه می‌تواند به شهروندان تهرانی در ایجاد فضایی رفاهی و خدماتی یاری رساند.
آمارها نشان می‌دهد که شهروندان تهرانی با این پل‌ها انس گرفته‌اند و آن‌را جزو حقوق شهروندی خود می‌دانند. در واقع نه‌تنها پلهای عابر مکانیزه که بسیاری از امکانات در حال حاضر به‌عنوان حقوق شهروندی در استفاده از امکانات و خدمات رفاهی بیشتر تلقی‌می‌شوند.از این جهت، مکانیزه کردن پلهای عابر پیاده توسط 3سازمان فنی مهندسی شهرداری تهران، سازمان زیباسازی و سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران انجام می‌شود.
هزینه 250میلیون تومانی برای هر پل
ساخت پلهای مکانیزه چند سالی است که به‌عنوان یکی از سیاست‌های سازمان زیباسازی مطرح شده و یکی از دلایل اصلی ساخت پیاده رو و پلهای عابر پیاده، افزایش ایمنی عبور و مرور عابران پیاده است.به گفته مهندس حسن آقایی، مدیرکل هماهنگی امور مناطق معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، هر پل عابر پیاده 2 هزینه دارد؛ هزینه نصب و هزینه نگهداری. 350 تا 400میلیون تومان هزینه نصب و راه‌اندازی هر یک از این پلهای مکانیزه است. البته این رقم برای پل‌هایی است که 4پله برقی دارند و هزینه پل‌هایی که هم‌اکنون در مسیر اتوبوس‌های تندرو مشغول احداث آن هستیم به خاطر وجود 6 پله بیشتر نیز می‌شود که برای ایجاد آسایش مسافران در ورود به ایستگاه‌های اتوبوس‌های تندرو پلهای عابر پیاده مورد نیاز در مسیر این خط‌ها نصب شده است.
وی با بیان این مطلب که مهم‌ترین هدف طراحی و ساخت پلهای عابر پیاده برای تسهیل تردد شهروندان است می‌گوید: فراهم‌کردن تسهیلاتی همانند پله‌های برقی و بالابرها، برای استفاده سالخوردگان و افراد کم‌توان جامعه از پل‌ها، باید در طراحی لحاظ می‌شدند که در 3-2 سال اخیر این موضوع مد نظر مدیریت شهری تهران بوده است.
به عقیده کارشناسان فنی این پل‌ها، علاوه بر مشکلات ترافیکی شهر تهران که به‌نظر لاینحل می‌آید، تنها نمی‌توان معلول آن را خودروهای زیاد و تخلفات رانندگان دانست و چنین به‌نظر می‌رسد که تردد عابران پیاده از حاشیه خیابان‌ها و اطراف میادین به جای پیاده‌رو نیز از جمله مواردی است که موجب کندی در جریان عبور‌‌و‌مرور خودروها و در نهایت ایجاد ترافیک شهری می‌شود.به گفته این مسئول لازم است قبل از اینکه بخواهیم استفاده نکردن از پلهای عابر را جزئی از فرهنگ ترافیکی مردم بدانیم، بهتر است مشکلات دسترسی مردم به این پل‌ها را نیز بررسی کنیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا در ساخت پلهای مکانیزه محدودیتی وجود دارد می‌افزاید: ما طبق مطالعات خود و بنا بر نیاز عبور عابرپیاده و حجم ترافیک در آن مکان پل مکانیزه نصب می‌کنیم و ضرورتی برای مکانیزه کردن تمام پلهای عابر در شهر تهران وجود ندارد و جاهایی مثل ترمینال جنوب که تعداد زیادی عابر روزانه در آن رفت‌وآمد دارند احتیاج به پل مکانیزه دارد.در حال حاضر 34 پل عابر پیاده مکانیزه در سطح شهر تهران وجود دارد که تعدادی از این پل‌ها دارای آسانسور هستند.
رویکرد خدمات شهری
مدیرکل هماهنگی امور مناطق معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با تاکید بر اهمیت و ضرورت اجرایی شدن این پروژه در راستای برطرف‌کردن نیاز شهروندان تهرانی، گفت: سازه پل عابر پیاده مکانیزه شهید چمران با توجه به وضعیت آن و تردد بخش زیادی از بازدید‌کنندگان و شرکت‌کنندگان نمایشگاه بین‌المللی تهران ظرفیت جابه‌جایی 20 هزار نفر را در شبانه روز دارد.
وی کاهش ترافیک شهری را از طریق جانمایی بهینه پلهای مکانیزه عابر می‌داند و می‌گوید: با توجه به بحرانی بودن وضعیت ترافیکی تهران بزرگ امروزه شاهد کاربرد آخرین تکنولوژی‌ها و دستاوردهای حوزه علوم و تحقیقات از دوربین‌های ثبت خودکار تخلفات و سیستم scats در کنترل هوشمند چراغ راهنمایی تقاطع‌ها گرفته تا استفاده از علائم هشدار‌دهنده نوین در مدیریت و کنترل ترافیک شهری هستیم. از طرفی با توجه به نقش 15درصدی پلهای مکانیزه عابرپیاده در کاهش ترافیک، نه تنها شاهد روند رو به توسعه در زمینه احداث و به‌کارگیری آنها در زمینه کنترل و کاهش ترافیک نیستیم بلکه بعضا عدم‌بهینگی جانمایی آنها با وجود صرف هزینه‌ای بالغ بر یک تا10میلیارد ریال موجب کاهش تاثیر و گاهی عدم‌تاثیر آنها در کاهش ترافیک شده است.
پلهای مکانیزه در خطوط تندرو
مهندس آقایی با اشاره به اینکه پلهای عابر پیاده مکانیزه درمسیر ویژه خطوط تندروی اتوبوسرانی سبب افزایش ایمنی و نیز کاهش تصادفات و ترافیک می‌شود، می‌افزاید: در حال حاضر 3 پل عابر پیاده مکانیزه خطوط اتوبوسرانی تندرو در ایستگاه‌های شریف، استاد معین و بهبودی در حال بهره‌برداری و 2 پل دیگر به‌زودی در ایستگاه الهادی(ع)، دماوند و بوعلی است. این پل‌ها دارای 6 دستگاه پله‌برقی است که 2دستگاه در هر دو سمت پل و 2دستگاه نیز در میان پل و داخل ایستگاه‌ها نصب خواهد شد.
چگونگی نصب و نگهداری پل‌ها
هنگامی که برای نخستین بار پل مکانیزه‌ای در میدان هفت‌تیر راه‌اندازی شد و چند تن به‌عنوان نگهبانان و مسئولان فنی پل بر بالای آن مستقر شدند، بسیاری از شهروندان تصور می‌کردند این اقدام چندان ادامه نیابد اما خیلی زود تعداد این پل‌ها بیشتر شد. از طرفی نگهداری و رسیدگی به وضعیت پل‌ها ابعاد جدی‌تری پیدا کرد.
شاید به همین دلیل بود که سازمان زیباسازی شهر تهران علاوه بر نظارت سامانه همگانی1888 به‌صورت مستقل اقدام به رسیدگی به وضعیت پلهای مکانیزه کرد. هر بار که از روی پلی عبور می‌کنی می‌توانی شماره‌های مختلفی را ببینی که از شهروندان می‌خواهد تا درصورت بروز مشکل با آن شماره تماس بگیرند تا سازمان زیباسازی بتواند در اسرع وقت مشکلات را رفع کند.
براساس آخرین آمارهای منتشر شده در مرکز نظارت همگانی شهرداری تهران 1888 بیش از 62درصد شهروندان از خدمات ارائه شده در پلهای مکانیزه شهر تهران رضایت دارند و شاید این امر به‌دلیل نظارت سازمان زیباسازی بر پلهای تحت مدیریت خود است. آیا چنین سرنوشتی می‌تواند در مورد پلهای مکانیزه خطوط اتوبوسرانی تندرو نیز وجود داشته باشد؟به گفته آقایی این پل‌ها با هزینه خود مردم ساخته می‌شود و حرکت خودجوش مردم در استفاده درست از پل‌هاست و یکی از مسائلی که پل‌ها را با مشکل مواجه می‌کند تخریب‌هایی است که در آنها صورت می‌گیرد.با توجه به اینکه نگهداری و تجهیز این پل‌ها توسط سازمان زیباسازی انجام می‌گیرد متأسفانه به‌رغم پیگیری تلفنی نتوانستیم سؤالاتی را دراین باره با این سازمان داشته باشیم.
اما کارشناسان و مسئولان اجرایی در سازمان زیباسازی معتقدند پیشنهادهای مردمی و استفاده درست از پل‌ها، آنها را به نظارت بیشتر در این بخش ترغیب می‌کند. همچنین معاون فنی و مهندسی سازمان زیباسازی گفته است در خواست‌هایی که از نقاط مختلف شهر برای مکانیزه کردن پلهای محله‌ها داریم در یک کمیته فنی بررسی می‌شوند و اگر تعداد مراجعان در روز از عددمعینی بیشتر باشد، ما قطعا برای مکانیزه‌کردن آنها اقدام خواهیم کرد.
مشکلات سر راه مکانیزه
گاهی شاهد پل‌هایی هستیم که برق پله‌های آن قطع شده و تردد عابران را مشکل می‌کند که علت آن هم حذف رایانه‌های برق عنوان شده است. حسن آقایی علاوه بر این موضوع به تاسیسات شهری هم اشاره‌ای می‌کند.
وی با بیان اینکه همچنان در حال رفع معارض‌های تاسیساتی در مسیر ایجاد پل مکانیزه ایستگاه‌های امام حسین (ع) و بوعلی هستیم، تاکید کرد که وجود لوله‌های گاز، آب و برق در برخی از مسیرها مشکلاتی را ایجاد کرده است که رفع چنین معارض‌هایی کار ساده‌ای نیست.
بهبود رفتار و ارتقای فرهنگ ایمنی
قانونگرایی و پاسداشت حقوق شهروندی پیش از همه مستلزم توجه به زیرساخت‌های سخت‌افزاری، احترام به حقوق شهروندی و تشویق و ترغیب شهروندان برای احترام به قانون است. عابران پیاده باید بدانند که حق ندارند از مکانی غیراز معبر عابر پیاده عبورکنند. خط عابر پیاده را برای رعایت قانون از طرف پیاده‌ها قرار داده‌اند در غیراین صورت آنها هم که از مسیری خارج از خطوط عابر پیاده رد می‌شوند، باید جریمه شوند اگر غیراز این بود از همان آغاز دیگر نیازی به ابداع خط عابر پیاده نبود و پیاده‌ها از هر کجا که دلشان می‌خواست می‌توانستند بگذرند. ملاصالحی در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها بارها اعلام کرده است که با توجه به اینکه کارهای مربوط به ایجاد پل از سوی شهرداری آماده است، لذا پس از رفع معارض، ظرف یک‌ماه پل‌ها آماده بهره‌برداری می‌شوند.
وی در عین حال ادامه داد: در حال حاضر به‌دنبال رفع معارض‌های تاسیساتی هستیم تا پل مکانیزه برای عبور ایمن‌تر مسافران و سهولت در تخلیه مسافران اتوبوس تندرو آماده شود. مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران خاطرنشان کرد: 3پل در ایستگاه دانشگاه صنعتی شریف، جیحون و روبه‌روی وزارت کار و امور اجتماعی نیز همین مشکلات را دارند که به مرور زمان توانستیم آنها را برطرف کنیم. ملاصالحی در این باره که آیا تا پایان تابستان معارض‌های تاسیساتی یاد شده برطرف می‌شود، اظهار امیدواری کرد که اینگونه شود و گفت: کار واقعا سختی است. رفع چنین معارض‌هایی، اقدامات خاص خود را می‌طلبد. این در حالی است که در برخی از مسیرها نیز سعی می‌شود درصورت امکان با جابه‌جایی بخشی از قسمت‌های پروژه، مشکلات معارض را رفع کنیم.
وی ضمن تاکید بر اینکه هیچ کاری نداریم که نیمه کاره آن را رها کرده باشیم، عنوان کرد: زمانی به معارض‌هایی برخورد می‌کنیم که از حیطه اختیارات شهرداری خارج است و ممکن است کار متوقف شود که در این صورت اقدامات لازم برای رفع معارض صورت می‌گیرد.