در آغاز سال و به محض اعلام این استراتژی از سوی رهبر انقلاب بسیاری از رسانه‌های صوتی، تصویری و مکتوب به آن پرداخته و مسئولان و متولیان از آن در جای جای سخنان و بیانیه‌ها و .... استفاده می‌کردند، ولیکن مرور زمان نشان داد نتایج عملی این فعالیت‌ها با آنچه انتظار می‌رفت فاصله دارد.
در حالیکه بسیاری از روزنامه‌ها و رسانه‌های دیداری و شنیداری به مباحث انتخابات ریاست جمهوری و مسائل پس از آن مشغول هستند، به نظر می‌رسد که این مهم در سایه و حاشیه قرار گرفته و لازم است که دیگر مسائل اختلاف‌بر‌انگیز بنا به توصیه بزرگان کنار گذاشته شده و مسائل مهمی مثل این شعار محور قرار گیرد؛ زیرا هر قدر در مسائل اختلاف بر‌انگیز پا‌فشاری شود، کشور در بی‌ثباتی غرق بوده و راهبردهای حائز اهمیت به حاشیه رانده می‌شوند.
البته اصلاح الگوی مصرف یک پدیده نیست که با قرار گرفتن در دستور کار انجام شده و به پایان برسد بلکه آغاز و اهتمام به چنین سیاستی مهم است که چنانچه تلاش در آن مسیر شروع شود برکاتش به مرور خود را نشان خواهد داد.
بیشتر مسئولان این نیاز را درک کرده و در این مسیر نیز گام‌هایی را هرچند کم رنگ برداشته‌اند، ولیکن قانون‌گذاری و حرکت از بالا برای تحقق چنین هدف مهمی به تنهایی کفایت نمی‌کند و باید این رویکرد را به روشی غالب تبدیل کرد. این سیاست به معنای واقعی نیاز به عرف شدن دارد تا قانون‌گذاری.
ساماندهی اصلاح الگوی مصرف
از چندین سال پیش سخن از ایجاد نهادی فراگیر جهت پیگیری و عملیاتی کردن شعارهای هر سال به میان آمده بود، ولیکن به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت فوق العاده‌ای که شعار امسال داشت ایجاد چنین نهادی لازم به نظر می‌رسد.
در این زمینه یک کارشناس مسائل اقتصادی گفت: هرچند جایگاه منسجم و واجد شرایطی برای سیاست‌سازی اقتصادی در کشور وجود ندارد؛ اما سازماندهی سیاست‌گذاری اصلاح الگوی مصرف در کشور ضروری است. «دکتر جمشید پژویان» افزود: نبود جایگاه منسجم برای این امر سبب شده تا هر سازمان و تشکیلاتی خود را مجاز به ارائه نظریه بداند.
پژویان افزود: تمام دستگاه‌های دولتی در زمان حاضر تشکیلاتی را برای اصلاح الگوی مصرف اختصاص داده‌اند که این امر منجر به هدردهی منابع می‌شود. به گفته وی، سیاست‌گذاری برای اصلاح الگوی مصرف تنها باید در معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی انجام و هیچ ارگان و نهادی نباید در این امر فعال شود.
برکات اصلاح الگوی مصرف
اصلاح الگوی مصرف که به معنی نهادینه کردن روش صحیح استفاده از منابع کشور است، سبب ارتقای شاخص‌های زندگی و کاهش هزینه‌‌ها شده و زمینه‌ای برای گسترش عدالت است. الزام افراد یک جامعه به مصرف بهینه موجب می‌شود تا علاوه بر پیشرفت علمی ناشی از ارتقای فنآوری در طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات بهینه مطابق با استانداردها، فرصت توزیع مناسب منابع و به تبع آن پیشرفت در بخش‌های مختلف فراهم شود.
این راهبرد فقط منحصر به مصرف کنندگان نبوده و به تعبیر بهتر تولید کنندگان نیز باید در این مسیر همگام شده و اقدام به تولید کالاهای متراکم مصرفی کنند تا فرهنگ استفاده بهینه تنها با تبلیغات بی‌پایه همراه نشده و خود به ضد تبلیغ تبدیل نشود. در ضمن تولید کنندگان نیز خود را از نظر بهینه‌سازی تولید باید به روز کرده و روش‌هایی در پیش گیرند که با کمترین مقدار از یک کالا بیشترین بهره‌برداری صورت گیرد.
مردم ایران به علت پیوند با دین و مظاهر مقدس دینی به خوبی سنت‌های نهادینه شده را می‌پذیرند و بدان ارج می‌نهند؛ لذا می‌توان در بخش آموزش از تعالیم و آموزه‌هایی که بر صرفه‌جویی تاکید دارند بیشتر بهره برد. در سطح «مصرف کالا» باید برای فرهنگ‌سازی نحوه مصرف بهینه خصوصاً آب، برق و گاز که تهیه آنها برای مصرف کننده سهل‌الوصول‌تر است
آموزش از طریق مدارس و رسانه‌ها دنبال شده وهمان‌گونه که این امر را از طرق مختلف به خانوار و دیگر بخش‌ها انتقال می‌دهیم، بایستی زیر‌ساخت اصلاح الگوی مصرف با گنجاندن مطالبی در کتب درسی از پایه و در مراحل ابتدایی شکل‌گیری شخصیت افراد طرح‌ریزی شود.
اصلاح الگوی مصرف و توسعه
با توجه جدی به مقوله رشد و توسعه همه جانبه و عدالت فراگیر مورد نیاز امروز کشور می‌توان دریافت که ارتباط منطقی بین نامگذاری سال اول دهه پیشرفت و عدالت به «اصلاح الگوی مصرف» وجود دارد. بی‌شک عدالت در سایه توزیع دقیق و متناسب با نیازهای جامعه بدست آمده و چنانچه در توزیع همه جوانب مد نظر قرار نگیرد آسیب‌های بسیاری متوجه جامعه و نظام خواهد بود؛ چرا که در سایه فقر امکان حیات وجود دارد، ولی یک نظام با ظلم و بی‌عدالتی هرگز دوام نمی‌یابد.
حال اگر نیاز به این باشد که عدالت را با توسعه عجین کنیم باید راه‌های میانبر را برای آن مد نظر قرار دهیم که البته یکی از راه‌های میانبر در جامعه امروزی اجرای روش‌های درست مصرف است.در پایان باید به دولتمردان توصیه کرد که این موضوع را جدی بگیرند و واقعا درصدد راهکار برآیند. لطفا باید و نباید گفتن‌ها را تمام کنیم.
همشهری جمعه