دکتر رامین قدیمی فوق تخصص بیماریهای گوارش و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در این بیماری، سلولهای سرطانی در داخل بافت روده شروع به تکثیر میکند، که اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود میتوان آنرا درمان کرد، اما متأسفانه این بیماری در این مراحل هیچگونه علامتی ندارد.
وی در ادامه افزود: سرطان روده بزرگ ممکن است در هر سنی بروز یابد، اما میزان بروز این بیماری در افراد بالای 50 سال بیشتر است. به همین علت سرطان کولون پس از سرطان ریه و پستان بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطانها را بهخود اختصاص داده است.
دکتر قدیمی ادامه داد: علائم این بیماری ممکن است شبیه به علائم سایر بیماریها نظیر عفونتها و بیماریهای التهابی روده باشد که افراد درصورت مشاهده هر کدام از علائمی چون خونریزی ازراست روده یا وجود خون در مدفوع، معدهدرد، استفراغ، ضعف و خستگی و کاهش وزن بدون علت باید به پزشک مراجعه کنند.
وی درخصوص راههای تشخیص سرطان روده بزرگ به ایسنا گفت: استفاده از روشهای غربالگری در بیمارانی که دچار این بیماری هستند یا اینکه علائم فوق را داشته باشند توصیه میشود. ازجمله روشهای تشخیص که برای غربالگری این سرطان مورد استفاده قرار میگیرد میتوان به آزمایشهای معاینه راست روده، پروکتوسکوپی و کولونوسکوپی اشاره کرد.
این فوق تخصص گوارش افزود: پیش آگهی و درمان سرطان روده بزرگ به مرحله بیماری در زمان تشخیص و شرایط روحی و جسمانی فرد بیمار بستگی دارد.
وی درخصوص نحوه تشخیص عود این سرطان گفت: بعد از درمان بهمنظور اندازهگیری نوعی
آنتی ژن در خون، آزمایش خون داده میشود سپس عکسبرداری انجام میشود تا مشخص کند که آیا سرطان کولون عود کرده است یا خیر.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین تصریح کرد: درصورت عود دوباره سرطان روده بزرگ، در روده بزرگ یا کبد و ریه باید جراحی انجام شود و اگر انتشار سرطان به بیش از یک ناحیه صورت گیرد از روشهایی نظیر شیمی درمانی یا رادیوتراپی استفاده میشود.
وی درخصوص علت بروز سرطان کولون گفت: غذا یک نوع آنتی ژن (ماده بیگانه برای بدن) است که وارد بدن میشود. اگر افراد فیبر گیاهی کم مصرف کنند و به غذاهای پرچرب روی آورند، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ افزایش مییابد.
بهعلاوه فست فودها و غذاهای آماده و صنعتی که حاوی مواد نگهدارنده است سلولهای پوششی دستگاه گوارش را ازبین میبرد و احتمال ابتلا به سرطانهای روده بزرگ را افزایش میدهد.
وی توصیه کرد: با رعایت رژیم غذایی، عدماستفاده از فستفودها و غذاهای صنعتی بهخصوص سوسیس و کالباسهایی که سرطانزا هستند و با استفاده از غذاهای گیاهی و فیبردار (حبوبات، غلات، سبزیجات و میوهها ) میتوان مانع از ابتلا به سرطان روده بزرگ یا کولون شد.
کسانیکه قبلاً سرطانهای روده بزرگ داشتهاند یا خانمهایی که مبتلا به سرطان تخمدان، رحم، یا پستان بودهاند. شانس بیشتری جهت ابتلا به این بیماری دارند. در حال حاضر در بعضی از موارد این سرطان، ژنهای مسئول شناسایی شدهاند. لذا قبل از بروز سرطان، چنین افرادی را از نظر حامل ژن بودن مورد بررسی قرار میدهند.
علائم این بیماری ممکن است شبیه به سایر علائم نظیر عفونتها، بواسیر و بیماریهای التهابی روده باشد. بنابراین مراجعه به پزشک بهمنظور ارزیابی بهتر، لازم و ضروری است. در مراحل اولیه این بیماری با موفقیت قابل درمان است.
غربالگری ضروری است
در بعضی از موارد ممکن است فرد مبتلا به سرطان بوده اما هیچگونه علامتی نداشته باشد. بنابراین غربالگری در افراد پرخطر مثل افراد بالای ۵۰ سال ضروری است.
دکتر سیدرضا فاطمی، فوق تخصص گوارش و کبد نیز در این خصوص گفت: اکثر موارد، سرطان روده در کشورهای غربی تحت عنوان سرطان رودهای منفرد بعد از 50 سالگی بروز میکند.
در سالهای اخیر در کشور ما آمارهای به دست آمده از سرطان روده نشان میدهد که حدود 30 الی 40 درصد موارد این سرطان در سنین پایینتر از 50 سال بوده و سابقه خانوادگی از نظر وجود سرطانهای غیررودهای و همچنین رودهای در بین افراد مبتلا بیشتر است و این خود مؤید وجود الگوی اپیدمیولوژی متفاوت با کشورهای غربی است.
توجه ویژه کشورهای غربی به امر بیمارییابی و پیشگیری از سرطان روده، باعث کاهش چشمگیر میزان مرگ و میر بر اثر سرطان روده شده است. از هر 18 نفر یک نفر به سرطان روده مبتلا شده و نیمی از افراد مبتلا در نتیجه بیماری از بین میروند.
طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی، سالانه حدود 875 هزار مورد جدید به بیماران اضافه میشود. این سرطان، مقام چهارم را در بین انواع سرطانها و مقام دوم را در بین سرطانهای دستگاه گوارش (بعد از معده) دارد.
این سرطان در زنان در رتبه سوم و در مردان در رتبه پنجم قرار گرفته است. آمارها نشان میدهد، شیوع این بیماری در کشور ما رو به افزایش است و بهعنوان یکی از مهمترین سرطانها در هر دو جنس مطرح است.
وی افزود:در این نوع سرطان، سن و عوامل محیطی نقش مهم تری نسبت به عوامل ژنتیک ایفا میکنند. غربالگری برای این نوع سرطان از سن 50 سالگی در تمامی افراد شروع میشود که این غربالگری نقش عمدهای در شناسایی بیماران در مراحل اولیه بیماری و کاهش میزان مرگ و میر آن داشته است.
نوع ارثی: حدود 5 تا 10درصد از سرطانها را تشکیل میدهد که در این فرم ژن فرد، نقش بسیار مهمی در ابتلای وی به بیماری ایفا میکند. امروزه مشخص شده که سرطان روده در بعضی خانوادهها بیش از حد طبیعی مشاهده میشود.
براساس مطالعات اپیدمیولوژی، میزان خطر ابتلا به سرطان روده در افراد فامیل درجه یک بیمار، به 6/1 تا 8 برابر افزایش مییابد. در حال حاضر اخذ شرح حال و تاریخچه فامیلی از اقدامات بسیار مؤثر برای تعیین میزان خطر ابتلا به سرطان روده در افراد فامیل است.
این نوع از سرطانها در حدود 10 تا20 درصد کل موارد سرطان روده را شامل میشود.اکثر تومورهای روده تا مراحل پیشرفته بدون علامت هستند و حتی علائم دیررس آن برای این بیماری اختصاصی نیست و ممکن است در سایر بیماریهای روده نیز مشاهده شوند.
اغلب بیماران مبتلا به سرطان با علائم خونریزی و درد شکم و تغییر در اجابت مزاج مراجعه میکنند. از آنجا که علائم براساس محل تومور تفاوت دارد، باید به این نکته توجه شود که اغلب تومورهای قسمت چپ با درد، خونریزی، اسهال، دل پیچه و نفخ همراه هستند، در حالی که تومورهای قسمت راست روده، اغلب بیسر و صداتر و با ضعف، بیحالی، کم خونی و لاغری تظاهر پیدا میکنند.