پژوهشگران میگویند با مطالعات انجام شده برگذشته گیاهان به سرنخهای جدیدی رسیدهاند. بررسیهای انجام شده روی بیش از 500 گونه گیاهی نشان میدهد که گیاهان چوبی نظیر درختان و درختچهها به تغییرات آب و هوایی در گذشته زودتر از گیاهان علفی واکنش نشان میدادند؛ یعنی اگر شرایط گذشته آب و هوا در زمان آینده رخ دهد گیاهان چوبی ممکن است شرایط سختتری را نسبت به سایر گیاهان در سازش با محیط از خود بروز دهند.
در مطالعات جدیدی که زیستشناسان اخیراً در دانشگاه ییل در ایالات متحده انجام دادهاند به سیر تکاملی گیاهان گلدار و چگونگی سازگاری آنها با تغییرات آب و هوا پیبردهاند. آنها با جمعآوری نسبنامه چندین گروه از گیاهان از قبل و شرایط آب و هوایی که در دوران زندگی داشتهاند قادر به جمعآوری اطلاعاتی شدند که شرایط سازگاری آنها را با تغییرات آبوهوا نشان میدهد.
با مقایسه شرایط سازگاری گیاهان چوبی و علفی نسبت به تغییرات آبوهوا آنها به این نتیجه رسیدند که این نسبت 2 به 10 است؛ یعنی گیاهان چوبی بسیار کندتر از گیاهان علفی با محیط سازگار میشوند.پژوهشگران علت این اختلاف را در زمان باروری گونههای گیاهی میدانند. آنها میگویند گیاهانی مانند درختان و درختچهها که طول عمر بیشتری دارند چندین سال طول میکشد تا نخستین گلهایشان را تولید کرده و بارور شوند درحالیکه برای گیاهان علفی این مدت بسیار کوتاه بوده و در مواردی حتی چندین ماه است.
چون گیاهان چوبی به زمان طولانیتری برای گل دادن و تولید مثل نیاز دارند تغییرات ژنتیک نیز در آنها کندتر صورت میگیرد و اگر جهشهای ژنتیک باعث تکامل نسل میشود بنابراین گیاهان علفی، شانس بیشتری برای تکامل و ازدیاد نسل دارند. این موضوع میتواند پاسخی برای علت کند بودن سازگاری درختان و درختچهها با تغییرات آب و هوایی در گذشته و حال باشد.اگر جهشهای ژنتیک، مواد خام تکامل نسلها را تهیه میکنند بنابراین درختان بهسادگی از عهده این کار بر نمیآیند و در مسابقه تکامل و بقا با سایر گونههای گیاهی بازندهاند. گیاهان علفی در نقش خرگوش و گیاهان چوبی در نقش لاکپشت در این مسابقه شرکت دارند.
کسب اطلاعات در مورد گذشته گیاهان و پی بردن به این موضوع که آنها در شرایط مختلف آب و هوایی چگونه واکنشی از خود نشان میدادند دانشمندان را قادر خواهد ساخت که در مورد شرایط حال و آینده آنها پیشبینی و تجسس کرده و برای گیاهانی که در معرض خطرات بیشتری قرار دارند چاره اندیشی کنند.با توجه به اطلاعات حاصل شده در مورد گذشته گیاهان چوبی به این نتیجه میرسیم که اکوسیستمهایی که درختان و درختچهها در آنجا حاکمند از اهمیت بیشتری برخوردارند.
جنگلهای بارانزای آمازون در معرض تهدید جدی قرار دارند و اگر شرایط از آنچه در گذشته بوده سختتر شود بقای درختان با زحمت روبهرو شده و امکان از بین رفتن آنها وجود خواهد داشت. شرایطی را که ما در زمان حال از نظر تغییرات آب و هوایی تجربه میکنیم بیسابقه است و با انتشار بیشتر گازهای گلخانهای در جو شرایط وخیمتری در انتظار ماست.
Science news