مدیر طرح: شبنم چهره
همکاران: فریده درفشی، میترا زاغی، زهره دیداری، سمیه گایگانی، امیرحسین زارع
پیشگفتار:
سلامت تغذیه مردم یک جامعه، از جمله شاخص‌های مهم در توسعه انسانی جوامع بشمار می‌رود و میزان توسعه‌یافتگی هر کشوری با بالا بودن این شاخص در آمارهای جهانی مورد محاسبه قرار می‌گیرد. این مهم (شاخص سلامت تغذیه) با موادخوراکی موجود در سبد خرید خانوارها مورد سنجش قرار می‌گیرد. با بالا رفتن قیمت موادغذایی، توان مالی بیشتر مردم درحد تامین نیازهای اولیه معیشتی است، در این مواقع شاخص سلامت تغذیه مردم با سیر نزولی همراه می‌شود.
سلامت مردم جامعه به استفاده متنابهی از همه اقلام خوراکی بستگی دارد. در این میان میوه یکی از اقلام مهم در حفظ سلامت مردم است که باید در سبد خرید خانوارها گنجانده شود، اما بیشتر مردم تهران از گرانی نرخ میوه شکایت دارند.
عوامل متعددی در گرانی قیمت میوه در شهر تهران به چشم می‌خورد. گفتنی است عواملی چون، بالا بودن هزینه‌های تولید، نبود نیروهای متخصص، وجود واسطه‌ها، فقدان کنترل کیفیت و نظارت همه‌جانبه در واحدهای عرضه میوه در سطح شهر در گرانی بهای میوه برای مصرف‌کننده تهرانی دخیل هستند.
برای اصلاح الگوی مصرف که مهم‌ترین راه برای رسیدن به توسعه انسانی در جامعه ما به نظر می‌آید؛ به غیر از کاهش قیمت میوه باید به مواردی چون آموزش صحیح روش‌های نگهداری میوه به شهروندان هم توجه داشت. به این معنی که گاهی اوقات در برخی موارد مشاهده شده که برخی از مردم بیش از نیاز و میزان مصرف‌شان، میوه خریداری می‌کنند یا آگاهی لازم، درمورد نگهداری میوه‌ها را ندارند.
با انجام این نظرسنجی می‌توان به الگوی مصرف میوه در میان مردم تهران پی‌برد. چنین تحقیقاتی می‌توانند به مسئولان کمک کنند تا راه‌کارهای موثری بیاندشند، برای کاهش قیمت میوه، از حلقه ابتدایی اقتصاد (تولید) تا حلقه نهایی آن یعنی مصرف کننده.
جامعه آماری و تاریخ نظرسنجی:
نمونه آماری این تحقیق که از تاریخ 9 تا 12 آبان‌ماه 1388 انجام شده، شامل 600 نفر از مردم تهران است که از این تعداد 50 درصد مرد و 50 درصد زن هستند.
گزیده‌ای از یافته‌های این تحقیق به قرار زیر است:
63 درصد از پاسخگویان دورریز میوه ندارند، 35 درصد کمی از میوه‌هایشان را دور می‌ریزند و 2 درصد نیمی از میوه‌هایی را که می‌خرند، خراب می‌شود و دور می‌ریزند.
با توجه به شرایط فصل پاییز، 79 درصد پاسخگویان به صورت خام، 12 درصد به صورت آبمیوه و خام، 8 درصد فقط آبمیوه و 1 درصد میوه خود را به صورت کمپوت می‌خورند.
ارزان بودن میوه، دلیل 78 درصد از پاسخگویانی که از میادین میوه و تره‌بار، میوه مصرفی خود را خریداری می‌کنند، دلایل سایر این دسته از پاسخگویان به ترتیب عبارت است از: امکان خرید کلی میوه از میادین میوه و تره‌بار (8 درصد)، تازگی میوه‌های عرضه شده در این میادین (6 درصد)، دسترسی آسان به میادین میوه و تره‌بار (5 درصد) و تنوع میوه در این مراکز (3 درصد).
جدول زیر توزیع پاسخگویان را بر اساس نظر آنان درباره محل خرید میوه نشان می‌دهد:
| پاسخگویان معمولا از کجا میوه می‌خرند |
تعداد |
درصد |
| میادین میوه و تره‌بار |
320 |
53 |
| میوه‌فروشی‌های محل |
200 |
33 |
| سایر (شهروند، اتکا، بازار میوه، خارج از تهران، هایپر مارکت) |
45 |
8 |
| وانتی |
20 |
3 |
| برای مصرف خودمان از میادین و برای میهمان از میوه‌فروشی |
15 |
3 |
| جمع |
600 |
100 |
نمودار زیر پراکندگی پاسخگویان را بر اساس نظر آنان درباره میوه‌ای که بیشتر در پاییز می‌خورند را نشان می‌دهد:
این نظرسنجی‌ها ادامه دارد. ممکن است در روزهای آینده، پژوهشگران مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای همشهری، با تلفن شما هم تماس بگیرند. متن کامل این خبر را در www.hccmr.com بخوانید.