اعضای اتحادیه اروپا در نشست روز پنجشنبهخود در بروکسل، هرمان فان رومپوی، نخستوزیر بلژیک را بهعنوان نخستین رئیس دائمی اتحادیه اروپا انتخاب کردند.
پیش از تصویب پیمان لیسبون ریاست اتحادیه اروپا بهصورت دورهای و 6 ماهه در اختیار کشورهای عضو قرار میگرفت و این برای نخستین بار است که یک فرد حقیقی ریاست این اتحادیه را بر عهده میگیرد.
هرمان فان رومپوی در حالی این پست کلیدی را در اختیار گرفت که در خارج از مرزهای بلژیک چهرهای ناشناخته به حساب میآید. وی پس از انتخاب بهعنوان رئیس اتحادیه اروپا در نشستی خبری گفت: من انتظار انتصاب در این پست حساس را نداشتم و تلاشی هم برای رسیدن به آن انجام ندادم.
هر چند ترک سمت نخستوزیری کشورم دشوار است، اما تصمیم شما را میپذیرم و از شما برای دادن این افتخار به من تشکر میکنم.
نخستوزیر نه چندان مشهور بلژیک در حالی با اکثریت آرا به این سمت انتخاب شد که پیش از این گمانهزنیهایی درباره احتمال انتخاب تونی بلر، نخستوزیر سابق انگلیس بهعنوان رئیس اتحادیه اروپا وجود داشت.
مقامهای انگلیس پس از آنکه متوجه شدند کشورهای راست میانه بهدنبال انتخاب فردی از گروه خود برای ریاست اتحادیه اروپا هستند تلاشهای خود را برای پیروزی بلر در این رقابت یک روز پیش از رایگیری متوقف کردند.
سخنگوی گوردن براون، نخستوزیر انگلیس درباره این مسئله گفت: نخستوزیر بهدنبال مشخص شدن موضعگیری سایر اعضا تصمیم گرفت که تلاش خود را برای رسیدن پست نماینده عالی امور خارجه به سیاستمداری از انگلیس متمرکز کند.
کنار گذاشته شدن تونی بلر در واقع باعث شد تا هیچ گزینه قابل توجه دیگری جز هرمان فان رومپوی برای ریاست اتحادیه اروپا وجود نداشته باشد.رهبران اتحادیه اروپا در نشست خود علاوه بر انتخاب نخستین رئیس اتحادیه اروپا کاترین اشتون از اعضای حزب کارگر انگلیس که تاکنون پست قابل توجه و ارشدی نداشته است را بهعنوان نفر اول سیاست خارجه اتحادیه اروپا انتخاب کردند.
کاترین اشتون در نشست بروکسل بهعنوان نماینده عالی امور خارجه اتحادیه اروپا انتخاب شد که بهعنوان وزیر امور خارجه اتحادیه اروپا عمل خواهد کرد. این پست براساس پیمان لیسبون از ادغام 2 پست مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا(مقام خاویر سولانا) و نیز کمیسر روابط خارجی (مقام بنیتا فرور والدنر) بهوجود آمده است.
اشتون پیش از این تنها 2پست کماهمیت وزارتی در انگلیس داشته است و در سال 2008 بهعنوان کمیسیونر تجاری اتحادیه اروپا فعالیت خود را آغاز کرد؛ به همین خاطر بسیاری او را فاقد هر نوع تجربه در امور دیپلماتیک میدانند.
پستهای جدید اتحادیه اروپا براساس پیمان لیسبون که بهعنوان قانون اساسی جدید اتحادیه اروپا شناخته میشود بهوجود آمدهاند. باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا روز گذشته با استقبال از انتصاب پستهای جدید در اتحادیه اروپا اعلام کرد که این مسئله به تبدیل شدن اروپا به شریکی قدرتمندتر کمک خواهد کرد.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم در بیانیهای اعلام کرد که انتخاب نخستوزیر بلژیک اتحاد و رضایت عمومی در میان کشورهای اروپا را به همراه خواهد داشت.
این در حالی است که بسیاری، افراد انتخاب شده در پستهای جدید را فاقد تجربه سیاسی کافی برای فعالیت در پستهای کلیدی اتحادیه اروپا میدانند.
بیبیسی روز گذشته گزارش داد که رسانههای انگلیس با انتقاد شدید از این انتصابها اعلام کردهاند که این مسئله کمکی به تاثیرگذاری بیشتر اتحادیه اروپا در مسائل جهانی نخواهد کرد.
پست جدید ریاست اتحادیه اروپا
رئیس اتحادیه اروپا با اکثریت آرای 27 کشور عضو این اتحادیه انتخاب میشود.
دوره ریاست اتحادیه اروپا برخلاف گذشته 5/2 سال است و هر فرد میتواند تنها 2 بار این پست را بر عهده بگیرد.
از وظایف رئیس اتحادیه اروپا میتوان به ریاست نشستها، پیشبرد فعالیتهای شورای وزرا، نمایندگی اتحادیه اروپا در مسائل جهانی و تلاش برای اتحاد و اجماع کشورهای عضو اشاره کرد.