ساسان شادمان منفرد: وقتی قرار است یک تونل ساخته شود، باید آن را آن‌قدر خوب و مطمئن ساخت که چندین شرکت استاندارد و هم‌چنین انجمن‌ها مربوطه آن را مورد تایید قرار دهند.

 این امر نشان می‌دهد تونل چه اعتباری دارد و باید مسافران بتوانند با خیال راحت از آن عبور کنند. شاید به‌نوعی بتوان این‌گونه گفت، اگر چند کارشناس یک تونل را مورد تایید قرار دهند و یک گواهی‌نامه به آن بدهند، اوضاع بهتر می‌شود. به هر حال از قدیم گفته‌اند: کار از محکم‌کاری عیب نمی‌کند! [آشنایی با انجمن بین‌المللی تونل]

تونل‌ها در شهرهای دنیا نقش مهمی دارند. بسیاری از مسئولان شهرهای شلوغ دنیا برای کاهش بار ترافیکی شهرشان اقدام به ساخت تونل می‌کنند، چراکه با در نظر گرفتن مسایل زیست‌محیطی، کاهش بار ترافیکی، صرفه‌جویی در وقت، انرژی و هزینه بسیاری از کارشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که ساخت تونل‌ می‌تواند به بسیاری از معضلات شهری پایان دهد.

اکنون در دنیا تونل‌سازان بسیاری ابزار خود را از کوه‌ها و جاده‌های بین‌شهری جمع کرده‌اند و به سمت شهرها آمده‌اند تا آن‌جا برای رفاه مردم تونل احداث کنند. امری که در تهران نیز به بلوغ خود رسیده و مقامات شهری با جدیت هرچه تمام‌تر برای ساخت تونل و هموار کردن تردد خودروها عزم خود را جزم کرده‌اند.
امارات متحده عربی

مسئولان شهری امارات متحده‌عربی نیز برای رفع مشکلات ترافیکی فرودگاه دوبی از تونل زیرزمینی به‌عنوان بهترین گزینه استفاده کرده‌اند. فرودگاه دوبی یکی از بزرگ‌ترین و پرترافیک‌ترین فرودگاه‌های جهان به‌حساب می‌آید که به‌دلیل مساحت بسیار زیاد، بخش بزرگی از شهر را به اشغال خود درآورده است.

به‌همین منظور مسئولان شهری تصمیم گرفتند برای کاهش بار ترافیکی، تونلی را زیر این فرودگاه بسازند تا کار حمل‌ونقل وسایل نقلیه بسیار راحت‌تر شود. بدین‌ترتیب خودروها مجبور نیستند فرودگاه را از طریق یک بزرگراه دور بزنند و به طرف دیگر بروند. کار ساخت تونل در سال2005 به پایان رسید و در ماه می بهره‌برداری از آن آغاز شد.

این طول 5/1کیلومتری، بار ترافیکی دوبی خصوصاً اطراف فرودگاه این شهر را با کاهش چشمگیری مواجه کرد. تونل فرودگاه دوبی دارای گواهی‌نامه ایزو14001 بوده و شرکت استاندارد این امیرنشین نیز آن را تایید کرده است.

ووهان

زمانی بار ترافیکی در شهر 8میلیون نفری ووهان در منطقه مرکزی چین بسیار بالا بود و این امر مقامات شهری را بر آن داشت تا به فکر راه چاره‌ای باشند. در ماه نوامبر سال2004 میلادی برنامه‌ریزی برای فرار از ترافیک سنگین در این شهر آغاز شد. در راس تمامی امور طرح ساخت تونلی زیرزمینی که 2سوی رودخانه یانگ‌تسه را به یکدیگر متصل می‌کرد، قرار داشت.

این پروژه 250میلیون دلاری باعث می‌شد که مسیر رفت و برگشت به 2سمت رودخانه به 7دقیقه کاهش پیدا کند. بد نیست بدانید که رودخانه 6400کیلومتری یانگ‌تسه طولانی‌ترین رود آسیا و سومین رود طولانی جهان پس از نیل و آمازون است. تونل 3630متری ووهان در روزهای پایانی سال2008 میلادی به بهره‌برداری رسید. این تونل نخستین تونل چین است که در زیر رودخانه یانگ‌تسه و به منظور تردد وسایل نقلیه ساخته شده و دارای 2خط رفت و 2خط برای برگشت است. تونل ووهان استاندارد ملی چین و هم‌چنین استاندارد ایزو14001 را کسب کرده است.

کوالالامپور

در ماه می سال2007 تونلی در شهر کوالالامپور، پایتخت مالزی به بهره‌برداری رسید که یکی از شاهکارهای مهندسی در تونل‌سازی است. تونل اسمارت SMART (Stormwater Management and Road Tunnel) پروژه‌ای ملی در مالزی محسوب می‌شود که 3طبقه دارد. طبقه پایین مخصوص جمع‌آوری آب‌های سطحی است.

تونل آب اسمارت با طول 7/9کیلومتر از خیابان معروف جالان‌آمپانگ آغاز می‌شود و تا مخزنی برای انبار آب‌های مازاد سطح شهر به گنجایش 5/1میلیون مترمکعب به سمت جنوب امتداد پیدا می‌کند. 2طبقه بالا که برای عبورومرور وسایل نقلیه درنظر گرفته شده، 3کیلومتر طول دارد. اسمارت با فن‌آوری جدید تونل‌سازی TBM آلمان ساخته شده که در نوع خود بزرگ‌ترین تونل در جنوب‌شرق آسیا به‌حساب می‌آید.

هزینه عبور از اسمارت 2رینگیت برای هر خودرو است و با توجه به هزینه بالای ساخت چنین تونلی مخصوصاً در ساعات پرترافیک صبح و عصر کاملاً به‌صرفه به‌نظر می‌رسد. این تونل گواهی تاییدیه انجمن بین‌المللی تونل‌سازی و هم‌چنین استانداردهای TUV و ایزو14001 را به‌دست آورده است.

استانبول

حدود 3سال پیش کار یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های شهری که شاید بتوان آن را جزو مهم‌ترین‌ها در دنیا به‌حساب آورد، در شهر استانبول آغاز شد. این پروژه بزرگ که در راستای طرح و توسعه پایتخت اروپایی ترکیه انجام می‌گیرد، به ساخت تونل زیردریایی مرمره که قرار است بخش‌های آسیایی و اروپایی این شهر را این‌بار از زیر دریا به یکدیگر متصل کند، مربوط می‌شود.

با چنین طرحی وضعیت ترافیک در این کلان‌شهر تاحدود زیادی مرتفع خواهد شد. طرح تونل زیردریایی مرمره‌ شامل ۱۱بخش بوده که‌ هزینه بخش نخست آن ۳۵میلیون دلار تخمین زده شده است. این تونل 5/13کیلومتر طول، ۱۵متر پهنا و ۸متر ارتفاع خواهد داشت و قرار است تا سال2010 میلادی به بهره‌برداری برسد.

البته کار ساخت آن با دشواری‌های بسیاری مواجه شده و تاخیر در زمان افتتاح آن صددرصد به نظر می‌رسد. قرار است استانبول در سال۲۰۱۰ پایتخت فرهنگی اروپا باشد، از این‌رو دولت ترکیه‌ طرح‌های عمرانی مهمی را در این شهر آغاز کرده است.

مادرید

پایتخت اسپانیا هم از معضلی به‌نام ترافیک رنج می‌برد، خاصه آن‌که گردشگران بسیاری هم همه‌ساله از این شهر دیدن می‌کنند که خود به افزایش بار ترافیک کمک می‌کنند. همین امر باعث شد مسئولان شهری چند سال پیش برای حل این مشکلات و سروسامان دادن به اوضاع ظاهری شهر، برای ساخت تونلی زیرزمینی به نام M30 در دورتادور پایتخت اسپانیا اقدام کردند.

تا سال 2006 موفق به ساختن 57کیلومتر از 100کیلومتر طول کلی این بزرگ‌ترین تونل دنیا شدند. سطح مقطع آن به 3بخش تونل زیرزمینی، تونل روزمینی و قسمت فوقانی تونل تقسیم می‌شود. تونل زیرزمینی برای تردد وسایل نقلیه امدادرسان در هنگام بروز حادثه در نظر گرفته شده است.

در بخش فوقانی نیز تاسیسات تونل مثل کابل‌ها و... قرار گرفته است. باقی مانده مسیر M30 قرار است تا زمان انتخاب شهر میزبان المپیک2020 به بهره‌برداری برسد. این تونل نه تنها تاییدیه انجمن بین‌المللی تونل دنیا را به‌دست آورده بلکه استاندارهای اتحادیه اروپا، ایزو14001 و استاندارد ملی اسپانیا را در کارنامه خود دارد.

همشهری مسافر