تاریخ انتشار: ۱۷ آذر ۱۳۸۸ - ۱۵:۵۶

انوشیروان کیهانی زاده: ‌مسئله هرات، بهانه ورود نیروهای انگلیسی به خاک میهن

نهم دسامبر سال 1856 نیروهای تفنگدار انگلیسی پای به بندر بوشهر گذاردند. ورود آنان به بوشهر پس از گلوله‌باران‌ شدن این بندر قدیمی ایران توسط ناوگان اعزامی انگلستان صورت گرفت. دولت انگلستان اول نوامبر (39روز پیش از آن) به دولت ایران اعلان جنگ داده بود.

این اعلان جنگ در پی بی‌اعتنایی تهران به اخطارهای انگلستان مبنی بر اینکه نیروهای نظامی خود را از هرات و غرب افغانستان خارج سازد، صادر شده بود. مقامات تهران به سفارت انگلستان در تهران پاسخ داده بودند که نباید انتظار داشت نیروهای ایرانی اصلی‌ترین منطقه وطن را ترک گویند. دولت انگلستان جرات لشکرکشی به هرات از راه زمین و جنگ با ایران در آن منطقه را نداشت.

جنگ انگلستان با ایران بر سر هرات تا چهارم آوریل سال 1857 (به‌مدت 17ماه) ادامه داشت و طبق قرارداد پاریس به پایان رسید. این قرارداد دست ایران را برای لشکرکشی به منطقه هرات «اگر از این ناحیت احساس خطر کند» بازگذاشته بود.

سالگرد درگذشت سعدی

مشرف‌الدین مصلح ابن عبدالله ــ سعدی شیرازی- نهم دسامبر سال 1292 میلادی در زادگاه خود شهر باستانی شیراز وفات یافت. یکی  دو تن دیگر درگذشت سعدی را سال 1290 میلادی ذکر کرده و نوشته‌اند که وی به‌سال 1210 میلادی در شیراز به دنیا آمده بود. سعدی که در نوجوانی شیراز را برای ادامه تحصیل در نظامیه بغداد ترک کرده بود تا سال 1256 (46سالگی) به زادگاه خود بازنگشت.

سعدی در این مدت، از عراق امروز، سوریه قدیم (شامل سوریه امروز، لبنان و جنوب غربی ترکیه)، مصر، حجاز و قسمت‌هایی از آناتولی دیدار کرده و در طرابلس لبنان به دست صلیبیون اسیر شده بود که او را به نوشته خودش «به کار گل بداشتند»؛ یعنی عملگی در ساختن بناها به او تحمیل شده بود که وی توسط یک تاجر او راخرید و آزاد شد. سعدی در سال 1257 بوستان و سال بعد گلستان را به پایان رسانید.

تصرف بیت‌المقدس توسط انگلستان

نهم دسامبر 1917 بیت‌المقدس به دست نیروهای مارشال ادموند آلنبی، افسر ارشد نظامیان انگلستان در خاورمیانه افتاد.‌ آلنبی قبلا در مصر بود و تجهیزات لازم را در اختیار سروان توماس ادوارد لورنس (لورنس عربستان) گذارده بود تا اعراب حجاز را علیه ‌عثمانی برانگیزاند. پیروزی نظامی انگلستان بر عثمانی زاینده همه مسائل خاورمیانه از سال1918 تاکنون (91 سال) است.

مجاهدان مشروطیت و بدلی‌های آنان

تاریخ، نهم دسامبر سال 1907میلادی مطابق با 18 آذر 1286 (سال تقسیم ایران به 2 منطقه نفوذ انگلستان و روسیه) را آغاز پیدایش گروهی به نام «مجاهدین مشروطیت ایران» ذکر کرده است.

در پی انحلال مجلس و تعطیل مشروطیت از سوی محمدعلی‌شاه قاجار که مورد حمایت روسیه بود، مشروطه‌خواهان در گوشه و کنار کشور دسته‌های مسلح تشکیل دادند و از اصفهان، تنکابن، رشت و قزوین به حرکت درآمدند و تهران را تصرف کرده، شاه را به سفارت روسیه فراری دادند و برکنار کردند.

پس از تصرف تهران و احیای مشروطیت «مجاهدین مشروطه» به نام پاسداری از مشروطیت به فعالیت خود ادامه دادند و هر روز شماری «فرصت طلب» هم به آنان می‌پیوستند. به‌تدریج که «مجاهدین بدلی» اکثریت یافتند دردسر‌سازی‌ آنان اوضاع کشور را تحت‌الشعاع قرار داد زیرا در تهران و چند شهر دیگر هرکاری که می‌خواستند به نام دفاع از مشروطیت انجام می‌دادند؛

از قتل و غارت تا... . مورخان اروپا یی به نقل از خارجیان مقیم ایران نوشته‌اند که بسیاری از این مجاهدین مشروطیت حتی معنای مشروطیت را نمی‌دانستند و تنها از این عنوان سوءاستفاده می‌کردند تا اینکه سرانجام پس از قتل بعضی از مقامات مهم و حتی یکی از پدران مشروطیت، دولت وارد عمل شد و آنان را خلع سلاح و قلع‌و‌قمع کرد.

www.iranianshistoryonthisday.com
www.rooznamak.com