دکتر محمد رضوان نوبهار، استاد بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بر ضرورت مشاوره قبل از عمل جراحی توسط متخصص بیهوشی به بیمار تأکید کرد و گفت: اکثر بیماران بستری شده در بیمارستان‌ها قبل از عمل جراحی، از بیهوشی هراس زیادی دارند. دلیل ترس بیماران از بیهوشی تأثیر تفکرات عامیانه در ذهن آنان است.
وی ادامه داد: این درحالی است که اینگونه تفکرات، صحت ندارد و یک متخصص بیهوشی می‌تواند با صحبت کردن با بیمار و اطمینان دادن و توضیح درباره بیهوشی، استرس بیمار را کم کند.
این استاد دانشگاه گفت: براساس بررسی انجام شده، یکی از کارهایی که در طول فرایند عمل جراحی در دنیا انجام می‌شود مواجه شدن متخصص بیهوشی و گفت‌وگو با بیمار قبل از عمل جراحی است.
رضوان نوبهار خاطرنشان کرد: در برخی مراکز درمانی دنیا برای بیمار فیلم‌های ویدئویی از انجام بیهوشی ارائه می‌دهند تا بیمار بیشتر با واقعیت‌ها آشنا شود. وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون در کشور، روش‌های بی‌حسی موضعی در برخی عمل‌های جراحی استفاده می‌شود، گفت: انجام این روش‌ها رشته فوق‌تخصص درد را در کشور ایجاد کرده است.
وی اظهار داشت: هم‌اکنون ۶۰درصد عمل‌های جراحی در بیمارستان‌های کشور با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بیهوشی یک فرایند بسیار حساس برای بیمار محسوب می‌شود، افزود: درصورت لحظه‌ای غفلت پزشک متخصص بیهوشی، بیمار ممکن است با عوارضی چون ایست قلبی مواجه شود.
این متخصص بیهوشی با بیان اینکه نقش و جایگاه این تخصص به‌دلیل عدم‌ارتباط مستقیم با مردم شناخته شده نیست، گفت: با تقویت کلینیک‌های قبل از بستری و شکل‌گیری کلینیک‌های درد به مرور اهمیت این تخصص در درمان و بهبود زندگی و حیات مردم شناسانده خواهد شد.
به اعتقاد وی، در آینده‌ای بسیار نزدیک هر فرد قبل از جراحی به‌منظور شناسایی مشکلات جسمی، روحی و بیماری‌ها با مراجعه به کلینیک‌های قبل از بستری می‌تواند با شرایط روحی و جسمی و عوارض کمتر و اطمینان بیشتر مورد اعمال جراحی قرار گیرد.
وی افزود: همچنین با شکل‌گیری کلینیک‌های درد، مردم خواهند توانست دردهای حاد و مزمن جسمی و یا دردهای جسمی ناشی از عوارض روحی خود را در این مجموعه‌ها درمان کرده و یا کاهش دهند تا زندگی مطلوب‌تری داشته باشند.
تیم‌های اورژانس
بسیاری از مراکز اورژانس کشور و ۱۱۵نیز به این واقعیت رسیده‌اند که وجود متخصصان بیهوشی در تیم‌های اورژانس ضروری است‌بنابراین هم‌اینک از آنها بهره می‌گیرند.
بر این اساس و طبق ابلاغیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای‌عالی بیمه به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، کلینیک‌های قبل از بستری باید شکل گیرند چنان‌که هم‌اینک تمامی بیمارستان‌ها دارای این کلینیک هستند. با وجود این، اجازه قوت گرفتن به این کلینیک‌ها داده نمی‌شود.
دکتر عاشوری، عضو شورای مرکزی انجمن بیهوشی مدعی شد: سازمان‌های بیمه‌گر بزرگ‌ترین سد در برابر تقویت این کلینیک‌ها هستند و به‌خاطر آنکه حق ویزیت متخصص بیهوشی را نپردازند حاضر به شکل‌گیری و توسعه این کلینیک‌ها نیستند.
وی گفت: نظام‌های بیمه‌گر حق ویزیت یک متخصص بیهوشی را به‌صورت یک ویزیت عمومی می‌پردازند که این خود موجب دلسردی متخصصان این رشته می‌شود.
دکتر عاشوری افزود: این در حالی است که تخصص بیهوشی از بعد علمی دامنه وسیعی دارد اما در حوزه اجتماعی چون مردم در درمان بیماری‌ها و اعمال جراحی در ارتباط مستقیم با متخصص بیهوشی نیستند اطلاع چندانی از نقش و عملکرد او در بهبود و سلامت خود ندارند.
وی گفت: این بی‌اطلاعی از حساسیت و اهمیت عملکرد متخصصان بیهوشی عملا موجب شده تا مردم نسبت به بیهوشی در اعمال جراحی نگران شده و یا هراس داشته باشندبنابراین یک بیمار از جراح که با تیغ برنده در کنارش است نمی‌هراسد اما از متخصص بیهوشی که برای تسکین دردهای او وارد عمل می‌شود ، می‌ترسد.
عاشوری ادامه داد: بر این اساس وجود کلینیک قبل از بستری در این راستا کمک مؤثری است و تجربه سایر کشورها هم ثابت کرده که اضطراب در بیمارانی که در این مراکز از سوی متخصصان بیهوشی ویزیت می‌شوند حین عمل کمتر می‌شود.
وی تصریح کرد: در این چارچوب حتی بیمار، خود می‌تواند شیوه بیهوشی را پیشنهاد دهد که می‌تواند عاملی در کاهش هزینه‌های مالی خانواده‌ها، بیمارستان و سایر مجموعه‌ها نیز باشد.
دکترعاشوری همچنین افزود: باید همانگونه که بیمار توسط یک جراح ویزیت می‌شود و او دستور به جراحی می‌دهد، قبل از بستری شدن توسط یک متخصص بیهوشی هم ویزیت و برای او برنامه‌ریزی لازم انجام شود.وی گفت: اما نقش معاینات و کنترل برخی از عوارض احتمالی بعد از عمل جراحی توسط متخصصین بیهوشی برای بیماران به دلایلی نظیر هزینه درمان، همچنان فراموش شده است.
وی اظهار داشت: این در حالی است که در کشورهای پیشرفته ویزیت بیماران قبل و بعد از عمل توسط متخصصین بیهوشی در مطب‌ها نهادینه شده است.
انواع‌بیهوشی
دکتر هاشمیان متخصص بیهوشی نیز گفت: بیهوشی‌ها شامل 3 قسمت بیهوشی general (عمومی)، regional و local (موضعی) است.هر یک از بیهوشی‌ها در جراحی‌ها و بیماران مختلف بسته به تشخیص متخصص بیهوشی کاربرد دارد و عواملی مانند نوع عمل جراحی، سن و وضعیت بیمار در انتخاب نوع بیهوشی دخالت دارند.
وی بیان کرد: اکثر عمل‌های جراحی به وسیله بیهوشی عمومی که شامل استفاده از داروهای وریدی و استنشاقی است، صورت می‌گیرد.دکتر هاشمیان همچنین گفت: در بیهوشی موضعی قسمتی از عضو مورد معالجه مانند دندان بی‌حس می‌شود.
وی اضافه کرد: بیهوشی regionalجهت عمل‌های جراحی روی اندام تحتانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در این نوع بیهوشی بیمار در بی‌دردی به سر می‌برد و حالت خواب را دارد.
وی گفت: هر بیهوشی ممکن است با عوارض احتمالی خاص خود توأم باشد اما مهارت متخصص بیهوشی و استفاده از وسایل و تجهیزات پیشرفته در انجام یک بیهوشی خوب نقش بسزایی دارد.
این متخصص بیهوشی در ادامه تصریح کرد: همچنین آرامش قبل از عمل در انجام یک بیهوشی خوب تأثیر‌گذار است، بنابراین باید بیمار از نظر روحی و روانی آماده شود و زمان انتظار و اضطراب قبل از عمل کاهش یابد.
وی افزود: صحبت کردن با بیمار و ایجاد فضایی آرام بخش و صمیمانه در شروع بیهوشی مهم است و بایستی توسط متخصص هوشبری انجام گیرد.مشاوره قبل از بیهوشی، عوارض حین عمل جراحی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.در گذشته برای بیمار هیچگونه مشاوره‌ای صورت نمی‌گرفت و فقط مشاوره به‌صورت انتخابی بود و گاهی هم از طرف مریض لغو می‌شد.
هم اکنون با انجام مشاوره قبل از بیهوشی، بیمار توسط متخصص بیهوشی ویزیت می‌شود، هر آزمایشی که لازم باشد صورت می‌گیرد، بیمار با آگاهی بیماری خود را می‌شناسد و در عین حال اعتماد متقابل بین پزشک و بیمار برقرار می‌شود.این مشاوره باعث می‌شود که عوارض احتمالی حین عمل‌های جراحی مختلف به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کند