الف - وزارت فرهنگ و هنر:
در سال ۱۲۳۰ وزارت علوم تاسیس شد.
وزارت علوم ابتدا به وزارت علوم و معارف و سپس در سال ۱۳۲۶ به وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه تغییر نام یافت. این وزارتخانه وظایف آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، علوم و آموزش عالی و سازمان اوقاف را برعهده داشت.
در سال ۱۳۰۰ شورای عالی معارف به منظور توسعه دوائر علوم و اشاعه معارف و فنون و رفع نقایص تحصیلات علمی و فنی تشکیل شد.
در سال ۱۳۱۷ به موجب مصوبه فرهنگستان ایران کلمه فرهنگ جایگزین کلمه معارف شد و وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه به وزارت فرهنگ تغییر نام داد.
- معاونت مطبوعاتی | سازمان اوقاف و امور خیریه | سازمان حج و زیارت | سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی | جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم فجر | بنیاد سینمایی فارابی | هفته کتاب | جایزه کتاب سال ایران | جایزه ادبی جلال آل احمد | جشنوارۀ ادبی پروین اعتصامی | خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران(ایرنا) | خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) | دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانه‌ها |
در ۲۴ آبان سال ۱۳۲۸ اداره هنرهای زیبا بنا به مصوبه شورایعالی نگارش و هنرهای زیبا تشکیل گردید.
در تاریخ ۲/۱۱/۱۳۲۹ اداره هنرهای زیبا به اداره کل هنرهای زیبای کشور تغییر مییابد. در وزارت فرهنگ تشکیل شد. سپس به موجب مصوبه شورایعالی فرهنگ شورای عالی هنرهای زیبا تشکیل گردید.
در سال ۱۳۴۰ هنرهای زیبای کشور برای پیشرفت هنر و ترویج آثار هنری و تشویق هنرمندان و احیاء هنرهای ملی تحت نظر نخست وزیر قرار گرفت.
در تاریخ آذرماه ۱۳۴۳ وزارت فرهنگ و هنر تشکیل شد و به استناد آن قانون هنرهای زیبای کشور، اداره کل باستانشناسی، کتابخانه ملی، دایره رایزنیهای فرهنگی و اداره تالیف و ترجمه از وزارت فرهنگ منتزع و به وزارت فرهنگ و هنر منتقل شد.
در سال ۱۳۴۴ تاسیس کتابخانه عمومی در تمام شهرها بر اساس قانون به عهده وزارت فرهنگ و هنر گذاشته شد. در تیرماه سال ۱۳۴۶ شورایعالی فرهنگ و هنر تاسیس شد.
در تاریخ ۱۷/۱۲/۱۳۵۷ به موجب مصوبه شورای انقلاب اسلامی وزارت فرهنگ و آموزش عالی از ادغام دو وزارتخانه «فرهنگ و هنر» و «علوم و آموزش عالی» تشکیل شد.
در سال ۱۳۵۹ واحدهای زیر از وزارت فرهنگ و آموزش عالی منتزع و در وزارت ارشاد اسلامی ادغام گردید:
- موزه هنرهای معاصر
- موزه آزادی
- مجموعه باغ فردوس
- اداره کل فعالیتهای هنری
- فرهنگسرای نوبها(به استثناء موزه سفالینه و آبگینه)
- اداره تالیف و ترجمه
- اداره کل تولید فیلم و عکس و اسلاید
- اداره کل همکاریهای سمعی و بصری
- اداره کل نظارت و نمایش فیلم
- اداره کل تحقیقات و روابط سینمایی
- دفتر ایرانی جوانان دوستدار موسیقی(ژونس موزیکال)
- ارکستر سمفونیک تهران
- تئاتر شهر وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی
- تالار رودکی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی
- تالار سنگلج وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی
ب: وزارت اطلاعات و جهانگردی:
در تاریخ ۱۱/۴/۱۳۲۲ اداره کل انتشارات و تبلیغات برای انجام امور تبلیغات در داخل و خارج از کشور تشکیل گردید که وظایف آن توسط رادیو، نشریات، تئاتر و فیلم و موسیقی انجام می‌شد.
در مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۴۲ وزارت اطلاعات به منظور شناساندن تمدن و فرهنگ کشور و هدایت افکار عمومی و تمرکز کلیه امور و وسایل تبلیغاتی و انتشاراتی و بر اساس مصوبه مجلس شورای ملی اداره کل مذکور (اداره کل انتشارات و تبلیغات) به وزارت اطلاعات تغییر نام مییابد و کلیه وظایف و اختیارات اداره کل انتشارات و رادیو به این وزارت منتقل گردید.
در سال ۱۳۴۴ سازمان جلب سیاحان تحت نظر مستقیم نخست وزیر تشکیل می‌شود و در تیرماه ۱۳۴۶ سازمان تلویزیون ملی ایران وابسته به وزارت اطلاعات تشکیل شد.
در سال ۲۳/۳/۱۳۵۰ سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران وابسته به وزارت اطلاعات تشکیل گردید و سازمان تلویزیون ملی ایران منحل می‌شود.
در سال ۱۳۵۳ سازمان جلب سیاحان به وزارت اطلاعات وابسته شد و وزارت اطلاعات و جهانگردی تشکیل می‌شود.
سازمان‌های وابسته به وزارت اطلاعات و جهانگردی عبارت بودند از:
- سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران
- شرکت سهامی چاپخانه وزارت اطلاعات و جهانگردی
- سازمان خبرگزاری پارس
- مدرسه عالی خدمات جهانگردی و اطلاعات
- شرکت سهامی گشتها
- شرکت سهامی تاسیسات جهانگردی
- شرکت سهامی مرکز خانههای ایران
- سازمان مراکز جهانگردی برای ورزشهای زمستانی
در سال ۱۳۵۸ به موجب اصل ۱۷۵ قانون اساسی سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران زیر نظر مشترک قوای سه گانه قرار گرفت.
در تاریخ ۲۱/۱/۱۳۵۸ به موجب مصوبه شورای انقلاب اسلامی شرکت سهامی گشتها، شرکت سهامی تاسیسات جهانگردی، شرکت سهامی مرکز خانههای ایران و سازمان مراکز جهانگردی برای ورزشهای زمستانی در یکدیگر ادغام و سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی وابسته به وزارت اطلاعات و تبلیغات (جهانگردی) تشکیل شد.
در تاریخ ۷/۳/۱۳۵۸ وزارت اطلاعات و جهانگردی به وزارت ارشاد ملی تغییر نام یافت. در تاریخ ۶/۸/۱۳۵۸ مدرسه عالی خدمات جهانگردی به وزارت فرهنگ و آموزش عالی منتقل گردید.
در تاریخ ۱۵/۱۰/۱۳۵۸ امور حج و زیارت از سازمان اوقاف وابسته به نخست وزیری منتزع و وابسته به وزارت ارشاد اسلامی تحت نام سازمان حج و زیارت گردید.
در سال ۱۳۵۹ وزارت ارشاد ملی به وزارت ارشاد اسلامی تغییر نام یافت (تصویب آقای دوزدوزانی بعنوان وزیر ارشاد اسلامی).
در سال ۱۳۶۳ سازمان اوقاف از نخست وزیری منتزع و با سازمان حج و زیارت ادغام و سازمان حج و اوقاف و امور خیریه وابسته به وزارت ارشاد اسلامی تشکیل گردید.
در سال ۱۳۶۴ اداره حفظ میراث فرهنگی شهرستانها، اداره کل موزهها، اداره کل کاخها، اداره کل بناهای تاریخی از وزارت ارشاد اسلامی منتزع و به سازمان میراث فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی منتقل شد.
در ۱۲/۱۲/۱۳۶۵ با تصویب قانون و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شد.
سازمان‌های وابسته به این وزارتخانه عبارتند از:
- سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی
- سازمان حج و اوقاف و امور خیریه
- سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی
- سازمان چاپخانه و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی
در مورخ ۱۵/۸/۱۳۷۰ بموجب مصوبه شورایعالی اداری سازمان حج و اوقاف و امور خیریه به دو سازمان «حج و زیارت» و «اوقاف و امور خیریه» تفکیک گردید.
در مورخ ۳۰/۴/۱۳۷۴ به موجب مصوبه شورایعالی اداری معاونت امور بین الملل وزارت ارشاد اسلامی منحل و وظایف آن به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی واگذار گردید.
در مورخ ۲۹/۳/۱۳۷۸ به موجب مصوبه شورایعالی اداری وظایف معاونت سیاحتی و زیارتی به سازمان ایرانگردی و جهانگردی الحاق گردید.
در مورخ سال ۲۹/۸/۱۳۷۸ به موجب مصوبه شورایعالی اداری سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی در کتابخانه ملی ایران ادغام گردید.
در مورخ ۱۷/۳/۱۳۷۹ براساس بازنگری در ساختار حوزه مرکزی و به موجب موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور معاونت طرح و برنامهریزی و تحول اداری در وزارت ایجاد گردید.
در سال ۱۳۸۳ نمودار نهایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در غالب شش معاونت شامل چهار معاونت تخصصی و دو معاونت پشتیبانی به تایید سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور رسید و برای اجرا ابلاغ گردید.
وزیران
۱- ناصر میناچی (۱۳۹۲–۱۳۱۰) ۳ اسفند ۱۳۵۷- ۱۹ شهریور ۱۳۵۹
۲- عباس دوزدوزانی (۱۳۹۷–۱۳۲۱) ۱۹ شهریور ۱۳۵۹- ۲۶ مرداد ۱۳۶۰
۳- عبدالمجید معادیخواه (زادهٔ ۱۳۲۶) ۲۶ مرداد ۱۳۶۰- ۴ مرداد ۱۳۶۱
۴- سید محمد خاتمی (زادهٔ ۱۳۲۲) ۱۸ آبان ۱۳۶۱ - ۲۵ تیر ۱۳۷۱
۵- علی لاریجانی (زادهٔ ۱۳۳۶) ۲۵ تیر ۱۳۷۱- ۲۶ بهمن ۱۳۷۲
۶- سید مصطفی میرسلیم (زادهٔ ۱۳۲۶) ۳ اسفند ۱۳۷۲ - ۲۹ مرداد ۱۳۷۶
۷- سید عطاءالله مهاجرانی (زادهٔ ۱۳۳۳) ۲۹ مرداد ۱۳۷۶ - ۲۴ آذر ۱۳۷۹
۸- احمد مسجدجامعی (زادهٔ ۱۳۳۵) ۲۴ آذر ۱۳۷۹ - ۲ شهریور ۱۳۸۴
۹- محمدحسین صفار هرندی (زادهٔ ۱۳۳۲) ۲ شهریور ۱۳۸۴ - ۱۲ شهریور ۱۳۸۸
۱۰- سید محمد حسینی (زادهٔ ۱۳۴۰) ۱۲ شهریور ۱۳۸۸ - ۲۴ مرداد ۱۳۹۲
۱۱- علی جنتی (زادهٔ ۱۳۲۸) ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ - ۲۸ مهر ۱۳۹۵
۱۲- سید رضا صالحی امیری (زادهٔ ۱۳۴۰) ۱۱ آبان ۱۳۹۵- ۳ شهریور ۱۴۰۰
۱۴- محمدمهدی اسماعیلی (زادهٔ ۱۳۵۴) ۳ شهریور ۱۴۰۰ تاکنون
آخرین بروزرسانی Dec ۸, ۲۰۲۳ - جمعه ۱۷ آذر ۱۴۰۲