این مواد آلکالوئیدی که اثرات تریاک ناشی از آنهاست، از جمله شامل مرفین (10 تا 15 درصد)، کدئین (1تا 3 درصد)، نوسکاپین (10 تا 15 درصد)، پاپاورین (1 تا 3 درصد) و تبائین (1تا 2 درصد) است. همه این آلکالوئیدها به جز تبائین استفاده دارویی دارند و از جمله به عنوان ضد درد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ضد‌دردهایی که از تریاک گرفته می‌شوند از این لحاظ ارزشمند هستند که در عین آنکه درد را تخفیف می‌دهند یا برطرف می‌کنند، در مقادیر معمول هوشیاری فرد را از بین نمی‌برند.
آلکالوئیدهای موجود در تریاک همچنین برای تسکین سرفه، گرفتگی‌های عضلانی، تب و اسهال مورد استفاده قرار می‌گیرند. حتی تبائین که اثر ضددرد ندارد، دارای ارزش داروشناختی فراوانی است، چرا که برای تولید آنالوگهای نیمه‌صناعی مرفین مانند اکسی‌کدون، دی‌‌هیدروموفنون، هیدروکودون و اتوفرین به کار می‌رود.
آنالوگهای مرفین به گروه‌ه‌های دی‌‌فنیل‌پروپیلامین‌ها (مانند متادون)، 4 فنیل‌پی‌پریدین‌ها (مانند مپریدین)، مورفیان‌ها (مانند لورفانول) و 6و7 بنزومورفان‌ها (مانند متازوسین) تقسیم می‌شوند.
گرچه این مواد از لحاظ ساختمانی گوناگون هستند، همگی در داشتن یک حلقه پی‌پریدینی یا بخش اصلی ساختمان حلقوی آن مشترک هستند. برای مثال اتوفرین یک آنالوگ بسیار قوی مرفین است. این ماده صدبار قوی‌تر از مرفین است. این دارو از جمله در سلاح‌های دارتی برای بی‌حرکت کردن فیل‌ها و کرگدن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مرفین برای اولین بار در سال 1805 در آلمان از تریاک جدا شد و نام آن را از نام خدای یونانی رویاها، مرفئوس گرفتند.. پزشکان مدت درازی به دنبال راه‌هایی برای تجویز داروها بدون خوردن آنها بوده‌‌اند.
تریاک هنگامی که خورده می‌شود باعث عوارض جانبی معدوی می‌شود. تولید سرنگ‌های زیرجلدی در میانه قرن نوزدهم امکان تزریق مرفین خالص را فراهم آورد. در آن دوران تصور می‌کردند که تزریق مرفین اعتیادآور نیست.
کنارگذاشتن استفاده عادتی تریاک باعث بروز علائم ترک به صورت احساس ناخوشی، علائم شبیه آنفلوآنزا و افسردگی می‌شد و در آن زمان مرفین را درمان عالی این علائم ترک می‌شمردند. اما خوشبینی‌های اولیه در مورد ماهیت غیراعتیادآور مرفین درست از کار درنیامد.
اما هنوز تنها زنان را به طور خاص مستعد وابستگی به مواد افیونی می‌دانستند. جستجو برای جایگزینی غیراعتیادآور برای تریاک و مورفین آغاز شد.
در سال 1874 داروساز انگلیسی سی آر آلدر رایت مرفین و اسید استیک را با هم جوشاند و دی‌استیل مرفین را به دست آورد. دی استیل مرفین بوسیله شرکت بزرگ داروسازی آلمان، بایر، ساخته و به صورت تجاری وارد بازار شد. در سال 1899 شرکت بایر این دارو - پرفروش‌ترین دارو در همه دوران‌ها - را به بازار فرستاد: هروئین.
تنتور تریاک
تنتور تریاک (محلول الکلی تریاک) یا لودانوم در آمریکا به صورت دارویی که با نسخه پزشک قابل‌تهیه است و به عنوان یک داروی جزء فهرستII که قانون مواد کنترل‌شده بر آن ناظر است موجود است.
این تنتور تقریبا همه آلکالوئیدهای تریاک از جمله مرفین و کدئین را دارا است.
این تنتور تریاک حاوی 10 میلی‌گرم مرفین در هر میلی‌لیتر است که معادل 100 میلی‌گرم در میلی‌لیتر پودر تریاک می‌شود. یک ترکیب وابسته ضعیف‌تر پارگوریک است که تنتور کامفری تریاک هم نامیده می‌شود و 0.4 میلی‌گرم در میلی‌لیتر مرفین دارد (معادل 4 میلی‌گرم در میلی‌لیتر پودر تریاک).
در گذشته این تنتور برای برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به کار می‌رفت، از جمله برای تسکین درد وسرفه. امروزه در آمریکا و انگلیس از این دارو در موارد محدود و تحت نظارت برای درمان اسهال‌های مقاوم به سایر درمان‌ها،تسکین درد،و برطرف کردن علائم ترک نوزادانی که از ماده معتاد به هروئین یا سایر مواد افیونی به دنیا آمده‌اند، به کار می‌رود.
تنتور تریاک (لودانوم) در برخی از کشورهای آسیایی برای درمان علائم ترک و با شیوع کمتر برای درمان جانشینی نگهدارنده به کار رفته است.
فرآورده‌های خوراکی گوناگونی از مرفین برای فراهم آمدن آزاد شدن تدریجی این ماده (فرآورده‌های آهسته‌رهش) نیز بالقوه می‌توانند در درمان وابستگی به مواد شبه‌افیونی به کار روند. با این حال بررسی‌های کنترل‌شده در مورد کارآیی این فرآورده‌ها برای درمان جانشینی هنوز انجام نشده است.
تنها استفاده تاییدشده لودانوم بوسیله سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان اسهال شدید است که به درمان‌های معمول پاسخ نداده باشد.