ایرانیان از زمان هخامنشیان برای دریافت مالیات و امور مالی کشور دفاتر و سازمان‌های مرتبطی داشتند. . در زمان ساسانیان اخذ مالیات صورت کاملتری به خود گرفت و سه نوع مالیات به نام‌های اراضی، سرشماری و سرانه دریافت می‌شد.
پس از تسلط اعراب به ایران، در زمان حجاج بن یوسف ثقفی دفاتر مالیاتی از فارسی به عربی برگردانده شد و در دوره سلجوقی با دستور عبدالملک کندری وزیر طغرل مجددابه فارسی بر گردانده شد.
در زمان سلطنت صفویه تجارت خارجی و درآمد گمرکی به مالیاتی اضافه و در دوره افشاریان گسترش بیشتری یافت. در دوره قاجاریه وضع مالیه کشور بواسطه جنگ‌ها، مسافرت‌ها و ضعف پادشاهان رو به رکود گذاشت و با زحمات طاقت فرسای امیر کبیر گام‌های سودمندی برداشته و برای وصول، نگهداری و مصرف خزانه مقررات جدیدی وضع گردید.
قبل از مشروطیت شاهان تمام در آمدهاو عواید کشوررا در اختیار داشته و تمام مخارج نیز به فرمان و تصویب شخص او صورت می‌گرفت.
در آن زمان مردم صاحب مجلس و پارلمان نبو دند، و شاه شخصی به نام وزیر دفتر (وزیر مالیه) مامور می‌ساخت تا بودجه کشور را تنظیم کند.
در هر استان مسئول هر کتابچه در مرکز یک مستوفی بود. این مستوفیان عده‌ای کارمند داشتند که آنان را میرزا قلم دان می‌گفتند. رئیس مستوفی‌ها رامستوفی الممالک می‌گفتند که همان وزیر مالیه بود.
با انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ اولین کابینه قانونی تشکیل و ناصرالملک به عنوان نخستین وزیر مالیه از مجلس شورای ملی رای اعتماد گرفت.
وی با همان روال سابق ادامه کار داده و به دستور وی محل کنونی رادیو تهران که محل اداره گمرک بودبه وزارت مالیه اختصاص یافت.
در سال ۱۲۸۹ ادارات هفتگانه وزارت مالیه تصویب و تشکیل گردید و مهمترین ادارات در آن زمان خزانه داری کل، گمرک ووصول عایدات بود. پس از مدتی محل وزارت مالیه به پارک اتابک، محل کنونی سفارت شوروی سابق انتقال یافت.
مطابق قانون ۱۲۹۴ وزارت مالیه به نه اداره تقسیم گردید که عبارت بودند از:دایره وزارتی، تشخیص عایدات و خالصه جات و مسکوکات، خزانه داری کل و دیون عمومی و وظائف، گمرکات، محاکمات مالیه، کمسیون تطبیق حوالجات، پرسنل و ملزومات و مجلس مشاور عالی برای محاکمات اداری بود.
از سال ۱۳۰۰به بعد دگرگونی‌های زیادی در وزارت مالیه رخ داد. از جمله اینکه تعدادی حدود ۴۰ شرکت دولتی تاسیس و بعدا منحل گردیدند و سازمان به دو قسمت مالی و اقتصادی تقسیم و بوسیله ۲ معاون و ۷ مدیر اداره می‌گردید.
در سال ۱۳۲۹ سازمان وزارت دارائی با تقلیل ادارات مورد تصویب قرار گرفت و بالاخره در سال ۱۳۵۳ قانون تشکیل وزارت امور اقتصادی و دارائی با ۶ ماده به تصویب مجلس شورای ملی سابق رسید.
وزیران امور اقتصادی ودارایی از ابتدای تاسیس
۱- هوشنگ انصاری (زادهٔ ۱۳۰۵) از ۷ اردیبهشت ۱۳۵۳ تا ۱۰ آذر ۱۳۵۶
۲- محمد یگانه (۱۳۷۴–۱۳۰۲) از۱۰ آذر ۱۳۵۶ تا ۱۵ آبان ۱۳۵۷
– عباس قره‌باغی (۱۳۷۹–۱۲۹۷) سرپرست: از ۱۵ آبان ۱۳۵۷ تا آبان ۱۳۵۷
۳- حسنعلی مهران (زادهٔ ۱۳۱۶) از آبان ۱۳۵۷ تا ۱۶ دی ۱۳۵۷
۴- رستم پیراسته (زادهٔ ۱۳۱۵) از ۱۶ دی ۱۳۵۷ تا ۲۲ بهمن۱۳۵۷
۵- علی اردلان (۱۳۷۸–۱۲۹۳) از ۲۵ بهمن ۱۳۵۷ تا ۱۵ آبان ۱۳۵۸
۶- سید ابوالحسن بنی‌صدر (۱۴۰۰–۱۳۱۲) از ۲۱ آبان ۱۳۵۸ تا ۲۰ بهمن ۱۳۵۸
– سید محسن نوربخش (۱۳۸۲–۱۳۲۷) سرپرست: از شهریور ۱۳۵۹ تا ۲۰ اسفند ۱۳۵۹
۷- حسین نمازی (زادهٔ ۱۳۲۳) از ۲۰ اسفند ۱۳۵۹ تا ۶ آبان ۱۳۶۴
– محمدناصر شرافت (زادهٔ ۱۳۱۸) سرپرست: از آبان ۱۳۶۴ تا دی ۱۳۶۴
۸- محمدجواد ایروانی (زادهٔ ۱۳۲۷) از ۱۵ دی ۱۳۶۴ تا ۷ شهریور ۱۳۶۸
۹- سید محسن نوربخش (۱۳۸۲–۱۳۲۷) از ۷ شهریور ۱۳۶۸ تا ۲۵ مرداد ۱۳۷۲
–عبدالحسین وهاجی (زادهٔ؟) سرپرست: از ۲۵ مرداد ۱۳۷۲ تا ۱۴ مهر ۱۳۷۲
۱۰- مرتضی محمدخان (۱۴۰۱–۱۳۲۴) از ۱۴ مهر ۱۳۷۲ تا ۲۹ مرداد ۱۳۷۶
(۷)- حسین نمازی (زادهٔ ۱۳۲۳) از ۲۹ مرداد ۱۳۷۶ تا ۳۱ مرداد ۱۳۸۰
۱۱- طهماسب مظاهری (زادهٔ ۱۳۳۲) از ۳۱ مرداد ۱۳۸۰ تا ۶ اردیبهشت ۱۳۸۳
۱۲- سید صفدر حسینی (زادهٔ ۱۳۳۳) از ۶ اردیبهشت ۱۳۸۳ تا ۲ شهریور ۱۳۸۴
۱۳- داود دانش‌جعفری (زادهٔ ۱۳۳۳) از ۲ شهریور ۱۳۸۴ تا ۳ اردیبهشت ۱۳۸۷
– حسین صمصامی (زادهٔ ۱۳۴۶) سرپرست: از ۳ اردیبهشت ۱۳۸۷ تا ۱۵ مرداد ۱۳۸۷
۱۴- سید شمس‌الدین حسینی (زادهٔ ۱۳۴۶) از ۱۵ مرداد ۱۳۸۷ تا ۲۴ مرداد ۱۳۹۲
۱۵-علی طیب‌نیا (زادهٔ ۱۳۳۹) از ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ تا ۲۹ مرداد ۱۳۹۶
۱۶- مسعود کرباسیان (زادهٔ ۱۳۳۵) ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ ۴ شهریور ۱۳۹۷
– سید رحمت‌الله اکرمی (زادهٔ ۱۳۳۹) سرپرست: از ۵ شهریور ۱۳۹۷ تا ۵ آبان ۱۳۹۷
۱۷- فرهاد دژپسند (زادهٔ ۱۳۴۱) از ۵ آبان ۱۳۹۷ تا ۳ شهریور ۱۴۰۰
۱۸- سید احسان خاندوزی (زادهٔ ۱۳۵۹) از ۳ شهریور ۱۴۰۰ تاکنون
آخرین بروزرسانی Nov ۴, ۲۰۲۳ - شنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۲