گروه محیط‌زیست- اسد افلاکی: به‌دنبال ابراز نگرانی فعالان و کارشناسان محیط‌زیست از انجام عملیات اکتشاف نفت در تالاب هور‌العظیم، مدیرکل اداره محیط‌زیست استان خوزستان با بیان اینکه هنوز عملیات اجرایی اکتشاف نفت در میدان آزادگان شمالی در تالاب هور‌‌العظیم آغاز نشده‌ است،گفت:

مطالعات ارزیابی این عملیات از سوی وزارت نفت به محیط‌زیست ارجاع داده شده است. هرمز محمودی در گفت‌وگو با همشهری افزود: با توجه به تعامل خوبی که بین وزارت نفت و سازمان محیط‌زیست وجود دارد هیچ نگرانی درخصوص عملیات اجرایی استخراج نفت در تالاب هور‌العظیم وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه میادین مختلف نفتی در محدوده هورالعظیم وجود دارد که برخی از آنها فعال است، تصریح کرد: در حال حاضر میدان آزادگان جنوبی براساس معیارهای زیست‌محیطی و تحت نظارت و پایش دائمی اداره محیط‌زیست در حال انجام است.

این پایش، فاضلاب‌ها و پساب‌های ناشی از استخراج نفت را در بر می‌گیرد. علاوه براین یک هسته زیست‌محیطی تشکیل شده که به موازات اداره محیط‌زیست بر تمامی مراحل استخراج نفت و عملیات مرتبط با آن نظارت کامل دارد، به همین دلیل هیچگونه خطری از این ناحیه متوجه هورالعظیم نیست.

وی در ادامه به میدان نفتی آزادگان شمالی در محدوده هور‌العظیم اشاره کرد و گفت: مطالعات ارزیابی مربوط به این میدان از سوی مسئولان ذیربط برای تصمیم‌گیری به سازمان محیط‌زیست ارجاع شده است.

مسئولان محیط‌زیست با توجه به حساسیت تالاب هورالعظیم موضوع را با دقت در دست بررسی دارند تا بهره برداری و استخراج نفت تعادل اکولوژیکی زیستمندان این تالاب را بر هم نزند.

در عین حال، چنانچه مجوزی برای برداشت ذخایر نفتی صادر شود منوط به رعایت معیارهای زیست‌محیطی و شرایطی خواهد بود که وزارت نفت ملزم به رعایت آن خواهد بود و بدیهی است زیر پا گذاشتن هر یک از این معیارها، توقف عملیات نفتی را در هر مرحله‌ای که باشد در پی می‌آورد.

محمودی، در باره وضعیت کنونی تالاب هورالعظیم گفت: در حال حاضر، حریم اصلی و قانونی تالاب به‌طور کامل آب دارد و مشکلی در این زمینه وجود ندارد به‌طوری که معیشت بومیان رونق گرفته است و این افراد فعالیت‌های خود در زمینه گاومیش داری، شکار پرنده و صید ماهی را از سر گرفته‌اند.

پروانه صید و شکار پرنده هم به 2 صورت عادی و انتفاعی صادر می‌شود. البته تمام فعالیت صید و شکار تحت نظارت اداره محیط‌زیست انجام می‌شود و برای پیشگیری از صید غیرمجاز، با همکاری ارتش، کانکسی در منطقه نصب شده و ماموران بر این فعالیت‌ها نظارت دارند.

ضرورت رعایت معیارهای زیست‌محیطی

مسعود باقرزاده کریمی، کارشناس مسئول تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست در باره عملیات اجرایی نفت در هورالعظیم گفت: عملیات جدیدی در این تالاب آغاز نشده است ضمن اینکه براساس تعامل سازمان محیط‌زیست و رویکرد مثبت وزارت نفت، انجام هر گونه عملیاتی به شرایط و ضوابط تعیین شده از سوی سازمان محیط‌زیست منوط شده است.

محدود بودن عرصه کار، ایزوله کردن محدوده چاه‌های نفت، برگشت پذیر بودن آلودگی‌های نفتی و تأکید بر اجرای مناسب از جمله شرایط مورد نظر سازمان محیط‌زیست است.

وی در باره تأمین حقابه هورالعظیم گفت: بخشی از آب تالاب از عراق و بخشی از کرخه تأمین می‌شود که خوشبختانه با تعامل خوبی که میان وزارت نیرو و محیط‌زیست وجود دارد در این زمینه مشکلی وجود ندارد.

به‌ویژه مکاتباتی با وزارت نیرو صورت گرفته که براساس آن نه تنها حقابه هورالعظیم که بقیه تالاب‌های جلگه خوزستان تأمین می‌شود.


 باقرزاده در باره اهمیت منطقه‌ای این تالاب خاطر نشان کرد: قرار گرفتن این تالاب در حوزه آبریز بین‌النهرین و وجود جوامع بومی یونیک در این حوزه تاریخی، ایجاد تعادل هیدرولوژیکی، مهار آلودگی و تعدیل سیلاب در جلگه خوزستان از ویژگی‌های منطقه‌ای این تالاب است که اهمیت آن را دوچندان می‌کند.

از نظر جهانی هم این تالاب یکی از ترمینال‌های اصلی مهاجرت پرندگان است و علاوه بر این برخی گونه‌های منحصر به‌فرد گیاهی و جانوری در این زیستبوم وجود دارد. به همین دلیل ضروری است هر گونه عملیاتی در این اکوسیستم تحت نظارت و پایش دائمی سازمان محیط‌زیست صورت گیرد تا این تالاب حفظ شود.

این گزارش می‌افزاید: تالاب‌های جلگه خوزستان به‌ویژه هورالعظیم از سال 82 تاکنون به‌دلیل خشکسالی همواره با مشکل کم آبی مواجه بوده‌اند اما در پی بارش‌های اخیر در مناطق جنوبی کشور حدود 80 درصد تالاب‌ها از جمله هورالعظیم احیا شده و اکنون از نظر آبی وضعیت مطلوبی دارند.

با این همه، کارشناسان معتقدند آنچه حیات این زیستبوم‌ها را بامشکل مواجه می‌سازد عملیات عمرانی و اکتشاف نفت است. اردیبهشت سال گذشته خبر واگذاری 7 هزار و 520 هکتار اراضی تالابی هورالعظیم برای عملیات اکتشاف نفت، با انتقاد بسیاری از کارشناسان عرصه محیط‌زیست مواجه شد.

همزمان با اعلام این خبر کارشناسان اعلام کردند تخریب‌های ناشی از عملیات نفتی، محدوده‌ای بسیار فراتر از اراضی مورد نظر را در بر می‌گیرد.