چرا که اگر دست بر قضا کسی قصد ترک اعتیاد داشته باشد احتمال اینکه تیرش به هدف بخورد و بتواند به مرکز مجازی دست پیدا کند یک از 10 است.
وقتی شانس دستیابی به مراکز قانونی تا 90 درصد کاهش مییابد امید به بهبود شرایط، کار عبثی است.مدیرکل بهزیستی استان تهران گفته که از میان 400 کمپ ترک اعتیادی که در این استان فعالیت میکنند کمتر از 10درصد آنها مجوز فعالیت قانونی از سازمان بهزیستی دارند.
نظارت بر مراکزی که با تبلیغ روشهای منحصر به فرد ادعای خروج مواد سمی از بدن فرد معتاد را دارند خواسته جدی خانوادههایی است که با معضل اعتیاد روبهرو هستند. این خانوادهها مدعیاند که به هنگام مراجعه به مراکز ترک اعتیاد با تبلیغات گستردهای که از بهترین و تازهترین روشهای درمانی حکایت میکنند مواجه میشوند اما نتیجهای که به دست میآید غالبا با ادعاها فاصله زیادی دارد.
چندی پیش خبر کشته شدن یک معتاد در یک مرکز ترک اعتیاد منتشر شد و نیروی انتظامی پس از پیگیری اعلام کرد که این مرکز فاقد مجوز برای فعالیت بوده و مقتول بر اثر ناآگاهی و سهلانگاری مدیر مرکز برای ترک اعتیاد جان باخته است.
بعد از انتشار این خبر انتظار میرفت نظارت بر مراکز ترک اعتیاد با جدیت بیشتری پیش برود اما با انتشار آمار جدیدی که از سوی مدیرکل بهزیستی استان تهران اعلام شده بهنظر میرسد هنوز برنامهای جامع و مؤثر برای کنترل فعالیت این مراکز به اجرا در نیامده است.
گام نخست
مراکزی که ادعای ترک اعتیاد را دارند مدتهاست که با تبلیغ در کانالهای تلویزیونی ماهوارهای تلاششان را برای جذب مشتری آغاز کردهاند. از سوی دیگر پیکهای تبلیغاتی نیز که در سطح شهر توزیع میشوند حاوی تبلیغاتی در معرفی اینگونه مراکز هستند اما سازمانهای مرتبط با امر ترک اعتیاد مدعیاند که تعداد اندکی مرکز دارای مجوز در کشور فعالیت میکنند و صرف درج و انتشار تبلیغ برای مراجعه مردم به این مراکز کافی نیست.
همین تبلیغات سیل درخواستها را به سوی مراکز ترک اعتیادی که معمولا مجوز هم ندارند گسیل میکند و از آنجایی که مردم آگاهی کافی از شرایط این مراکز ندارند در مراجعه به افراد مدعی به آنان اعتماد کرده و چرخه رشد مراکز غیرمجاز اعتیاد به گردش در میآید.
سازمان بهزیستی
مسئولان سازمان بهزیستی میگویند شناسایی مراکز غیرمجاز در حوزه مسئولیتشان نیست و این سازمان تنها وظیفه رسیدگی به پرونده متقاضیان ایجاد مراکز ترک اعتیاد را دارد که بر این امر نیز نظارت کافی خواهند داشت.
سازمان بهزیستی شرایطی را برای کسانی که درخواست تأسیس مرکز ترک اعتیاد دارند مشخص کرده و بر تمامی مراکزی که موفق به گرفتن مجوز فعالیت از این سازمان هستند، نظارت میکند و درصورت تخلف، با آنها برخورد و در مواردی نیز مانع از ادامه فعالیتشان میشود.
این سازمان سال 1386 اعلام کرد که به مراکز غیرمجاز 3 ماه فرصت میدهد تا با مراجعه به سازمان بهزیستی نسبت به تشکیل پرونده و طی مراحل قانونی اقدام کنند اما از آنجا که بازوی قانونی برای پیگیری این تخلفات وجود نداشت زنگ خطر سازمان بهزیستی به گوش کسی نرسید.
حلقه مفقوده
بسیاری از مکانهایی که برای ترک اعتیاد در نظر گرفته شده و مردم به آن مراجعه میکنند معمولا سردر و تابلوی مشخصی ندارند. بهنظر میرسد این مراکز غیرمجاز با سرعتی نه چندان آهسته زیر پوست شهرها و بهویژه در مناطق حاشیهای رشد کردهاند.
مسئولیت شناسایی این مراکز را هنوز هیچ نهاد دولتی بهعهده نگرفته است هر چند انتظار میرود تا نیروی انتظامی نسبت به شناسایی این مراکز وارد عمل شود اما رشد روز افزون این مراکز از نبود ارادهای قوی برای برخورد با متخلفان حکایت دارد.
آخرین واکنش
آخرین واکنش به فعالیت این کمپها از سوی ظاهر رستمی، مدیرکل بهزیستی استان تهران منتشر شدهاست.او در نشست توجیهی روسای کمپهای ترک اعتیاد با بیان اینکه معتادان در مراکز غیرمجاز ترک اعتیاد ضرب و شتم میشوند،
گفت: متأسفانه در این کمپهای غیرمجاز، معتادان به زور نگهداری میشوند و حتی مورد ضرب و شتم نیز قرار میگیرند که این موضوع در ستاد مبارزه با موادمخدر مطرح شد و با همکاری نیروی انتظامی، ستادی با مسئولیت استاندار تهران برای ساماندهی کمپهای غیرمجاز تشکیل شد.
حالا باید منتظر ماند و دید که ستاد تازه تشکیل شده خواهد توانست کاری از پیش ببرد؟