دوران خدمت برای این دسته از جوانان، فاصلهای بیهوده در میانه دوره جوانی است و درست زمانی فرا میرسد که وقت تعالی و پیشرفتشان در زندگی است؛ زمانی که آنها از دوران تحصیل در مدرسه یا دانشگاه فارغ شدهاند و تصمیم دارند وارد بازار کار شوند و باید عملا تواناییشان را یا تکمیلتر کنند یا به کار گیرند. اینگونه جوانان سعی میکنند تمامی مشکلاتی را که پس از اعزام به خدمت سربازی برای آنها پیش خواهد آمد برای خانواده و اطرافیانشان توضیح دهند و در خیلی موارد هم تا میتوانند مبالغه میکنند. مثلا اینکه چندین موقعیت شغلی برای آنها بهوجود آمده ولی آنها مجبورند به سربازی بروند یا اینکه اگر یک سال دیگر وقت داشتند حتما در کنکور مقاطع بالاتر تحصیلی قبول میشدند.
شکلگیری تفکرات منفی راجعبه خدمت سربازی در ذهن یک جوان که مدت زمان اندکی تا اعزام به خدمتش مانده است، هم بر او و هم بر خانوادهاش تأثیرات منفی زیادی میگذارد. بعضی از جوانان آنقدر درگیر مسائلی مثل اینکه یکسال و نیم تا 2 سال خدمت سربازی چقدر مزاحم تحقق اهدافشان خواهد شد یا اینکه در کدام یک از نیروهای مسلح باید دوران خدمت را سپری کنند، به کدام شهر و منطقه اعزام میشوند و نحوه خدمتشان به چه صورت خواهد بود، میشوند که همه اعضای خانواده را درگیر موضوع کرده و به آنها القا میکنند که این 2 سال خدمت برای آنها چیزی جز کاری عبث و وقتگیر نیست و اصلا حق او نیست که به سربازی برود.
خانوادهها با چنین اوضاعی مجبور به تصمیماتی میشوند. حال آنکه از اساس چنین تصوراتی عمدتا اشتباه هستند. گهگاه بین پدر و مادر خانواده اختلافاتی بهوجود میآید، هزینههای مالیای پرداخت میشود که هیچ نتیجهای در پی ندارد و متأسفانه هستند کسانی که بدون در نظر گرفتن پیامدها، بهدنبال راههای غیرقانونی برای جورکردن کارت پایان خدمت میروند.
به هر حال عدهای به هر طریق ممکن که شده میخواهند راهی پیدا کنند تا از سربازی معاف شوند و عدهای دیگر هم بهانههای مختلفی جور میکنند تا زمان اعزام به خدمتشان به تعویق بیفتد. بهتر بگوییم چنین افرادی فقط بهدنبال این هستند تا راهی پیدا کنند که از رفتن به خدمت معاف شوند یا حداقل دری به سوی آنها باز شود که خدمتی راحت و نزدیک به محل سکونت داشته باشند.
بعضی افراد مدت زیادی را صبر میکنند تا شاید طرحی به تصویب برسد و شامل حال آنها بشود که یا از خدمت معاف شوند یا مدت سربازی برایشان کوتاهتر شود. اگر از آنها بپرسیم که چرا اینقدر رفتن به خدمت برایشان سخت است و آیا ارزش این همه صبر را دارد و با این حساب آنها بیشتر از 2 سال از عمرشان را به خاطر سربازی از دست دادهاند، شاید دلایل شخصی هم برای خود داشته باشند؛ مثلا اینکه نمیخواهند موقعیت شغلیای را که بهدست آوردهاند از دست بدهند یا تصمیم به ازدواج گرفتهاند. بنابراین نخستین راهی که به ذهنشان میرسد این است که فعلا رفتن به سربازی را عقب بیندازند.
برای چنین هدفی هم خیلی راهها پیشرویشان قرار دارد. مثلا اینکه تا میتوانند زمان دانشگاه و گذراندن واحدهای تحصیلی را طول بدهند یا به فراخوان نیروی انتظامی برای اعزام به خدمت توجهی نشان ندهند و اینکه اگر شخصا به خدمت فراخوانده نشدند، غیبت آنها فقط 3 ماه اضافه خدمت را بهدنبال دارد و... .
برای جلوگیری از استرس ناشی از چنین تفکرات منفی بیاساس در ذهن یک جوان قبل از سربازی و درگیری خانوادهها با تبعات ناشی از آن و همچنین پرداخت هزینههای مادی و معنوی میبایست مواردی را راجع به سربازی در نظر گرفت و اقداماتی را انجام داد:
اطلاعات کسب کنید: در 3زمان مختلف راجع به خدمت سربازی اطلاعات کسب کنید. ابتدا زمانی که وقت زیادی مانده تا اقدام به ارسال مدارک کنید، مثل وقتی که محصل هستید یا در زمان دانشگاه. در این موقع سعی کنید اطلاعات کلی راجعبه خدمت به دست آورید و از سر در آوردن از جزئیات پرهیز کنید زیرا خود همین جزئیات بابی خواهد بود تا ذهن شما به این سمت برود که به قول معروف چگونه به هر طریقی از زیر خدمت سربازی در بروید. زمان بعدی هنگامی است که دیگر وقت آن شده تا به خدمت سربازی بروید و میخواهید مدارکتان را پست کنید.
در این زمان اطلاعات جزئی و به روز را هم به خوبی جستوجو کرده و بررسی کنید. به سایت نیروی انتظامی مراجعه کنید. در قسمت مربوط به نظام وظیفه آییننامهها را خواهید دید که خیلی ریز و با جزئیات شرح داده شده و از بس ریز و با جزئیات است در قسمتهایی، از آن سر در نخواهید آورد. فضای وب پر است از بحث درباره خدمت و حتی معافیت از آن؛ کسب اطلاعاتی در رابطه با برگه سبز، زمان پست مدارک، برگه سفید، طول دوره آموزشی، دوره تکمیلی کد و... .
در این زمان وقتش است که اگر حتی کوچکترین احتمالی میدهید که از خدمت معاف میشوید یا از طول دوره خدمتتان کاسته میشود حسابی راجع به آن تحقیق کنید. پیشنهاد میکنیم در این زمان راجع به گرفتن امریه خدمتی خارج از ارگانهای نظامی هم جستوجویی داشته باشید.
زمان آخر، زمانی است که نامه آخر از سازمان وظیفه نیروی انتظامی برایتان پست شده و زمان اعزام به دوره آموزشی را میفهمید. در این زمان کمی بهدنبال این بروید که در دوره آموزشی چه چیزهایی نیاز دارید و بهتر است چطور آماده به خدمت باشید. اگر مایل بودید اطلاعاتی راجع به استحقاقی، برنامه سین، درجههای نظامی و... به دست آورید. البته خیلی هم نمیخواهد خود را درگیر این مسائل کنید زیرا مسئولین در همان روزهای اول به خوبی شما را توجیه میکنند.
خانواده درگیر نشود: بهتر است که خانواده سرباز خیلی درگیر مسائل ریز خدمت نشود. آنها از روی دلسوزی کاری میکنند که شاید بعدها به ضرر سرباز تمام شده و یک سیکل منفی اعصاب خردی در خانواده از بابت تصمیمات بیهوده تشکیل شود.
با خود صادق باشید: به هر حال ممکن است ناراحت باشید. تصور میکنید روال طبیعی زندگیتان کمی به هم خواهد خورد اما این را در نظر بگیرید که ترس قبل از آمپولزدن بیشتر انسان را آزار میدهد یا درد سوزن؟ با وقایع پیشبینی نشدهای روبهرو خواهید شد اما مرعوبش نشوید. خدمت سربازی فوایدی دارد که بعد از خدمت متوجهاش میشوید. به جای اینکه سختیها و حتی مضرات سربازی را در نظر بگیرید، این را در نظر بگیرید که در دوران خدمت دوستان جدید پیدا خواهید کرد، با سایر اقشار جامعه و با افراد سایر نقاط کشور بیشتر آشنا میشوید، نظم بیشتری وارد زندگیتان میشود و... .
سربازی را یک فرصت خوب بدانید: تصور کنید دارید به جایی میروید که چیزهایی یاد میگیرید که در هیچجای جامعه پیدا نخواهید کرد و بهاصطلاح مرد خواهید شد که واقعا هم همین طور است.
پارازیتهای منفی را دفع کنید: به محض اینکه کسی برایتان شروع به گفتن حرفهای منفی از خدمت کرد متوقفش کنید یا به حرفهای او گوش نسپارید. بعضیها شما را از مواردی مثل تجدید دوره، تیراندازی، رزم شبانه، نگهبانی و... میترسانند. اگر کسی از خاطرات خدمتش برای شما تعریف میکرد او را دعوت به این کنید که از خاطرات خوب خدمتش بگوید نه از خاطر تلخ و سخت.
روز شماری نکنید: شماره معکوس تاریخ اعزام را به شماره معکوس تاریخ مرگ تبدیل نکنید. اینکه هر روز صبح که از خواب بیدار میشوید دارید به خدمت نزدیک میشوید، مطمئنا فقط اعصابتان را به هم میریزد و همان روز را هم خراب میکند.
قبل از خدمت بهدنبال« معاف از رزم» نباشید: بهنظر بعضی باتجربهها معافیت از رزم یک اشتباه بزرگ است مگر اینکه شما مشکل حادی داشته باشید. با این کار پرونده و کارت پایان خدمت و دید بقیه را نسبت بهخود خراب نکنید و دنبال معافیت از رزم بیخودی قبل از اعزام به خدمت و صرف وقت برای آن نباشید.
شایعات را جدی نگیرید: تفاوت وضعیت روانی کسانی که شایعات را جدی نمیگیرند با آنها که جدی میگیرند زمین تا آسمان خواهد بود. این مسئله را هم قبل و هم در طول خدمت در نظر داشته باشید. مخصوصا در زمان قبل از خدمت و زمان آموزشی که همه پر از امید و آرزو و ترس و واهمه هستند، فضای وهمآلود این فرصت را فراهم میکند تا هر کسی بهگونهای بیمها و امیدهایش را به شکل شایعه بیرون بریزد. به همین دلیل تره خرد کردن برای شایعات، شما را در موقعیت اضطراب دائم قرار خواهد داد.
مدیریت استرس را در خود تقویت کنید: این را بدانید که همه پادگانها آییننامههایی دارند پس خود را سرگرم بلوفزدن دیگران که در پادگان میشود فلان عمل را انجام داد نکنید. شما نباید ترس و واهمهای در خود راه دهید که حتما باید کار سختی کنید که خدمت راحتتری انجام دهید. برای این کار باید محکم و استوار بودن در شرایط مختلف را در خود تقویت کنید. همچنین باور داشته باشید اگر سالم خدمت کنید هیچ اتفاق خاص و ناگواری برایتان نمیافتد. برای تقویت روحیه هم بدانید که به خیلی از اتفاقها که در زمان خدمت رخ میدهد، بعدا خواهید خندید.
روابط اجتماعی را زیاد کنید: منزوی نشوید. خانوادهها هم نباید اجازه دهند که فرزندشان از اجتماع فاصله بگیرد. حتی اگر او 2 روز بیشتر تا اعزامش نمانده او را تشویق به ادامه روند سابق کنند.
فعال بمانید: در فاصله بین دوران مدرسه و دانشگاه تا خدمت، بیکار ننشینید. کلاسهای آموزشی، ورزش، فعالیتهای هنری و تفریحهای دسته جمعی بهترین راه برای دوری از افکار منفی راجع به خدمت سربازی است.
خانوادهها تمسخر نکنند: اعضای خانواده اگر فرزند سرباز را در روزهای قبل از سربازی در لباس سربازیای که او میخواهد آنها را اندازه تن کند و با سر تراشیده دیدند، وی را به جای تمسخر، تشویق کنند و به او روحیه بدهند.
از نمایشگاههای نظامی بازدید کنید: خانوادهها سعی کنند قبل از فرارسیدن زمان خدمت فرزندشان همراه او به بازدید چندین نمایشگاههای نظامی مثل نمایشگاه نیروی انتظامی بروند.
ازدواج مانعی نیست: اگر واقعا تصمیم به ازدواج دارید سعی کنید قبل از اعزام کارهای اولیه ازدواج را انجام دهید. خانوادهها تا جایی که امکان دارد، فرزندشان را حمایت کنند. این کار استرسهای ناشی از مقایسهای که فرزند بین خود با دیگر سربازانی که ازدواج کردهاند، میکند را کاهش میدهد. البته توصیه میکنیم فقط برای اینکه فرزند شما در شهر خودش به خاطر داشتن شرط تأهل خدمت کند اقدام به متأهل کردن او نکنید. در ضمن حتما با برنامهریزی برای بعد از آموزشی و کل خدمت او آستینها را بالا بزنید.
تصمیمگیری برای انجام کارهای پیچیده و غیرقانونی، به تعویق انداختن زمان اعزام به خدمت سربازی، پرداخت هزینههای گزاف برای معاف شدن یا کاهش مدت خدمت، منتظر بودن برای تصویب قانون خدمتی جدید و حساستر کردن موضوع سربازی فقط استرسهای شخص موظف به خدمت و خانواده او را افزایش میدهد.