که امروزه جایگزین سامانههای سنتی و دستی گذشته شدهاند و راهکاری برای بهبود وضعیت ترافیک، افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت و کاهش آلودگی هوا محسوب میشوند.
هماکنون در سراسر دنیا، استفاده از سامانه کنترل هوشمند چراغهای راهنمایی بهعنوان ابزاری برای کاهش میزان تاخیر در شبکه راههای شهری استفاده میشود.در شهر سیدنی استرالیا نصب این سامانه باعث 30 درصد کاهش مصرف سوخت و 25 درصد کاهش آلودگی هوا شده است.
در شهر اورلاندو در ایالت فلوریدای آمریکا صرفهجویی حاصل از اجرای این طرح، سالانه 2/2 میلیون دلار در مصرف سوخت، 56 درصد کاهش توقف، 56 درصد کاهش زمان تاخیر و 9 تا 14 درصد کاهش آلودگی هوا حاصل شده است.
این سامانهها در واقع ابزارهای مناسبی هستند که برای مدیریت الگوی سفر و همچنین مصرف سوخت در اختیار مدیران قرار دارد. در شهر مشهد نیز از چند سال گذشته گامهای مؤثری در این راستا برداشته شده است.
مدیر مرکز کنترل ترافیک مشهد، سامانههای کنترل هوشمند ترافیک را ابزاری در اختیار مدیران شهر میداند که امکان نظارت، کنترل و مدیریت ترافیک را بدون نیاز به افزایش فیزیکی و سختافزاری معابر ممکن میسازد.
مهندس علی پژومندراد، میگوید: سامانههای ITS سامانههایی هستند که از فناوریهای جدید در بخش الکترونیک، رایانه و مخابرات و بهطور کلی IT در زمینه کنترل هوشمند ترافیک استفاده میکنند.
به گفته وی تجهیزات هوشمند کنترل تقاطعهای فرماندهی، دوربینهای نظارتو تصویری، سامانههای خودکار ثبت تخلفات و اطلاعرسانی از اجزای سامانههای حمل و نقل هوشمند ترافیک هستند که از آنها در سطح شهر برای نظارت و کنترل ترافیک استفاده میشود.
پژومندراد درخصوص عملکرد سامانههای هوشمند کنترل تقاطعهای فرماندهی اضافه میکند:« این سامانهها با استفاده از حسگرهای نصب شده در مسیر حرکتی، زمانبندی چراغ راهنمایی را متناسب با حجم ترافیک تعیین میکنند و این زمانبندی بهصورت شبکهای و برای تقاطعهای مجاور هم تعیین و اعمال میشود.»
وی دوربینهای نظارت تصویری را به منزله چشم شهر میداند که با بهرهگیری از آنها در مرکز کنترل وضعیت ترافیکی معابر، کنترل و هماهنگیهای لازم برای بهبود عبور و مرور صورت میگیرد.
مدیر مرکز کنترل ترافیک مشهد، همچنین از سامانههای خودکار ثبت تخلفات بهعنوان ابزار مناسب مورد استفاده پلیس راهنمایی و رانندگی یاد میکند که با استفاده از آنها، تخلفاتی مانند سرعت غیرمجاز، عبور از چراغ قرمز یا توقف در محلهای ممنوع ثبت و اعمال قانون میشود که این نوع اعمال قانون، برای فرهنگسازی و بازدارندگی از تخلفات در سطح شهر و محلهای پرتردد انجام میگیرد.
پژومندراد، سامانههایی مانند رادیو پیام، اینترنت، SMS و تابلوهای پیام متغیر در سطح شهر را برای اطلاعرسانی به شهروندان از مسائل ترافیکی و انتخاب مسیر مناسب ارزیابی و اظهار امیدواری میکند با استفاده از این سامانهها بتوان برای بهبود عبور و مرور، به کاهش مصرف سوخت، صرفهجویی در وقت شهروندان، افزایش ایمنی عابران پیاده و تلاش برای کاهش آلودگی هوا کمک کرد.