خانه بازرگانی، بنای 2 طبقه‌ای با قدمت بیش از 100 سال در محله قدیمی سرخبنده رشت و در کنار رودخانه زرجوب قرار گرفته است. این خانه پس از پیگیری‌های رسانه‌ای و انتشار گزارشی به تاریخ 25 تیر در روزنامه همشهری، مرداد ماه امسال به شماره 26672 در فهرست آثار ملی استان گیلان ثبت شد
اما با وجود حریقی که 21 بهمن در این منزل روی داد، طبقه دوم این بنا به‌شدت تخریب شد و هنوز مشخص نیست که چه آینده‌ای در انتظار این بناست.پیش از ثبت این بنا در فهرست آثار تاریخی، محمدحسین مهدی‌پور، رئیس سازمان میراث فرهنگی گیلان، گفته بود: تعدادی از تک بناهای تاریخی که هنوز مورد شناسایی قرار نگرفته‌اند، بدون هماهنگی سازمان میراث فرهنگی در نقاط مختلف استان در حال تخریب است که اگر این کار ادامه یابد، دیگر سازه‌ای به‌عنوان آثار تاریخی در گیلان نخواهیم داشت.
وی بالا بردن حساسیت مردم در حوزه میراث فرهنگی را راهکاری برای حفظ و احیای هر چه بهتر بناهای تاریخی برشمرده و گفته بود: برای پیگیری و اقدام‌های لازم برای شناسایی و ثبت خانه بازرگانی، از طریق یگان حفاظت هر چه سریع‌تر اقدام و با شهرداری نیز مکاتبه می‌شود.
آتش‌سوزی عمدی بود
تنها با گذشت حدود 6 ماه از ثبت این خانه در فهرست آثار تاریخی، طبقه دوم این بنا به‌دلیل وقوع حریقی که کارشناسان سازمان آتش‌نشانی آن را عمدی اعلام کرده‌اند به‌کلی در آتش سوخت و این ساختمان آسیب‌های جدی دید.
هنگامه بازرگانی، یکی از اعضای خانواده بازرگانی که تلاش بسیاری برای ثبت ساختمان خانوادگی در فهرست آثار تاریخی انجام داده است درباره این خانه به همشهری گفت: این خانه به همراه 12هزارمتر زمین‌های اطراف، بخشی از املاک این خانواده است که پس از توافق با شهرداری رشت قرار شده تا زمین‌های مورد نیاز برای ساخت خیابان مجاور رودخانه زرجوب را از ما بخرند.
این خانه نیز که متعلق به خانواده مادری ماست با قدمتی بیش از 100سال، خانه زیبایی بود که تابستان گذشته در فهرست آثار ملی ثبت شد؛ البته با توجه به فضای سبز زیبای اطراف این منزل پیشنهاد شده بود که شهرداری از این محل برای ایجاد یک مرکز گردشگری و تفریحی برای مردم استفاده کند و خیابان در دست احداث در حاشیه رود زرجوب نیز از کنار این منزل عبور کند.
در گزارشی که سازمان آتش‌نشانی در تاریخ28 بهمن به این خانواده ارائه کرده و آنها نیز گزارش را به سازمان میراث فرهنگی استان تحویل داده‌اند درباره علت آتش سوزی اینطور آمده است: با توجه به تحقیقات و بررسی‌های به عمل آمده و فقدان هرگونه منابع حرارتی فعال در اطراف کانون حریق(طبقه فوقانی) و عدم‌حضور مالک، احتمالا شخص یا اشخاصی پس از ورود به منزل با مشتعل کردن اجسام قابل اشتعال موجبات بروز حریق را فراهم کرده‌اند.
هنگامه بازرگانی با توجه به گزارش سازمان آتش‌نشانی در ادامه افزود: هر طبقه این ساختمان یک فیوز برق جدا داشته که در زمان اسکان هم معمولا قطع است و از طبقه بالا استفاده نمی‌شود.
به همین دلیل مسئله اتصال برق منتفی است.هنگامه بازرگانی درباره زمان آتش‌سوزی نیز گفت: ما آخر هفته‌ها به خانه مادری می‌رفتیم و در لحظه حریق کسی در خانه حضور نداشته است؛ البته برادر من تا ساعت 8 شب همان روز در محل حضور داشته است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: بعد از ثبت خانه، یکی دو مورد سرقت داشتیم که اصلا سابقه نداشت، از همین رو به کلانتری منطقه14 رشت هم این موضوع را اطلاع دادیم، به سازمان میراث فرهنگی استان نیز اطلاع‌رسانی کردیم که کارشناس فرستادند.
تولد دوباره
هنگامه بازرگانی درباره میزان خسارت وارده به این منزل و شدت تخریب آن گفت: طبقه بالا حدود 80درصد تخریب شده است. آوار نیز همچنان در محل وجود دارد که تقاضا داریم سریع‌تر آوار برداشته شود و تا زمان مرمت کامل سربند موقت برای خانه نصب شود چراکه با توجه وضعیت بارندگی در شهر رشت، اگر خانه‌ای سربند نداشته باشد خیلی سریع از بین می‌رود.
یکی از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی که با شنیدن این خبر اظهار تأسف کرد، درباره ثبت خانه بازرگانی در فهرست آثار ملی گفت: خوشبختانه از آنجایی که این خانه کاملا مستند‌سازی شده قابل احیاست.
وی با اشاره به اینکه نمی‌خواهد از وی نامی برده شود به همشهری گفت: برای ثبت این خانه تلاش زیادی شد چراکه عده زیادی موافق این امر نبودند. این خانه معماری فاخری داشت و معیارهای لازم برای ثبت در فهرست میراث را در بر می‌گرفت.