تاریخ - باستان‌ شناسی

شباهت موزاییک ۱۶۰۰ سالۀ رومی به «فرش» | عکس

یک کف موزاییکی استثنایی از دوران اواخر باستان پس از ۶۲ سال دوباره در شهر آکیلئا در شمال شرقی ایتالیا نمایان شد. این موزاییک که به دلیل پانل مرکزی بزرگ خود با ترکیب ظریفی از گل‌های ساخته‌شده از قطعات موزاییکی چندرنگ، «فرش گلدار» نامیده شده، به قرن چهارم میلادی تعلق دارد.

کشف نقاشی‌های تازه‌ در ویلای ۲ هزار ساله همسر امپراتور | عکس

کاوش‌های تازه در ویلای پوپائا نزدیک پمپئی، تزئینات مجلل، دیوارنگاره‌های زنده و اتاق‌های تازه کشف‌شده را نشان داده و تصویری نادر از زندگی و ذوق اشرافی دوران نرون ارائه می‌کند.

مجسمه‌ای شبیه «بودا» روی سطل هزار ساله‌ | عکس

یک «سطل بودا» هزار سال در یک قبر وایکینگی دوام آورده و با اینکه یک هزاره را زیر لایه‌های خاک، چوب و سنگ سپری کرده، همچنان به طرز شگفت‌آوری سالم باقی مانده است.

معانی نقاب‌های آفریقایی؛ از ارواح حیوانات تا نیروهای ماورائی | عکس

ماسک‌های آفریقایی بخشی جذاب و پایدار از فرهنگ آفریقا هستند. بیایید نگاهی به برخی از مهم‌ترین کاربردها و معانی نهفتۀ آن‌ها بیندازیم.

یافتن کوزه‌های «لوبیا» در اتاق مخصوص بردگان در ویلای ۲ هزار ساله | عکس

با کشف بقایای مواد خوراکی در یک ویلای دو هزارساله در شهر مدفون‌شدۀ پمپئی، معلوم شده است که بردگان این ویلا مکمل‌های غذایی دریافت می‌کردند؛ از جمله گلابی، سیب و حبوبات سرشار از پروتئین.

مرموزترین گنج ایران در قبر ۲۶۰۰ ساله پیدا شد | عکس

مقبرۀ اَرجان، یک تدفین اشرافیِ دورهٔ نئوعیلامیِ متأخر (حدود ۶۳۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد) است که در نزدیکی بهبهان در استان خوزستان کشف شده است. یکی از مهم‌ترین کشفیات درون این مقبره، حلقه‌ طلایی روی سینۀ جسد بود؛ حلقه‌ای که به دلیل نمادهای باشکوهش به «حلقۀ قدرت» معروف شده است.

پیدا شدن بزرگترین گنج ولز؛ دو کوزه پر از سکّه‌های روم باستان | عکس

مجموعه‌ای شامل حدود ۱۵ هزار سکه روم باستان که توسط یک جست‌وجوگر فلزات عتیقه کشف شده است، می‌تواند به بزرگ‌ترین گنجینه سکه‌های رومی کشف‌شده در تاریخ ولز تبدیل شود.

نشانه‌های بی‌سابقه از آخرین تماس زندگان و مردگان در زمان باستان!

محققان اخیرا موفق به درک بیشتری از مراسم تدفین در بریتانیای رومی شده‌اند. گویا در آن برهه تاریخی، رومی‌ها روی جسد را با خمیر گچ مایع می‌پوشاندند و حالا اثر انگشت‌های متعددی در همین زمینه مشاهده شده که راه را برای انجام تحقیقات بیشتر باز می‌کند.

این معبد ۶ هزار ساله «صدا» را تقویت می‌کند! | عکس

این محوطه‌ تدفینیِ زیرزمینی که حدود ۴۰۰۰ پیش از میلاد ساخته شده، صدا را در بسامدی آرام‌بخش تقویت می‌کند.

مردگانی با لباس پشمی؛ رازی تازه در مورد شهر سوختۀ ۲ هزار ساله | عکس

یک پژوهش جدید نشان می‌دهد دست‌کم چهار نفر از افرادی که در این فوران جان باختند، تونیک‌ها و شنل‌های پشمی پوشیده بودند؛ موضوعی که تاریخِ فرض‌شده‌ی این فاجعه‌ی مشهور را با پرسش‌های جدی روبه‌رو کرده است.

ببینید؛ ۱۶ هزار ردّپا از دایناسورهایی که ۶۶ میلیون سال قبل در اینجا می‌دویدند!

برخی از ردپاهای ثبت‌شده قطری برابر ۳۰ سانتی‌متر دارند، یعنی کمابیش به اندازه یک ماهیتابه بزرگ.

شگفت‌انگیزترین کشفیات باستان‌شناسی:

راز ۵ هزار سوراخ در کوهستان آند بالاخره حل شد | عکس

تصاویر ماهواره‌ای ردهایی از تله‌های شکار باستانی عظیم را که در سراسر کوه‌های آند پراکنده شده‌اند، ثبت کردند و نقشه‌برداری زیر آب، کشتی‌های جنگی غرق‌شده جنگ جهانی دوم را دوباره در معرض دید قرار داد و یک بندر زیر آب را کشف کرد که ممکن است کلیدهایی برای یافتن آرامگاه نهایی کلئوپاترا در خود داشته باشد.

آثار باستانی ۱۵۰۰ ساله سر از مغازۀ دست‌دوم‌فروشی درآورد | عکس

یک مجموعه زیورآلات قدیمی که به یک فروشگاه دست‌دوم در کانادا اهدا شده بودند، احتمالا قدمتی فراتر از تصور دارند و حتی ممکن است مربوط به ۱۵۰۰ سال قبل باشند.

کشف کتیبه باستانی «نبرد پهلوان و مار» در کوه‌های خوزستان! | عکس

این کتیبه که در ارتفاعات کوه «منار» در شهرستان اندیکای استان خوزستان شناسایی شده، می‌تواند داده‌های تازه‌ای درباره باورهای دینی، سنت‌های هنری و تعاملات فرهنگی تمدن «عیلام» در منطقه مرکزی زاگرس ارائه دهد.

شب یلدا به‌ عنوان نوزدهمین عنصر میراث‌ فرهنگی ناملموس ایران آذر سال ۱۴۰۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد؛

معاشرت در وقت مبارک! | کارکرد اجتماعی طولانی ترین شب سال چیست؟

تقویم می‌گوید آخرین شب پاییز است، شب و جوش مردم اما از بازسازی پیوندها خبر می‌دهد. قرار است به بهانه این آیین کهن برای همدلی دور هم جمع و از حال هم با خبر باشیم. کارکرد اجتماعی طولانی‌ترین شب سال از اسطوره‌ها تا کنون، تمرین همین گفت و گوهاست.

ردپای مواد افیونی در مقبره فرعون؟ | عکس

پژوهش تازه‌ای تایید کرده است که درون یکی از کوزه‌های سنگی باستانی یافت شده در مصر، ردّ شیمیایی تریاک وجود دارد؛ کشفی که این احتمال را تقویت می‌کند که مصرف مواد افیونی در مصر باستان امری رایج بوده باشد و نه امری اتفاقی یا نادر.

زنبورهایی که در دندان جانوران مرده لانه می‌ساختند | عکس

محققان در غاری در جزیره کارائیبی هیسپانیولا کشف منحصر به فردی انجام دادند؛ ده‌ها لانه زنبور فسیل‌شده داخل استخوان‌های جوندگانی که هزاران سال پیش توسط جغدها به غار منتقل شده بودند.

جد ۸۰ میلیون ساله تمساح‌ها کشف شد | ویدئو

قدیمی‌ترین عضو شناخته‌شده از خانواده تمساح‌سانان پوزه‌باریک که در محیط‌های ساحلی و دریایی می‌زیستند در مصر کشف شده است.

بیرون آمدن گنج «جواهرات شکسته» از دامنۀ یک تپه ۱۴۰۰ ساله | عکس

این زیورآلات آنگلوساکسونی از دامنه‌ی تپه‌ای در انگلستان به‌دست آمده‌اند و ممکن است بخشی از یک گنجینه، نوعی نذری یا مجموعه‌ای از اشیاء غارت‌شده باشند.

راز شش سنگ‌ با شکل‌های غیرعادی چیست؟ | عکس

مجموعه‌ای از اشیاء سنگی دایره‌ای و مرموز که در جریان عملیات راه‌سازی در شهرستان شمدینلیِ استان حکاری کشف شده‌اند، توجه ساکنان محلی، پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ را به خود جلب کرده‌اند.

گنبد سلطانیه در میراث جهانی ماندگار است | پیگیری قضایی برای تخریب طبقات اضافی

ساخت و ساز یک ساختمان مسکونی خارج از حریم، اما در منظر بصری گنبد سلطانیه زنجان که ۲۰ سال پیش ثبت جهانی شده، متوقف شد و مراحل قضایی برای تخریب طبقات اضافی در دست انجام است.

این زن و سگش در قایق دفن شده بودند + عکس | مقبرۀ ۱۱۰۰ سالۀ شگفت‌انگیز را ببینید

باستان‌شناسان بقایای یک زن وایکینگ و سگش را در یک گور-قایق باستانی در جزیره سنیا در شمال نروژ کشف کردند.

خویشاوند ۳ میلیون سالۀ انسان از دل سنگ بیرون آمد | عکس

شواهد تازه، پیچیدگی تازه‌ای به معمای خاستگاه انسان افزوده است. بر اساس این یافته‌ها، یکی از کامل‌ترین اسکلت‌های فسیلی پیشاانسانی که تاکنون کشف شده، به هیچ‌یک از گونه‌های شناخته‌شده تعلق ندارد.

چگونه قفل خشکسالی در این سرزمین به دست زنان می شکست؟ | نقش زنان در مدیریت منابع آب

کانون فرهنگ و زندگی فرهنگسرای ملل به همت زنان آب‌یار محله، نشستی با موضوع روایت گری زنانه در پایداری سرزمین را برگزار کرد. در این نشست با نگاهی به تمدن کهن ایران روایت‌های مادران این سرزمین از نگهبانی آب مطرح شد.

اجداد ما از ۸۰۰۰ سال پیش هندسه می‌دانستند!

هشت هزار سال پیش، بسیار پیش از آن‌که اعداد نامی داشته باشند، بشر در حال شمردن بود؛ گلبرگ به گلبرگ.