حمید رحمانی: همه روزه مزایده‌های بسیاری برای فروش عتیقه،‌ فرش، لباس، لوازم شخصی، تابلوی نقاشی و… در جهان برگزار و پول‌های کلانی در این بازارها رد و بدل می‌شود.

 اما در این میان گاهی اوقات موضوع مناقصه کتاب است؛ دست‌نوشت‌هایی که از نویسندگان و ماجراجویان مختلف به یادگار مانده و امروز بعد از گذشت قرن‌ها به نسخه‌هایی بدل گشته که نگاه‌های کلکسیونر‌های بزرگ را به خود معطوف کرده است.

در 7تایی‌های امروز قصد داریم که به معرفی هفت نسخه خطی موجود در جهان بپردازیم که بالاترین قیمت‌ها را در مزایده‌های عمومی به خود اختصاص داده‌اند.

1 - گرانترین نسخه خطی جهان که با قیمت 28 میلیون دلار در حراجی نیویورک خریداری شد، اثری است از «لئوناردو داوینچی».  این دست‌نوشته 36 برگی که با ابعاد 29 در 22 سانتی‌متر از داوینچی به یادگار مانده، «نسخه قدیمی همر» نام دارد. موضوعات این کتاب که به وسیله «بیل گیتس» خریداری شده،‌ آب، زمین‌شناسی و ستاره‌شناسی است. این اثر طی 15 سال اخیر دو بار خرید و فروش شده است، اولین بار این دست‌نوشته در سال 1980 به وسیله آرمند هِمِر خریداری شد و آخرین بار هم «بیل گیتس» آن را به مجموعه دارایی‌های خود افزود.

2 - دومین نسخه خطی جهان که جزو گرانترین‌ها به حساب می‌آید، کتابی مصور به نام «کتاب دعای روتچیلد» است. این کتاب که با قیمت هفت میلیون و هشتصد هزار پوند در سال 1999 خریدرای شده،‌ یکی از زیباترین و نفیس‌ترین کتاب‌های امروز جهان است که در اواخر دوره پادشاهی «liveres d' heures» و در سال‌های 1505 تا 1510 میلادی نوشته شده است.

 این کتاب تا پایان جنگ جهانی دوم شناخته شده نبود، ‌اما به دلیل داشتن صفحه‌آرایی بسیار زیبا که در آن قطعات کوچک طلا به کار رفته و داشتن حاشیه‌هایی فانتزی و تعدد نقاشی‌های مینیاتوری، آن را در سال‌های اخیر به یک اثر ارزشمند تبدیل کرد.


3 - سومین نسخه خطی گران‌بهای دنیا انجیل هنری شیر دل نام دارد. این کتاب که در زمان خود گران‌ترین نسخه خطی جهان نام گرفت،‌ در سال 1983 و در حراجی لندن به مبلغ هفت میلیون و چهارصد هزار پوند خریداری شد. این نسخه که 77 صفحه رنگی دارد، در سال‌های 1173 تا 1175 میلادی نوشته شده است. کتاب «انجیل هنری شیر دل» به سفارش «هنری شیردل» - کنت ساکسونی- که در سال‌های 1129تا 1195 می‌زیسته و در خلال سال‌های 1142 تا 1180 دوک باواریا بوده، ‌نوشته شده است.


4 - کتاب «پرندگان آمریکا» چهارمین نسخه خطی گران‌قیمت جهان است که در سال 2000 و در حراجی نیویورک به مبلغ هشت میلیون دلار خریداری شد. این کتاب به وسیله «جان جیمز» و  طی سال‌های 1827 تا 1838 نوشته و تصویرگری شده است. موضوع و محتوای این نسخه خطی، تصاویر نقاشی شده از پرندگان در جغرافیای مختلف امریکاست.


5 - پنجمین اثر گران‌بهای جهان،حکایت‌های کانتربری نام دارد که اثری به جای مانده از جفری شاوسر است. این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌ها است که در سال‌های 1387 تا 1400 نوشته شده است. این اثر ماندگار جهان در هشتم جولای سال 1998 در حراجی لندن به مبلغ چهار میلیون و 621 هزار و 500 پوند به فروش رسید.

6 - «انجیل گوتنبرگ» یا «انجیل 42 سطری» نسخه گران‌بهای بعدی است. این انجیل مقدس به وسیله گوتنبرگ – مخترع صنعت چاپ – در ماینز آلمان و در 23 فوریه سال 1455میلادی چاپ شد و اولین کتاب در جهان لقب گرفت. این اثر در سال 1987میلادی به قیمت پنج میلیون و 390 هزار دلار در یکی از حراجی‌های آمریکا به فروش رسید.

 گوتنبرگ در ادامه فعالیت‌های خود 180 نسخه از این انجیل را منتشر کرد و امروز تقریبا تمامی کشورهای اروپایی یک اثر ماندگار از این انجیل را در کتابخانه‌های خود جای داده‌اند.

7 - هفتمین اثر ارزشمند جهان «the north umber land bestiary»  نام دارد. این اثر در قرن سیزدهم میلادی در کشور انگلستان تالیف شده و کتابی رئال، حاوی تصاویری از حیوانات است که با 112 رنگ بر روی ولوم ترسیم شده.

 این کتاب اولین اثر انگلیسی‌زبان است که از 101 سال پیش به حراج گذاشته شد و پیش از این در قرن 18 میلادی در محل کتابخانه قلعه alnwlck  نگهداری می‌شده است که توسط دوک یازدهم «نورشتامبرلند» از قلعه مذکور همراه با چند قطعه عتیقه و اسناد منحصر به فرد فروخته شد.

 این اثر در 29 نوامبر سال 1990 میلادی در حراجی لندن توسط یک دلال لندنی به مبلغ دو میلیون و 700 هزار پوند خریداری شد، اما گفته نشد که این دلال کتاب را برای چه کسی خریداری کرده است.