به گزارش همشهری، ماموگرافی ابزاری برای بررسی سرطان سینه در زنانی است که هیچ علائمی ندارند و همچنین در زنانی که علائمی همچون توده، درد یا ترشح از نوک پستان را دارند.
در بسیاری از کشورها، ماموگرافی به‌عنوان روش غربالگری و بیماریابی روی کلیه زنان سالم اجرا می‌شود. تلاش پزشکان این است که با دست یافتن به آمار صحیح برای تخمین میزان و سن شیوع سرطان سینه در ایران، بیماریهای بدخیم سینه را در مراحل اولیه و قابل علاج شناسایی کنیم.
دکتر معصومه گیتی، استادیار گروه رادیولوژی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران دراین باره گفت:اگر خانمی هیچ عامل خطری برای سرطان سینه نداشته باشد بایستی نخستین ماموگرافی را در سن 35 سالگی انجام داده و از سن 40 الی 50 سالگی هر یک تا 3سال یک بار ماموگرافی انجام دهد و از سن 50 سال به بالا هم سالانه یک ماموگرافی توصیه می‌شود.
وی افزود: سرطان سینه در کشور ما 2ویژگی مهم دارد: اول اینکه متأسفانه سن بروز سرطان سینه در کشور ما نسبت به کشورهای غربی پایین‌تر است و دوم اینکه بیماری زمانی تشخیص داده می‌شود که سرطان منتشر شده و از نظر درمانی کار زیادی نمی‌توان برای بیمار انجام داد.
به گفته وی، بیشتر از همه، کسانی‌که سابقه فامیلی ابتلا به سرطان سینه دارند در معرض ابتلا به این بیماری هستند. البته عوامل دیگری هم دست‌اندرکارند. مثلا قاعدگی زودرس و یائسگی دیررس خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
در صورتی که سن شخص در نخستین بارداری بالاتر از 30سال باشد، خطر ابتلا به سرطان سینه بیشتر است. نازایی هم خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد. استعمال دخانیات و چاقی پس از یائسگی و مصرف چربی زیاد هم از دیگر عوامل خطرند.
ماموگرافی تشخیصی، دقیق‌تر از ماموگرافی تصویری
در درجه اول، معاینه ماهانه توسط خود فرد و بعد معاینه توسط پزشک و در نهایت ماموگرافی‌انجام‌می‌گیرد. ماموگرافی تشخیصی در واقع انجام تستX-Ray از سینه است که به‌منظور آشکارسازی موارد بیماری با انجام یک تست فیزیکی یا با ماموگرافی تصویری صورت می‌پذیرد.
در واقع ماموگرافی تشخیصی و ماموگرافی تصویربرداری 2مقوله متفاوت محسوب می‌شوند.
در ماموگرافی تشخیصی، سینه از جهات مختلف تحت بررسی قرار می‌گیرد درحالی‌که در ماموگرافی تصویری تنها از 2 جهت معمول تحت بررسی است. بنابراین ماموگرافی تشخیصی به‌مراتب از ماموگرافی تصویری، وقت‌گیرتر و پرهزینه‌تر است.
ماموگرافی تشخیصی به‌منظور ارزیابی بیماران از روی علائم کلینیکی شان است، مثل توده یا توده‌هایی در پستان که ممکن است توسط خود بیمار یا پزشک ایشان مشخص شده باشد. ماموگرافی تشخیصی ممکن است بعد از ماموگرافی آزمایشی انجام شود تا مناطق درگیر روی آزمون بررسی شوند.
ماموگرافی به تنهایی نمی‌تواند وجود سرطان را در منطقه غیر‌طبیعی اثبات کند. چنانچه در ماموگرام مشکوک به سرطان باشیم، دیگر تصویربرداری‌های سینه یا بیوپسی از سینه به‌منظور انتخاب نمونه از بافت و آزمایش زیر میکروسکوپ می‌بایست صورت پذیرد.
این تنها روش مسلم به‌منظور آشکارسازی سرطان سینه است. البته در حدود 65درصد تا 80درصد بیوپسی‌های انجام شده، خوش‌خیم گزارش می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که ماموگرام‌های سالانه به تشخیص زودتر سرطان‌های سینه هنگامی که آنها قابل درمان هستند، کمک می‌کند. مؤسسه ملی سرطان(NCI) اعلام کرد، زنانی که سرطان پستان دارند یا آنهایی که ریسک بالایی به‌علت پیشینه ژنتیک شان در سرطان پستان دارند باید توصیه‌های پزشکی را در این باره دنبال کنند و باید به این مسئله پی ببرند که آیا باید آزمون‌ها را قبل از سن 40سالگی شروع کنند؟ آنها همچنین باید دفعات تکرار آزمون را در طول یکسال از پزشک خود جویا شوند.
بهترین زمان انجام ماموگرافی، یک هفته بعد از دوره ماهانه است قبل از انجام ماموگرافی توصیه شده است تا علائم جدید یا مشکلات داخل سینه خود را با پزشک در میان بگذارید. علاوه براین، پزشک خود را از هرگونه جراحی پیشین، مصرف هورمون و سابقه فامیلی یا شخصی در سرطان سینه آگاه‌سازید.
درصورت حساس‌شدن سینه‌ها در دوران ماهانه، برنامه انجام ماموگرافی را یک هفته قبل از دوره ماهانه خود قرار ندهید. بهترین زمان برای انجام ماموگرافی یک هفته بعد از دوره ماهانه است. همیشه دکتر یا تکنولوژیست خود را قبل از انجام آزمون، از احتمال بارداری خود آگاه‌سازید.
انجام آزمایش ماموگرافی در 35تا 40 سالگی یک بار کافی است و پس از 40 تا 50 سالگی می‌‌توان هر 2 تا 4 سال یک بار این آزمایش را انجام داد.این متخصص درخصوص انجام ماموگرافی در سنین 50 به بالا اذعان کرد: در این سنین ماموگرافی با توجه به شرایط و جمعیت‌‌های مختلف یک تا 2سال یک بار صورت می‌گیرد.
برخی از متخصصان معتقدند که آزمایش ماموگرافی در همه زنان نباید صورت بگیرد و فقط زنان مشکوک به بیماریهای صعب‌العلاج باید ماموگرافی شوند اما از سوی دیگر، گروهی نیز برضد‌این قانون فعالیت می‌‌کنند و اعتقاد دارند با این قانون، سرطان سینه در مراحل پیشرفته تری کشف خواهد شد، در نتیجه درمان نیز مشکل ترخواهد بود.
در سنین پایین‌تر از 35 سالگی تقسیمات سلولی بیشتری انجام می‌شود. این عضو هیات علمی دانشگاه می‌‌گوید: در این دوره ممکن است اشعه ایکس بر میزان تقسیمات سلولی بیفزاید و رشد آنها را بیشتر کند که البته این موضوع نیز به اثبات نرسیده است.
تحقیقات پزشکان نشان می‌دهد در سنین پایین‌تر از 35 سال سرطان سینه شایع نیست ولی نباید فراموش کرد که معاینات باید از 25 سالگی شروع شود.
امروزه از روش MRM استفاده می‌شود و توده‌ها با کشیدن منحنی تشخیص داده می‌شوند که خوش خیم هستند یا بدخیم ولی تاکنون هیچ روشی نتوانسته است جایگزین ماموگرافی شود.
مشاهده در آینه یکی از مهم‌ترین بخش‌های معاینه است، چرا که فرد می‌تواند با مشاهده در آینه غیرقرینگی، تفاوت نسبت به ماه‌های گذشته، قرمزی و احساس توده را تشخیص دهد و درصورتی که توسط پزشک مشکوک به‌نظر آید به وسیله سرنگ (درصورت مایع بودن محتویات) کشیده و به پاتولوژی فرستاده می‌شود ولی اگر توده‌ای باشد، با سوزن‌‌های ضخیم نمونه‌گیری انجام می‌شود.
وی ضمن بیان اینکه تومورهای سینه از نوع بدخیم آن درد ندارند، مگر در مواقعی که چسبندگی پیدا کنند و اعصاب آن ناحیه را تحت کنترل قرار دهند، یادآور شد: خوشبختانه بیشتر زنانی که از درد سینه رنج می‌برند دچار مشکلات خوش خیم هستند که شایع‌‌ترین آن فیبروسیستیک است که در نژاد ایرانیان بسیار زیاد به چشم می‌خورد که پس از کشیده شدن این مایع از نسج، اگر غذاهای کم چرب، کم ادویه و مواد کافئینی کمتر مصرف شود، از شدت درد کاسته می‌شود که البته مصرف ویتامین‌های E و ب کمپلکس نیز تاثیر بسزایی در این خصوص دارد ولی نباید کاهش وزن به‌منظور بهبود را فراموش کرد.