همشهری آنلاین: سازمان جهانی بهداشت امسال «شهرنشینی و سلامت» را مهم ترین محور برنامه‌ریزی‌ها برای روز جهانی سلامت (7 آوریل- 18 فروردین) در نظر گرفته است.

آمار سازمان جهانی بهداشت پیش بینی می‌کند که تا سال 2030 از هر 10 نفر 6 نفر ساکن شهرها خواهند بود و به این ترتیب برای اولین بار در تاریخ بشریت بیش از 50 درصد از کل جمعیت دنیا ساکن شهرها هستند. با این رشد سریع شهرنشینی بی دلیل نیست که توسعه شهری بعنوان یک نگرانی فوری بهداشت عمومی در نظر گرفته می شود. سازمان جهانی بهداشت هم که هر سال در روز جهانی سلامت یک موضوع مهم و کلیدی بهداشت جهانی را برای برگزاری برنامه‌های بین‌المللی، منطقه‌ای و محلی انتخاب می کند و در طول سال روی موضوع انتخاب شده تاکید می کند، شهرنشینی و سلامت را موضوع محوری امسال قرار داده است.

موضوع انتخابی امسال با هدف درک تاثیر توسعه شهری روی سلامت مجموع جهان و نیز سلامت تک تک افراد انتخاب شده است. هم چنین با اجرای برنامه «1000 شهر 1000 زندگی» برنامه‌هایی در سراسر جهان طی هفته سلامت از هفتم تا یازدهم آوریل سال جاری میلادی (18 تا 22 فروردین) سازماندهی خواهد شد.

با اجرای برنامه 1000 شهر، هزار شهر در سراسر دنیا برای گشودن فضای عمومی به روی سلامت از جمله برنامه‌ها و فعالیت‌هایی در پارک‌ها، در سالن‌های اجتماعات شهری، برنامه‌های پاکسازی و بستن بخش‌هایی از خیابانها به روی وسایل نقلیه موتوری انجام می شود.

برنامه 1000 زندگی نیز با هدف جمع آوری داستانهایی درباره فعالان سلامت شهری که در این راستا اقدامات و فعالیت‌هایی انجام داده‌اند و تاثیر مهمی روی سلامت شهرهایشان داشته‌اند، اجرا می شود.

کارشناسان سازمان جهانی بهداشت معتقدند که تاسیاست شهری روی پیامدهای بهداشتی هم تاثیر مثبت و هم تاثیر منفی دارند. از نقطه نظر سلامت توسعه شهری چالش‌ها و هم چنین فرصت‌هایی را فراهم می سازد. بنابراین موضوع توسعه شهری و سلامت از این درک ناشی شده که توسعه شهری تاثیری اساسی و مهم روی سلامت فرد و جامعه دارد. چالش‌هایی که سازمان جهانی بهداشت در این زمینه شناسایی کرده شامل بهداشت آب، محیط زیست، خشونت و جراحت، بیماریهای غیرواگیر و فاکتورهای خطرزایی چون استعمال دخانیات، رژیم‌های غذایی ناسالم، بی‌تحرکی، مصرف الکل و هم چنین خطرات توام با بیماریهای واگیردار هستند که همگی در شهرها تجربه می‌شوند.


توسعه سریع شهری، بلای سلامت جامعه
توسعه شهری سریع ناشی از رشد طبیعی جمعیت است و مهاجرت پیامد تلاش انسانها برای کشف فرصتهای بهتر زندگی در شهرها است. به طور کلی در نواحی شهری امکانات بهتر تحصیلی، شغلی، جابه جایی اجتماعی و خدمات ارائه می‌شود. اما از آنجا که بخش عمده‌ای از این جمعیت‌ مهاجر فقیر هستند لذا به حاشیه شهرها کشیده می‌شوند و چون خانواده‌های بزرگ و معمولا کم سواد دارند و نیز به دلیل هزینه‌ بالای خدمت بهداشتی در شهرها اغلب با فقر سلامت مواجه می‌شوند.

بر اساس این گزارش، فقرای شهرنشین اغلب با بیماریها و مرگ ومیر زودهنگام ناشی از بیماریهای قابل پیشگیری به دلیل فقدان آب شرب سالم، بهداشت و تسهیلات بهداشتی، ایمنی، امنیت و اطلاعات بهداشتی، مواجه می‌شوند.

طبق محاسبات بانک جهانی، بیش از یک میلیارد نفر که یک سوم جمعیت شهرنشین جهان را تشکیل می‌دهند، زاغه نشین هستند. هم چنین آمارها حاکیست که توسعه شهری سریع بیشتر در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط در آسیا و آفریقا شایع است. بنابراین توسعه شهری ناگزیر اتفاق می‌افتد و ادامه خواهد داشت و کشورها با انتخاب بین توسعه شهری برنامه ریزی شده یا بدون برنامه ریزی مواجه خواهند شد.

سازمان جهانی بهداشت تخمین زده است؛ هر یک دلاری که صرف بهداشت می‌شود موجب صرفه جویی1/9 دلاری در هزینه پیشگیری و درمان بیماری ها خواهد بود.
افزایش آگاهی درباره چالش‌های سلامت توام با توسعه شهری و تاکید روی نیازبه توجه به این چالش‌ها از طریق برنامه ریزی و سیاست گذاری بهتر، ارتقا فعالیت‌هایی که خطرات سلامتی توام با توسعه شهری را کاهش خواهند داد از جمله اهداف روز جهانی سلامت در سال 2010 است. نمایش اینکه شهرها و شهرستانها قادر هستند مسئولیت برعهده بگیرند و برای حفظ سلامت در تاسیسات شهری اقدام کنند از دیگر اهداف این برنامه در سال جاری میلادی است.

سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد که توسعه شهری برنامه ریزی شده نیازمند یک رویکرد منظم و همه جانبه است که توسط تمام بخش‌های دولت، صنایع و جامعه اعمال شود. دولت‌ها موظف به سرمایه گذاری برای کاهش شکاف کیفیت شهری هستند. برای مثال توسعه منابع و پوشش دهی خدمات به تمام جوامع شهری پیامدهای بهداشتی را بهبود می‌بخشد و هزینه‌های نابرابری اجتماعی را کاهش می‌دهد. حمل و نقل، زیر ساخت و فناوری‌های سبزتر ارتقا یافته، کیفیت زندگی شهری را افزایش می‌دهد و احتمال بیماریهای تنفسی و تصادفات را کاهش خواهد داد. هدف دولت‌ها و مقامات شهری در خطاب قرار دادن توسعه شهری و سلامت باید سرمایه گذاری در بخش ارتقای سلامت و بهداشت شهرها باشد. مقامات این سازمان تاکید دارند که برای دستیابی به منافع بالقوه شهرنشینی همه با هم باید اقدام کنیم.