این سازمان هر سال در روز جهانی سلامت یک موضوع مهم و کلیدی بهداشت جهانی را انتخاب کرده و برنامههای بینالمللی، منطقهای و محلی را به مناسبت این روز سازماندهی میکند و در طول سال روی موضوع انتخاب شده تاکید کرده و متمرکز میشود.
موضوع انتخابی امسال برای «روز جهانی سلامت 2010» با هدف درک تاثیر توسعه شهری روی سلامت مردم و نیز سلامت تک تک افراد انتخاب شده است. همچنین با اجرای برنامه «1000 شهر 1000 زندگی» برنامههایی در سراسر جهان طی هفته سلامت از هفتم تا یازدهم آوریل سالجاری میلادی سازماندهی خواهد شد. اهداف جهانی این برنامه به قرار زیر است: 1000 شهر برای گشودن فضای عمومی به روی سلامت از جمله برنامهها و فعالیتهایی در پارکها، سالنهای اجتماعات شهری، برنامههای پاکسازی و بستن بخشهایی از خیابانها به روی وسایل نقلیه موتوری است.
1000 زندگی با هدف جمعآوری داستانهایی درباره فعالان سلامت شهری که در این راستا اقدامات و فعالیتهایی انجام دادهاند و تاثیر مهمی روی سلامت شهرهایشان داشتهاند.
براساس این گزارش، سازمان جهانی بهداشت، توسعه شهری را بهعنوان یک نگرانی فوری بهداشت عمومی در نظر میگیرد. آمار سازمان جهانی بهداشت پیشبینی میکند که تا سال 2030 از هر 10 نفر 6 نفر ساکن شهرها خواهند بود و برای نخستین بار در تاریخ بشریت بیش از 50 درصد از کل جمعیت دنیا ساکن شهرها میشوند.
کارشناسان این سازمان معتقدند که تاسیسات شهری روی پیامدهای بهداشتی هم تاثیر مثبت و هم تاثیر منفی دارند که از نقطه نظر سلامت توسعه شهری چالشها و همچنین فرصتهایی را فراهم میسازد. بنابراین موضوع توسعه شهری و سلامت از این درک ناشی شده که توسعه شهری تاثیری اساسی و مهم روی سلامت فرد و جامعه دارد. چالشهایی که سازمان جهانی بهداشت در این زمینه شناسایی کرده شامل بهداشت آب، محیطزیست، خشونت و جراحت، بیماریهای غیرواگیر و فاکتورهای خطرزایی چون استعمال دخانیات، رژیمهای غذایی ناسالم، بیتحرکی، مصرف الکل و همچنین خطرات توأم با بیماریهای واگیردار هستند که همگی در شهرها تجربه میشوند.
توسعه شهری سریع ناشی از رشد طبیعی جمعیت است و مهاجرت پیامد تلاش انسانها برای کشف فرصتهای بهتر زندگی در شهرهاست. بهطور کلی در نواحی شهری امکانات بهتر تحصیلی، شغلی، جابهجایی اجتماعی و خدمات ارائه میشود. اما از آنجا که بخش عمدهای از این جمعیت مهاجر فقیر هستند لذا به حاشیه شهرها کشیده میشوند و چون خانوادههای بزرگ سطح سواد کمتری دارند و نیز بهدلیل هزینه بالای خدمت بهداشتی در شهرها اغلب با فقر سلامت مواجه میشوند.
براساس این گزارش، فقرای شهرنشین اغلب با بیماریها و مرگومیر زودهنگام ناشی از بیماریهای قابل پیشگیری بهدلیل فقدان آب شرب سالم، بهداشت و تسهیلات بهداشتی، ایمنی، امنیت و اطلاعات بهداشتی، مواجه میشوند.
طبق محاسبات بانک جهانی، بیش از یک میلیارد نفر که یکسوم جمعیت شهرنشین جهان را تشکیل میدهند، زاغه نشین هستند. همچنین آمارها حاکیست که توسعه شهری سریع بیشتر در کشورهای کمدرآمد و با درآمد متوسط در آسیا و آفریقا شایع است، بنابراین توسعه شهری ناگزیر اتفاق میافتد و ادامه خواهد داشت و کشورها با انتخاب بین توسعه شهری برنامهریزی شده یا بدون برنامهریزی مواجه خواهند شد.
سازمان جهانی بهداشت تخمین زده است؛ هر یک دلاری که صرف بهداشت میشود 1/9 دلار در هزینه پیشگیری و درمان بیماری را صرفهجویی میکند. از جمله اهداف روز جهانی سلامت در سال 2010 عبارتند از؛ افزایش آگاهی درباره چالشهای سلامت توأم با توسعه شهری و تاکید روی نیاز به توجه به این چالشها از طریق برنامهریزی و سیاستگذاری بهتر، ارتقای فعالیتهایی که خطرات سلامتی توأم با توسعه شهری را کاهش خواهند داد و این خطرات شامل تماس با عوامل محیطزیستی و بیماریهای واگیردار هستند، نمایش اینکه شهرها و شهرستانها قادر هستند مسئولیت برعهده بگیرند و برای حفظ سلامت در تاسیسات شهری اقدام کنند.
با توجه به رشد سریع توسعه شهری مقامات سازمان جهانی بهداشت پرداختن به موضوع توسعه شهری و سلامت را در این روز در اولویتهای مباحث بهداشتی قرار دادهاند و امیدوارند شرایطی را مورد بحث و بررسی قرار دهند که پیامدهای مفیدی برای سلامت جامعه بشری و تک تک انسانها داشته باشد.
این سازمان تاکید دارد که توسعه شهری برنامهریزی شده نیازمند یک رویکرد منظم و همهجانبه است که باید توسط تمام بخشهای دولتی، صنایع و جامعه اعمال شود و دولتها موظف به سرمایهگذاری برای کاهش شکاف کیفیت شهری هستند.
برای مثال توسعه منابع و پوششدهی خدمات به تمام جوامع شهری پیامدهای بهداشتی را بهبود میبخشد و هزینههای نابرابری اجتماعی را کاهش میدهد؛ بنابراین حملونقل، زیر ساخت و فناوریهای سبز ارتقا مییابد، کیفیت زندگی شهری را افزایش میدهد و احتمال بیماریهای تنفسی و تصادفات را کاهش خواهد داد. هدف دولتها و مقامات شهری در خطاب قرار دادن توسعه شهری و سلامت باید سرمایهگذاری در بخش ارتقای سلامت و بهداشت شهرها باشد. مقامات این سازمان تاکید دارند که برای دستیابی به منافع بالقوه شهرنشینی همه با هم باید اقدام کنیم.