قصد من از سفر، دیدار دوستی دیرین بود که عطای کلانشهر تهران را به لقایش بخشیده و چندسالی است در یک خانه دنج در حوالی لاهیجان اقامت گزیده است.
دلمان خوش بود که با حرکت در ساعت3بعدازظهر پنجشنبه دستکم شبهنگام به لاهیجان میرسیم و در خانه آرامبخش این دوست، خستگی را از تن به در میکنیم، اما در همین حوالی و کمی خارج از تهران که با برآمدن شهرکهای گوناگون حدومرزی با کلانشهر کرج ندارد، به قول معروف تا چشم کار میکرد ماشین بود؛ همه رقم و بیشتر مثل ماشین ما، خودروسواری، از تکسرنشین بگیر تا خانوادههای پرجمعیت که عزم سفر کرده بودند.
تابش آفتاب داغ و گرمای آسفالت، اثر آن باد کم رمق غربی-شرقی را هم خنثی کرده بود. آنها که کولر ماشینشان روبه راه بود، وضع بهتری داشتند، بقیه در عین بیقراری خودشان را باد میزدند. نقونوق بچهها و سروصدای اعتراضآمیزشان از خودروهای دستراستی و دستچپی ما به گوش میرسید.
دردسرتان ندهم، دستکم 12ساعت توی راه بودیم تا رسیدیم به گلوگاه شهر لاهیجان. یادم آمد که این اتوبان یا به قولی آزادراهتهران- کرج که بعدها اتوبان کرج- قزوین هم به آن اضافه شد، یگانه محور اصلی شرقی-غربی ماست که بیش از 40سال از عمرش میگذرد و با همان توش و توان 40سال پیش باید بارسنگین روزگار ما را هم به دوش بکشد. مسئله رفتوآمد در جادههای ما فقط منحصر و محدود به اتوبان کرج نیست. این یکی را از باب مثال گفتم.
در بیشتر کشورهای دنیا آمدهاند حملونقل عمومی را سروسامانی دادهاند. مردم به هر جا که بخواهند بروند، سوار قطار یا هواپیما میشوند یا حداقل اتوبوس به اندازه کافی در اختیارشان است، اما ما تا میتوانیم خلایق را تشویق به داشتن خودرویسواری میکنیم و در تعطیلات، ماشیندارها دلشان خوش است که با خودروی شخصیشان به سفر میروند که در واقع سفر در سیلاب آهن است! از آن طرف هم، آمار پلیسراه گیلان را بخوانید که مسافرت با همین سواری پراید در جادهها چقدر تلفات داده است؛ ماشینی که در شهر و سفرهای درونشهری خدمت میکند اما ماشین جاده نیست.
به نظر نگارنده یک خانهتکانی در صنعت خودروسازی و نوع نگرش جامعه به این صنعت از منظر نیازهای ملی ضروری است. امکانات صنعت خودروسازی در وهله اول باید صرف تامین حملونقل عمومی یا همگانی بشود. اعتبارات باید صرف توسعه حملونقل ریلی شود و سفرهای هوایی با امکانات بهتر در دسترس همگان قرار بگیرد تا مردم مجبور نباشند با خودروهای شخصی غیراستاندارد و ناایمن در جادههای طولانی طی طریق کنند و مسافرت و گردش به کامشان تلخ شود.
قفل شدن جادهها در تعطیلات نوروز و دیگر تعطیلات مناسبتی و سرگردانی و زیان مادی و معنوی مردم کافی است تا دستگاههای مسئول به فکر تامین همه جانبه حملونقل عمومی باشند و صنایع خودروسازی به این اولویتها اختصاص داده شود.