به یقین میتوان گفت در 15سال آینده مرگومیرهای ناشی از سرطان 3 برابر خواهد شد. شیوع بالای سرطان در ایران و کاهش سن ابتلا به این بیماری سخت و پرهزینه باعث شده که برخی متخصصین سرطانشناسی از اصطلاح «سونامی سرطان» برای نشاندادن شدت خسارات جانی و مالی این بیماری در کشور استفاده کنند. براساس آمارها 18 تا 22درصد مردم در طول عمرشان به سرطان مبتلا میشوند و ما نیز از مجموع جمعیت 75میلیونی کشور حدود 15میلیون بیمار مبتلا به سرطان خواهیم داشت.
این در حالی است که سالانه یکهزارو 700 میلیارد تومان هزینه مصرف سیگار و بیش از 3هزارو 840 میلیارد تومان نیز صرف درمان بیماریهای ناشی از مصرف مواد دخانی در کشور میشود.
آمریکا و ژاپن از جمله کشورهایی بودند که در 20سال گذشته با بررسیهای علمی توانستند آمار ابتلا به سرطان را در میان جامعه خود کاهش دهند و این در حالی است که تا قبل از آن، بیشترین آمار مبتلا به سرطان را داشتند.
انجمن سرطان آمریکا در سال 2006 آمار مبتلایان به سرطان را در آن کشور یک میلیون و 399هزار و 790نفر اعلام کرد که نیمی از آنها شیمیدرمانی شده و 25درصد از آنها در همان مراحل اولیه شیمیدرمانی دچار تهوع شده بودند.
تهوع تنها عارضه شیمیدرمانی در اینگونه بیماران نیست بلکه میتوان به درد، استفراغ، خستگی، افسردگی و زخم دهان نیز اشاره کرد. خستگی و کمخونی در میان این قبیل بیماران منجر به ازدست رفتن زمان مفید برای بیمار و درمانگر میشود. آمارها نشان میدهد31درصد بیماران تحت شیمیدرمانی بهدلیل اضطرابات و افسردگیهای پیش از موعد، درمان را متوقف میکنند (نویل، سانسول- فیشر و همکاران، 1998).
مؤسسه ملی سرطان آمریکا هزینههای ناشی از درمان سرطان مستقیم و غیرمستقیم در سال2005 را در آن کشور تنها 209میلیارد و 900میلیون دلار برآورد کرده است. این در حالی است که در آن کشور و بسیاری از کشورهای دیگر دنیا هزینههای درمان سرطان تحت پوشش بیمه درمانی بوده و رایگان محسوب میشود و دولتها هزینههای سنگین آن را تقبل میکنند تا بیمار و خانواده بیش از بیش دچار استرس نشوند چراکه هزینههای سرسامآور درمان دارای تبعات دیگری است که مبحث این مقال نیست.
اما سؤال تاملبرانگیزی که تاکنون راهکاری برای آن در کشور عزیزمان در نظر گرفته نشده این است که بهراستی برای کمک به چنین بیمارانی که هر روزه در معرض شدیدترین استرسهای ممکن هستند چه میتوان انجام داد؟ 60سال پیش انجمن پزشکی بریتانیا هیپنوتراپی (درمان به کمک هیپنوتیزم) را بهعنوان روشی مؤثر برای کمک به بیماران سرطانی یافت؛ بههمین دلیل بیمارستان سنتجورج در لندن با استفاده از هیپنوتراپها به یاری بیماران سرطانی شتافت و پس از آن دهها بیمارستان در سراسر دنیا هیپنوتراپی را بهعنوان یک ابزار قوی در کمک و بهبود زندگی بیماران سرطانی بهکار بستند.
هیپنوتیزم بهدلیل ظرفیتهای بالای خود در ارتباط بین جسم و ذهن، امروزه بیش از پیش مورد توجه و استفاده قرار گرفته و میتواند بهدلیل پتانسیلهای ذیل به کمک هزاران بیمار نیازمند بشتابد:
1- تمدد اعصاب در مقابل استرس
امروزه همۀ دانشمندان پذیرفتهاند که استرس، اثربخشی سیستم ایمنی بدن را کاهش میدهد. هیپنوتیزم با ایجاد آرامش در روح و روان فرد در دفع استرسهای ناشی از بیماری نقش بسزایی ایفا میکند. تمدد اعصاب با تصاویر هدایتشونده باعث بهبود کیفیت زندگی بیماران شیمیدرمانی شده و عوارض جانبی را کاهش داده و شانس بیشتری را برای بهبودی و تکمیل درمان ایجاد میکند.
2- ایمنشناسی روانی- عصبی
مطالعات ایمنشناسی روانی- عصبی نشان داده که ارتباط مستقیمی بین ذهن و جسم وجود دارد؛ بنابراین با ایجاد تمرکز و هدایت تجسم میتوان سیستم ایمنی بدن را در مقابل سلولهای سرطانی، قوی و تعادل و تعامل بین ذهن و جسم را مؤثرتر کرد.
3- مدیریت درد در سرطان
با توجه به مطالعات امراضشناسی، درد شایعترین عامل خستگی در بیماران سرطانی است. با هیپنوز میتوان دردها را کنترل و مدیریت کرد.
4- کاهش مصرف داروهای تسکیندهنده و اثرات جانبی شیمیدرمانی
مشاهده شده در بیمارانی که حتی چند جلسه تحت هیپنوز بودهاند در مقایسه با دیگر بیماران، مصرف داروهای ضددرد بهشدت کاهش یافته است. همچنین اثرات دیگر سرطان همچون تهوع، زخم دهان و... در آنها کاهش یافته است.
5- آمادگی برای عمل جراحی
هیپنوتیزم را علاوه بر ایجاد آرامش در بیمار قبل از جراحی و کاهش ترسها و اضطرابات ناشی از آن میتوان بهجای بیهوشی عمومی در بیمارانی که خطر ریسک بیهوشی در آنها بالاست بهکار برد .
6- افزایش اعتماد به نفس
افزایش اعتماد به نفس میتواند بیمار را در بهبود بیماری یاری دهد و رابطه مثبت و خوبی بین بیمار و درمانگر ایجاد کند.
7-تقویت معنویت
پذیرش نظام هستی و دریافت حکمت الهی نقش اساسی در تفکر این قبیل بیماران دارد. هیپنوز با تقویت این معنویت بیمار را یاری میدهد.
اضطراب، احساس درماندگی، خشم، بیگانگی، تنهایی، گناه، عدماعتماد به نفس، ناامیدی و... همگی علاوه بر تقویت بیماری، بیمار سرطانی را مورد هجوم قرار میدهد. هیپنوتراپیستها با ایجاد آرامش، تمدد اعصاب و امنیت باعث تسلط بیمار بر خود شده و او را در این مسیر دشوار یاری میدهند. امید آنکه روزی بیش از پیش به یاری بیماران سرطانی بشتابیم.