از چه سنی می‌توان فرزندان را در خانه تنها گذاشت و چه احتیاط‌هایی را باید در پیش‌گرفت؟
می‌توان گفت که کودک کم‌کم از سن 7سالگی می‌تواند برای مدت کوتاهی در خانه تنها بماند. قبل از این سن، فکر تنها گذاشتن کودک در خانه را از ذهنتان بیرون کنید. چنانچه ناچار هستید از خانه خارج شوید، او را به یکی از همسایگان بسپارید و حتی اگر شده از او بخواهید در سالن انتظار صبر کند و یا لحظاتی را همراه شما در اداره بماند؛ او را همراه خود ببرید... وسایلی که برای سرگرم کردنش نیاز دارید را با خود بردارید (کتاب، دفتر رنگ‌آمیزی و...). همچنین تنها گذاشتن کودک در خانه روشی است که از طریق آن کودک را مسئولیت‌پذیر بار می‌آورید و نشان می‌دهید که به او اعتماد دارید.
قبل از تنها گذاشتن کودک احتیاط‌های زیر را عملی کنید:
- اگر قبلا این کار را انجام نداده‌اید، به فکر آن باشید تمام وسایلی را که ممکن است خطرناک باشند را از دسترس او دور نگه دارید (شوینده‌ها، داروها، چاقوهای خیلی تیز و...). کودکی که در خانه تنها مانده شاید دلش بخواهد دست به کاری بزند، یا برای خوشحال کردن شما غذایی برایتان آماده کند. از این‌رو مهم است که او را در برابر خطرات استفاده از اجاق گاز و وسایل آشپزخانه محافظت کنید.
- تلفن را کنارش بگذارید و شماره تلفن همراه و تلفنی که کودک بتواند با شما تماس بگیرد را در اختیارش قراردهید. شماره تلفن پدر و پدربزرگ و مادربزرگش را نیز به او بدهید. شماره همسایه هم می‌تواند مفید باشد.
- به همسایه، سرایدار ساختمان و یا یکی از نزدیکان اطلاع دهید که فرزندتان تنها در خانه می‌ماند.
- عصرانه‌اش را برایش آماده کنید. این عمل مانع از آن می‌شود تا دست به آشپزی بزند و یا به سمت شیرینی‌جات حمله‌ور شود.
- توصیه‌های لازم را به او بدهید اما طوری با او حرف نزنید که بترسد و یا روحیه‌اش ضعیف شود. در حقیقت، ممکن است که از تنها ماندن در خانه بترسد. از او بخواهید که در را از پشت ببندد و به روی هیچ غریبه‌ای باز نکند. برایش توضیح دهید که به سمت اجاق گاز، فر و چاقو‌ها نرود.
- سعی کنید در زمان غیبت‌تان یک سرگرمی برایش مهیا کنید. چنانچه کودک مجبور باشد هر روز در زمان مشخصی در خانه تنها بماند مثلا بعد از تعطیل شدن از مدرسه، می‌توانید به او پیشنهاد دهید بعد از غذا خوردن به انجام تکالیفش بپردازد تا شما به خانه بازگردید. در غیراین صورت به او پیشنهاد دهید یک فیلم تماشا کند و یا در اتاقش بازی کند.
- چنانچه فرزندتان از کامپیوتر استفاده می‌کند، برای آنکه به سایت‌های غیرمجاز و یا سایت‌هایی که مختص بزرگسالان است، دسترسی پیدا نکند، و در اطاق‌های گفت‌وگو با غریبه‌ها چت نکند، به یاد داشته باشید برنامه‌های امنیتی ضروری را نصب کنید. همچنین می‌توانید با گذاشتن کلمه عبور مانع از هر گونه دسترسی به کامپیوتر خانواده در زمان غیبت‌تان شوید.
توصیه‌ای مهم به‌ویژه برای بچه‌های کوچک و نابالغ
- در زمان غیبت‌تان یک مکالمه تلفنی کوتاه با فرزندتان داشته باشید تا مطمئن شوید همه چیز روبه‌راه است و ساعت برگشت‌تان به خانه را به او اطلاع دهید.
- توصیه می‌شود فرزندتان را بیش از 2ساعت در خانه تنها نگذارید. در حقیقت، اگر کودک بیش از 2ساعت تنها بماند، احتمال دارد که حوصله‌اش سر برود و دست به کارهای خطرناک و دردسرآفرینی بزند.
از چه سنی می‌توان کودک را در خانه تنها گذاشت؟
از آنجایی‌که باید فاکتورهای متعددی را درنظر داشت، از این‌رو پاسخگویی به این سؤال دشوار است.
ابتدا، همه چیز به پختگی کودک و توانایی او در سرگرم کردنش در تنهایی بستگی دارد. بعضی از بچه‌ها قادر هستند از سن 6 یا 7سالگی تنها بمانند درحالی‌که برخی دیگر حتی در سن 10سالگی نیز به سختی می‌توان به آنها اعتماد کرد. محیط نیز عامل مهمی به شمار می‌رود.
- چنانچه همسایه‌ای خیرخواه یا یکی از نزدیکان مثل پدر یا مادربزرگ در نزدیکی محل اقامت شما باشند، با خیالی آسوده‌تر می‌توان کودک را در خانه تنها گذاشت. و درصورتی‌که در روستا یا شهرستان کوچکی که اهالی آنجا یکدیگر را می‌شناسند زندگی می‌کنید، احتمالا با آرامش خاطر بیشتری می‌توانید فرزندتان را در خانه بگذارید تا در شهری بزرگ که افراد به ندرت یکدیگر را می‌شناسند. بسیاری از بچه‌ها به ناچار در خانه تنها می‌مانند زیرا ساعت کاری والدینشان به سختی با ساعت مدرسه آنان هماهنگی دارد و اینکه در تعطیلات نگهداری بچه‌ها در مهدکودک پرهزینه است. مهم است که کودک احساس نکند که رها شده است و دلیل شرایط را درک کند.
از طرفی، بهتر است که کودک را کم‌کم به تنها ماندن در خانه عادت داد. مثلا می‌توانید از یک خرید کوتاه‌مدت شروع کنید و رفته‌رفته غیبت‌تان را کمی بیشتر طولانی کنید.
کودکی که به سن نوجوانی رسیده است
نوجوانی که تنها در خانه بماند، اغلب مایل است دوستانش را به خانه دعوت کند و یا بیرون از خانه به آنان ملحق شود؛ وضعیتی که اداره آن چندان آسان نیست. در این حالت، توصیه‌ها و سفارش‌ها شدیدتر می‌شوند.
در حقیقت، نوجوانی که پدر و مادرش به او اعتماد دارند ممکن است زمانی که در جمع «رفقایش» قرار گیرد، حرکات و رفتاری از او سر بزند که والدینش را حسابی غافلگیر کند.
مثلا مادری را درنظر بگیرید که سر‌کار رفته و پسر 13ساله‌اش را تنها در خانه گذاشته است. طبق برنامه‌ای زمان‌بندی شده، نوجوان تا نزدیکی‌های ظهر در رختخواب می‌ماند، سپس صبحانه می‌خورد و بعد به انجام تکالیفش می‌پردازد... تا وقتی‌که مادرش از سر کار به خانه بازگردد.
تا ظهر همه چیز به‌خوبی پیش می‌رود. بعد‌از‌ظهر یکی از دوستانش به او اطلاع می‌دهد که برای بازی‌های کامپیوتری پیش او می‌رود. نزدیکی‌های عصر وقتی مادر به خانه برمی‌گردد در نهایت تعجب درون سطل زباله ته‌سیگار می‌بیند. قطعا این مادر به هنگام خروج از خانه به فرزندش اشاره‌ای نکرده بود که نباید دست به سیگار بزند. در حقیقت حتی اگر اطمینان داشته باشیم که تمام رفتار و حرکات کودکانمان را می‌شناسیم، باز هم مشکل می‌توان پیش‌بینی کرد که کودکان در غیاب والدینشان دست به چه کارهایی می‌زنند.
Enfants-ados.com