دبیر علمی کتاب سال دفاع مقدس که بعد از وقفه سال گذشته، ناگهان دوسالانه شد، دیروز در این باره به مهر گفت: داوری در حوزه نثر ادبی تمام شده و متأسفانه در این بخش هیچ اثری شایسته عنوان برگزیده تشخیص داده نشد و فقط یک اثر حائز عنوان تقدیری شد.
البته نثر ادبی در این جایزه خوشبختانه ربطی به رمان و داستان کوتاه ندارد و مراد کارهایی است که بی‌آنکه داستان یا شعر باشند، نثرند؛ چیزی مثل قطعه‌های ادبی که اصولا پس از جنگ تولدی دوباره پیدا کرد. قطعه ادبی که میان شعر و داستان بلاتکلیف است، معمولا تنها در دوره‌های ابتدایی رشد نویسندگان و شاعران مورد توجه آنها قرار می‌گیرد تا پس از مدتی، یکی از 2قالب جدی شعر یا داستان را برگزینند. بنابراین عموما در دوران نوجوانی مورد توجه علاقه‌مندان به ادبیات قرار می‌گیرد.
پیش از رشد ادبیات دفاع مقدس، قطعه ادبی عملا فراموش شده بود و تنها در دفتر خاطرات نوجوانان دیده می‌شد. اما یکی از اثرات قابل مطالعه جنگ بر ادبیات، تولد دوباره قطعه ادبی در سطح حرفه‌ای ادبیات و انتشار آثار قابل ملاحظه در این حوزه است. تا جایی که مسئولان برگزاری کتاب سال دفاع مقدس، این رشته را نیز در داوری درنظر گرفتند، چرا که تعداد آثار میانه شعر و داستان، آنقدر بود که بتوان برایش شاخه داوری مجزایی فرض کرد.
با این حال، حالا که جایزه کتاب سال، 2ساله شده و آثار مورد بررسی داوران دوره سیزدهم، کتاب‌های منتشرشده در 2 سال 87 و 88 هستند، داوران هیچ کتابی را در حد جایزه تشخیص نداده‌اند. یعنی در طول 2 سال، تنها یک کتاب قابل تقدیر منتشر شده است که نشانه افت دوباره نثر یا قطعه ادبی در سال‌های اخیر است.
در واقع جنگ در سال‌های پر احساس و نزدیک، با این شکل نوشتن بیشتر هماهنگ بود و حالا، شاید دیگر قطعه ادبی نه چندان جدی، توان هضم و بیان آنچه جنگ را می‌سازد و پیش می‌برد، ندارد. بنابراین و با اتکا به این نتیجه جالب داوری دوسالانه کتاب دفاع مقدس، می‌توان به مسئولان پیشنهاد داد که اصولا این گرایش را حذف و زیرمجموعه گرایش‌های دیگر بررسی کنند تا مجبور نباشند به‌طور مداوم از نبود برگزیده در این گرایش خبر دهند؛ درست بر خلاف رشته‌های دیگر که امسال چون دوسالانه است، حتی بیش از 3برگزیده دارند.
از جمله رشته شعر کودک و نوجوان که داوری‌اش تمام شده و محمدرضا سنگری نتایجش را این طور توضیح می‌دهد: داوری آثار حوزه شعر کودک و نوجوان تمام شده و 4 اثر به‌عنوان برگزیده مشخص شده‌اند؛ یک اثر حائز رتبه اول، 2اثر مشترکاً حائز رتبه دوم و یک اثر هم حائز رتبه سوم شده است. البته این احتمال وجود دارد که به یکی از آثار برگزیده رتبه دوم، عنوان رتبه سوم اهدا شود و عنوان تقدیری برای رتبه سوم درنظر گرفته شود.
به جز این به گفته سنگری، داوری در حوزه داستان نوجوان هم 2روز پیش تمام شده و در این رشته هم 3 اثر حائز عنوان برگزیده (اول، دوم و سوم) شده‌اند. اما در رشته داستان کودک فقط یک اثر حائز رتبه سوم و یک اثر هم شایسته تقدیر شناخته شده است.
تا امروز، داوری در رشته‌های جنگ ادبی و طرح و گرافیک نیز به پایان رسیده اما داوری در رشته اصلی جایزه، رمان، به مرحله دوم رفته است. سنگری همچنین دیروز ابراز امیدواری کرد تا پایان ماه مبارک رمضان داوری در 3 شاخه دیگر تمام شود، درحالی‌که او پیش از این از پایان داوری همه رشته‌ها تا پایان ماه رمضان خبر داده بود.