نوشیروان کیهانی زاده: سیدمحمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار در سال1285 شمسی در روستای «خوشکناب» تبریز دیده به جهان گشود.

پس از تحصیلات متوسطه برای ادامه تحصیل به مدرسه دارالفنون رفت سپس تحصیلات خود را در رشته پزشکی ادامه داد ولی برحسب یک رویداد عاطفی دانشکده را رها کرد و به خدمت دولت درآمد و بعد از آن به سرودن شعر روی آورد. اشعار وی به سه زبان ترکی آذربایجانی، فارسی و عربی است. از سروده‌های مشهور شهریار «علی ای‌ همای رحمت»، «حیدربابا» و «آمدی جانم به‌قربانت» را می‌توان نام برد. این شاعر گرانمایه در 27/6/1367 در سن 82سالگی درگذشت. به دلیل ارج گذاشتن به این شاعر توانا روز درگذشتش به عنوان روز ملی شعر و ادب فارسی نام‌گذاری شده است.


صمیم تزار به تصرف قلمرو ایران در قفقاز


الکساندر یکم تزار روسیه، در دومین سال سلطنت خود به فکر جهانگشایی در جنوب و شرق آن کشور افتاد و در جلسه 18 سپتامبر 1802 (مصادف با 27 شهریور) با ژنرال‌های خود، موضوع را مطرح ساخت. در مرحله نخست، هدف تزار تصرف همه گرجستان و قسمت‌های دیگری از قفقاز و نیز همه آلاسکا و غرب کانادای امروز و شمال غربی ایالات متحده (در آن زمان کالیفرنیای اسپانیای نو، مکزیک و وارگون) بود. حکمران شهر تفلیس قبلا اعلام کرده بود که تحت فرمان تزار است نه دولت ایران زیرا که آغامحمدخان قاجار، شاه وقت ایران در لشکرکشی به تفلیس برای تنبیه او دست به خشونت و اعدام [متمردان] زده بود. دولت تهران تصمیم حکمران تفلیس را نپذیرفته بود به ویژه که حاکمان مناطق دیگر گرجستان و نیز آبخیزستان(آبخازیا) همچنان وابسته به ایران بودند و از دولت تهران ابراز اطاعت می‌کردند.


پارسی، دومین زبان کلاسیک و باستانی


18 سپتامبر 1872 زبانشناسان و ادیبان اروپایی در پایان نشست 3 روزه خود در شهر برلین، زبان پارسی را در ردیف زبان‌های یونانی، لاتین و سانسکریت، یکی از 4 زبان کلاسیک اعلام کردند. در این اجلاس، تنها زبان‌های هند- اروپایی مورد بررسی قرار گرفته بود. این نشست، زبان پارسی را از لحاظ کلاسیک بودن، زبان شماره 2(پس از زبان یونانی) قرارداد. زبان پارسی از این لحاظ یک قرن از لاتین و 12 قرن از زبان انگلیسی جلوتر است. در همین اجلاس، زبان اوستایی شاخه بدون متکلم زبان پارسی اعلام شد و گفته شد که ریشه اوستایی از خراسان شرقی بوده و بنابراین، به احتمال زیاد زرتشت در این منطقه به دنیا آمده و از آنجا به آذربایجان رفته است.


سالروز درگذشت «کندورسه» و نگاهی به اندیشه های او


امروز سالروز درگذشت مارکیز دو کندورسه، فیلسوف و ریاضی‌دان عصر روشنگری فرانسه است که در سپتامبر 1794 فوت شد. وی که بیش از 50 کتاب و رساله از خود برجای گذارده، نخستین اندیشمندی بود که موضوع سوسیو - اکونومیک را مطرح ساخت. کندورسه به دلیل اطلاعات ریاضی‌اش از «فلاسفه رشنالیسم» به شمار می‌رود؛ یعنی نقطه مقابل فلاسفه انگلیسی که «تجربه» را پایه کار به حساب می آورند. وی به دلیل تبحر در ریاضیات، از قواعد حساب فاضله «در مبحث احتمالات» در پیش‌بینی پدیده های اجتماعی و اقتصادی استفاده کرده است. کندورسه با روسو اختلاف نظر داشت زیرا به دلیل‌(ریزون)، نه اراده و خواست اکثریت (ویل) معتقد بود و می گفت که اکثریت اگر دلیل نداشته باشد، شکست می خورد. کندورسه عقیده داشت که انسان رو به کمال است و اگر در جوامعی، انسان به سوی کمال پیشرفت نداشته باشد، عیب از جامعه است نه از فرد.

برچسب‌ها