محمود مولایی: واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی بار دیگر در شرایطی مطرح می‌شود که ظاهرا استقلال یک گام از پرسپولیس پیش افتاده است.

به گفته معاون سازمان خصوصی‌سازی‌ صورت‌های مالی این باشگاه به‌دست سازمان خصوصی‌‌سازی‌ رسیده است و به این ترتیب، می‌توان به ادامه روند پرونده خودکفایی استقلال امیدوار بود.

در عین حال، گفته می‌شود صورت‌های مالی ارائه شده چندان دقیق نیست و نمی‌توان به این مدارک استناد کرد. صورت‌های مالی استقلال در دوره مدیریت قبلی تهیه و تقدیم سازمان خصوصی‌سازی‌ شده است. مهدی عقدایی، معاون سازمان خصوصی‌سازی‌ این موضوع را تأیید نمی‌کند و به همشهری می‌گوید: «صورت‌های مالی باشگاه استقلال مشکل خاصی ندارد. در واقع باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس زیان‌ده هستند و این دو باشگاه هم باید صورت‌های مالی خود را ارائه دهند که تا‌کنون استقلال چنین کاری کرده است.»

بعد از اینکه خبر ارائه صورت‌های مالی استقلال به سازمان خصوصی‌سازی‌ کشور مخابره شد، به‌نظر می‌رسید باشگاه پرسپولیس نیز به تکاپو بیفتد. این باشگاه اما هنوز هیچ تصمیمی در این مورد اتخاذ نکرده است. اما باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس که برای خودکفایی در اولویت سازمان تربیت بدنی قرار دارند، چگونه قرار است به بخش خصوصی واگذار شوند؟

پیش‌تر رئیس سازمان تربیت بدنی گفته بود که سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس تا پایان سال‌89 در بورس ارائه خواهد شد. معاون سازمان خصوصی‌سازی‌ معتقد است که علی سعیدلو تقریبا نخستین مدیری است که درخصوص واگذاری این دو باشگاه اقدام کرده است.

پیش از او، محمد علی‌آبادی، رئیس سازمان تربیت‌بدنی در دولت نهم در دوره چهار‌ساله خود هیچ‌گاه نتوانست زمینه را برای واگذاری استقلال و پرسپولیس فراهم کند. او به جای این کار با انتصاب نفراتی برای هیات مدیره این دو باشگاه، تنها سعی کرد بخشی از هزینه‌ها را از دوش سازمان تربیت بدنی بردارد؛‌علی انصاری عضو هیات‌مدیره استقلال شد و حسین هدایتی عضو هیات‌مدیره پرسپولیس.

با وجود این برخی با توجه به اصل 44 قانون اساسی و تأکید بر خصوصی‌سازی‌ تا پایان سال‌88، ‌زمینه را برای واگذاری استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی مناسب می‌دیدند. گرچه علی انصاری هیچ‌گاه نگفت که حاضر است سهام استقلال را خریداری کند، حسین هدایتی چنین حرفی زد. او صراحتا گفت که حاضر است تمام سهام باشگاه پرسپولیس را خریداری کند؛ موضوعی که برای رئیس وقت سازمان ورزش چندان خوشایند نبود و هیچ‌گاه به این پیشنهاد روی خوش نشان نداد.

این در حالی بود که رئیس جمهوردر اواخر دولت نهم دستور خصوصی‌سازی‌ این دو باشگاه را صادر کرد اما اتفاقی رخ نداد و حال با گذشت بیشتر از یک سال از این ماجرا، علی‌آبادی کنار رفته و سعیدلو در دومین سال حضورش بر مسند ریاست سازمان تربیت‌بدنی به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس درخصوصی‌سازی‌ آیا می‌تواند تا پایان سال‌89 این دو باشگاه را به بخش خصوصی واگذار کند؟

فرابورس به جای بورس

طبق قانون بودجه، باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس تا پایان امسال باید به بخش خصوصی واگذار شوند. سهام این دو باشگاه اما نمی‌تواند در بورس ارائه شود. این دو باشگاه به‌دلیل اینکه سود‌ده نیستند، شرایط ارائه در بورس را ندارند. به‌دلیل زیان‌ده بودن، سازمان خصوصی‌سازی‌ در حال بررسی این موضوع است که علاوه بر حق پخش مستقیم مسابقه‌ها از تلویزیون، سازمان تربیت‌بدنی برخی اماکن ورزشی را به جای فروش، به باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس واگذار کند تا از این طریق زیان آنها به سود تبدیل شود. عقدایی در این رابطه گفته است: «قرار است سازمان تربیت‌بدنی فهرست اماکن ورزشی را به سازمان خصوصی‌سازی‌ ارسال کند تا بعد از مشخص کردن اماکن قابل واگذاری، مقدمات واگذاری‌ این باشگاه‌ها فراهم شود.» البته در چنین شرایطی هم این دو باشگاه نمی‌توانند به بورس راه پیدا کنند.

اما علی آقا‌محمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو سابق هیأت‌مدیره باشگاه استقلال درباره چگونگی درآمدزایی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس معتقد است: «تلویزیون و دولت بخشی از هزینه‌های باشگاه‌ها را می‌پردازند. اگر باشگاه‌ها اجازه تربیت نیروی‌انسانی را داشته باشند و بتوانند آرم‌های خود را روی تولیداتشان حک کنند و به بازار عرضه کنند، بخشی از مشکلات هم بر‌طرف می‌شود. یعنی بتوانند روی بازیکنان پایه کار کنند و همیشه این تضمین وجود داشته باشد که با فروش این بازیکنان درصدی از مبلغ قرارداد به باشگاه تعلق بگیرد. همین‌طور درآمدزایی از فروش بلیت بازی‌ها. در این حالت بخش‌های خصوصی هم برای خرید یک باشگاه تلاش بیشتری خواهد کرد.»

البته رئیس سازمان تربیت بدنی در 17‌شهریور به‌طور رسمی از اتمام کار خصوصی‌سازی‌ این دو باشگاه خبر داده بود. علی سعیدلو در این روز اعلام کرده بود که طی نامه‌ای به سازمان خصوصی‌سازی‌ اعلام کرده که از نظر سازمان ورزش، واگذاری استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی بلامانع است. او تأکید کرده بود که سازمان خصوصی‌سازی‌ مراحل حقوقی این موضوع را پیگیری خواهد کرد.

گرچه ارائه سهام دو باشگاه پرطرفدار پایتخت به بورس منتفی است، اما سهام استقلال و پرسپولیس در فرابورس ارائه می‌شود. فرابورس که حدود ‌2سال است کار خود را شروع کرده، می‌تواند پذیرای شرکت‌‌های زیان‌ده هم باشد؛ البته سهام این باشگاه‌ها در بازار سوم فرابورس عرضه خواهد شد.

نقش حیاتی هیأت واگذاری

در شرایطی که سازمان خصوصی‌سازی‌ کشور و سازمان تربیت بدنی از روند رو به پیشرفت پرونده استقلال و پرسپولیس برای خصوصی‌سازی‌ خبر می‌دهند، رئیس شرکت فرابورس از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی می‌کند. مصطفی امیدقائمی در این رابطه به همشهری می‌گوید: «هر کاری که در زمینه واگذاری باشگاه‌ها به بخش خصوصی صورت می‌گیرد، باید به فرابورس ارائه شود. اگر این روزها خبری شده باشد ما هم بی‌اطلاع هستیم چون تا زمانی که صورت‌های مالی این دو باشگاه به شرکت فرابورس ارائه نشود و برای عرضه سهام در فرابورس اعلام آمادگی نشود، ما نمی‌توانیم اقدامی انجام دهیم.»

در عین حال، در مورد این دو باشگاه چنین تصمیم گرفته شده که از طریق بازار سوم فرابورس و بدون پذیرش واگذار شوند؛ به این ترتیب که ابتدا درصدهایی از سهام این باشگاه‌ها در قالب 2 بلوک به هواداران و سایرین به‌صورت مزایده واگذار شود. رئیس شرکت فرابورس به این موضوع خوشبین است.

او معتقد است که استقلال و پرسپولیس می‌توانند در کنار واگذاری سهام، در‌آمدزایی هم بکنند. امیدقائمی ادامه می‌دهد: «این دو باشگاه می‌توانند از صنعت تبلیغات استفاده کنند، از درآمد اسپانسرینگ‌ها بهره‌مند شوند و درآمد حاصله از قرارداد با اسپانسرها به شکل درآمد عملیاتی دربیاید. همچنین راه‌های دیگری هم وجود دارد که آنها سودده شوند. اما همانطور که گفتم تا زمانی که به شرکت فرابورس اعلام نشود، ما نمی‌توانیم اقدامی انجام دهیم. به‌نظر من سازمان تربیت‌بدنی باید این موضوع را پیگیری کند.»
در این شرایط اما یک ابهام وجود دارد؛ اینکه بقیه سهام استقلال و پرسپولیس به چه شکلی عرضه خواهد شد.
در این مواقع مصوبه هیأت واگذاری چاره‌ساز است؛ هیأتی که تقسیم‌بندی بلوک را مشخص می‌کند و قرار است با تأیید هیأت واگذاری این دو باشگاه به بخش خصوصی واگذار شوند.

حسینی، وزیر اقتصاد یکی از اعضای هیأت واگذاری است و این هیأت با سیاست‌های دولت پیش می‌رود؛ موضوعی که ابهام‌های خصوصی‌سازی‌ استقلال و پرسپولیس را می‌افزاید؛ اینکه هیأت واگذاری چه زمانی تکلیف این دو باشگاه را روشن می‌کند و اینکه سهام باشگاه‌ها چگونه عرضه خواهد شد؛ آیا سهامداری می‌تواند با خریداری یک بلوک تعیین‌کننده بیشترین نقش را در هیأت‌مدیره آینده باشگاه استقلال یا پرسپولیس داشته باشد؟

ظاهرا این موضوع، یکی از دغدغه‌های اصلی هیأت واگذاری خواهد بود و اگر تصمیم قاطعی در این باره گرفته شود، آیا باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس از دسترس دولت خارج خواهند شد؟