سحر بیاتی: در سال‌های اخیر، بسیاری از شهروندان شهریورماه را که کمی از گرمای هوای تابستان کاسته می‌شود، برای سفر انتخاب می‌کردند اما امسال، بخش زیادی از شهریورماه مقارن با ماه مبارک رمضان شد و کاهش سفرها امری طبیعی بود.


گرمای بیش از حد هوا در ماه‌های تیر و مرداد نیز باعث منحل شدن برخی سفرها شد اما آمارها همچنان سیر صعودی طی می‌کنند. اصلا معلوم نیست این آمارهای گردشگری چطور محاسبه می‌شوند!

تلاش مسئولان برای استفاده از روزهای پایانی تابستان همچنان ادامه دارد.
بر این اساس ستادهای تسهیلات سفر استان‌های کشور در 10 روز پایانی فصل تابستان به‌صورت ویژه به ارائه خدمات به گردشگران می‌پردازند.

10 روز طلایی آخر تابستان فرصت مناسبی است برای سفرهای داخلی اما با این حال تورهای خارجی چنان پر رونق‌اند که صدور ویزای کشورهایی مانند امارات با تاخیر انجام می‌شود.

خبرگزاری ایرنا در گزارشی که تیرماه روی خروجی این خبرگزاری قرار داد نوشته بود: دبی، تایلند، سوریه، ارمنستان، لبنان، مالزی و چین مقصد بسیاری از ایرانیانی است که ترجیح می‌دهند به واسطه وضعیت مالی خوب‌شان تعطیلات را در آنجا سپری کنند. برخی از مدیران تورهای آژانس‌های مسافرتی و هوایی تهران اعلام کردند که حجم سفرهای امسال ایرانیان به کشورهای مختلف در ایام تابستان نسبت به سال گذشته افزایش داشته و مردم با بهبود شرایط مالی، شوق سفر خارجی دارند.

باید پرسید اوضاع مالی مردم ایران روز به روز بهتر می‌شود یا هزینه تورهای داخلی و خارجی چندان فرقی با یکدیگر ندارد؟ اصلا فرض بر اینکه اوضاع اقتصادی مردم سرزمین پارس روز به روز بهتر می‌شود. چرا این مردم ترجیح می‌دهند بیشتر سرمایه‌شان را به جیب چشم بادامی‌های شرق آسیا یا هم کیشان حاشیه خلیج‌فارس بریزند نه به جیب خودی‌ها؟

با یک حساب سر انگشتی ساده می‌توان نتیجه گرفت که عمده گردشگران ایرانی در فصول خاص در یک نقطه تجمع می‌کنند. کافی است در یک تعطیلی چند روزه به قصد سفر راهی بزرگراه تهران - کرج و ورودی جاده چالوس شوید تا با ترافیک سرسام آوری مواجه شوید. حتی در مقابل، گردشگران فرهنگی نیز در یک محل مانند تخت جمشید تجمع می‌کنند.

حال در این میان مقصر اصلی گردشگرانی هستند که طبیعت دیگری جز استان‌های شمالی نمی‌شناسند یا متولیان امر گردشگری؟ چرا ستاد تسهیلات سفرهای تابستانی، طرح سفرهای ارزان قیمت، سفر کارت و... در نهایت با شکست روبه‌رو شدند و همچنان ایران صادر‌کننده گردشگراست؟

در 10 روز پایانی سال، ستاد تسهیلات سفرهای داخلی به مسافران خدماتی ارائه می‌دهد. این خدمات‌رسانی در محورهای نظارت بر تأسیسات و مؤسسات گردشگری، اطلاع‌رسانی و تبلیغات، راهنمایی مسافران، خدمات اسکان و پذیرایی، خدمات امداد و نجات، حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و هوایی، رسیدگی به شکایات، انتقادات و پیشنهادات و سایر برنامه‌ها و خدمات مورد نیاز مسافران، انجام می‌شود.

آیا این تبلیغات را تا امروز دیده‌ایم؟ نباید این ستاد تسهیلات برنامه تبلیغاتی خود را خیلی پیش‌تر و البته قابل رویت‌تر اجرا می‌کرد؟ چند بار تا امروز از ستاد تسهیلات سفرهای داخلی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی تیزر تبلیغاتی یا میان برنامه تبلیغاتی مؤثری دیده‌ایم؟ آیا پیام‌های بازرگانی میانی سریال‌های پربیننده ماه مبارک رمضان فرصت مناسبی نبود برای تشویق مردم به سفرهای داخلی؟

چند سالی است مسئولان گردشگری برای کاستن از بار مسافر شمال کشور و افزودن آن به مناطق جنوبی دست به برگزاری جشنواره‌های تابستانی زده‌اند و برای این جشنواره‌ها نیز هر از گاهی تبلیغات می‌کنند که گویا پس از گذشت سال‌ها این جشنواره‌ها موفقیت‌آمیز نبوده است.

مشت نمونه خروار

به گزارش مهر، امسال جشنواره تابستانی منطقه آزاد قشم با کمی تاخیر به‌دلیل تغییر مدیرعامل آن از 26 تیرماه آغاز شد و بعد از اجرا نشدن تمامی برنامه‌هایی که وعده آن پیش از این داده شده بود مانند رالی خانوادگی از تهران به قشم و مسابقه جت اسکی یا حضور برخی خواننده‌ها به پایان رسید، جشنواره‌ای که به گفته حق‌دل، مدیر میراث فرهنگی و گردشگری منطقه آزاد قشم 70هزار بازدید‌کننده داشته است؛ به عبارتی حدود 3هزار و 500 نفر در روز. البته این تعداد بازدیدکننده بیشتر از بومیان منطقه بوده‌اند و حضور مردم در سالن جشنواره حاکی از این بود که کمتر از 5 درصد آنها را مسافران تشکیل می‌دادند. این نکته را حق‌دل مقام مسئول مربوطه با بیان اینکه اغلب شرکت‌کنندگان در جشنواره قشم بومیان جزیره بودند، تأیید می‌کند. در واقع 100میلیون تومان بودجه برای برگزاری یک جشنواره محلی برای بومیان منطقه هزینه شده است.

البته در جشنواره تابستانی، مسئولان ارائه تخفیف 50درصدی هتل‌ها را از ویژگی‌ها و خدمات برای جذب مسافر اعلام می‌کنند این در حالی است که بعد از تعطیلات نوروزی و اردیبهشت ماه تا اواخر مهرماه به‌دلیل گرمای هوا، فصل کم مسافر جزیره محسوب می‌شود و هتل‌ها حتی در برخی موارد تا 70 درصد نیز تخفیف برای مسافران خود در نظر می‌گیرند و این یک سیاست تجاری هتل‌ها برای جذب مسافر است.

مدیر میراث فرهنگی و گردشگری منطقه آزاد قشم با بیان اینکه در مدت برگزاری جشنواره ضریب اشغال هتل‌ها در برخی مراکز اقامتی به 60‌درصد هم می‌رسید ولی میانگین آن بین 35 تا 40درصد بود، می‌گوید که در مدت برگزاری جشنواره ورود مسافر به جزیره 50 درصد افزایش داشته است.

این در حالی است که آمار نشان می‌دهد درصد اشغال هتل‌ها در منطقه در این مدت حدود 9درصد، هتل آپارتمان‌ها 15درصد و مهمان‌پذیرها 38درصد بود. تعداد مسافران نیز از حدود 27هزار نفر ماه قبل از برگزاری به حدود 21هزار نفر در مدت برگزاری جشنواره رسید. در واقع 100 میلیون تومان برای کاهش حدود 20درصدی مسافر در این جزیره هزینه شد.

البته این رقم از سال‌های پیش از آن نیز بسیار کمتر است به‌طوری که به گفته لاریجانی، مدیر سابق سیاحتی -گردشگری منطقه آزاد قشم، تعداد مسافران جشنواره تابستانی در سال 85 کمتر از 25هزار نفر بوده که در سال 86 به 32هزار نفر رسیده است.اینجاست که آمارهای ارائه شده توسط مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری محل یک علامت سؤال بزرگ می‌شود؛ علامتی که رسانه‌ها بارها آن‌را در برابر این سؤال قرار داده‌اند. آمارهای گردشگری از کجا می‌آیند؟