به گزارش مهر، حمیدرضا کاتوزیان رئیس کمیسیون انرژی مجلس پس از پایان جلسه روز یکشنبه مجلس با حضور در جمع خبرنگاران به سئوالات آنها در حوزه نفت و انرژی پاسخ داد.
وی در خصوص پروژه پارس جنوبی یادآور شد: در این خصوص وزیر نفت و معاونان کم و بیش مصاحبه‌هایی داشتند اما ممکن است دیدگاه مجلس با وزیر نفت و معاونانش تا حدودی متفاوت باشد زیرا گاهی ما در مجلس به عنوان ناظر نکات دیگری از وضعیت پروژه‌ها دستگیرمان می‌شود که بهتر است مردم نیز نسبت به آنها اطلاع کافی داشته باشند.
در پارس جنوبی بسیار عقب هستیم
کاتوزیان گفت: در خصوص پروژه پارس جنوبی که یک میدان مشترک گازی با کشور قطر است با وجود گذشت 20 سال از کشف آن اگر قرار باشد خودمان را با کشور قطر مقایسه کنیم، بسیار عقب هستیم.
نماینده تهران گفت: کشور قطر در این خصوص تقریبا توسعه میدان و چاه‌ها و حفاری‌هایش را به اتمام رسانده و ما به نصف این اقدامات نیز نرسیده‌ایم و در این خصوص میزان زیادی ضرر کرده‌ایم.
رئیس کمیسیون انرژی یادآور شد: نکته‌ای که در پروژه پارس جنوبی قابل توجه است این است که حدود 4 ماه پیش مطرح کردند که تمام شرکت‌های خارجی که در این پروژه حضور دارند از آنجا که کارشان کند است بهتر است بروند وکار به دست شرکت‌های داخلی سپرده شود. نکته آن است که بسیاری از شرکت‌های ایرانی که هم اکنون در پروژه پارس جنوبی قرارداد بسته‌اند یا در حال بستن قرارداد هستند همان شرکت‌هایی هستند که قبلا هم در پروژه‌ها حضور داشتند اما هزینه کار آنها بسیار گزاف‌تر بوده و مدت زمانی که پروژه‌ها را دنبال می‌کردند بسیار بیشتر از زمان استاندارد 60 ماهه بوده است. بطوریکه خیلی از این شرکت‌ها پروژه‌ها را 90 ماهه و بیشتر به اتمام رساندند حال شرکت نفت مجددا با همان شرکت‌ها در حال بستن قرارداد است و ادعا می‌کند 35 ماهه کار را تمام می‌کند در حالیکه هم اکنون 4 ماه از مدت 35 ماه اعلام شده گذشته است.
وی افزود: سئوال این است که این شرکت‌ها با وضعیت کاری که گذشته داشته‌اند چطور ادعا می‌کنند که 35 ماهه کل فازهای پارس جنوبی را تمام می‌کنند؟
رئیس کمیسیون انرژی مجلس گفت: در خصوص یکی از قراردادها شرکت نفت با طرف خارجی خود بر سر 7 ماه اختلاف در تحویل پروژه قرارداد نسبت. موضوع از این قرار بود که طرف خارجی که حدود 50 - 60 سال تجربه کار در این حوزه را داشت مدعی بود که 67 ماهه پروژه را تحویل می‌دهد اما شرکت نفت تاکید داشت که کار باید 60 ماهه انجام شود بنابراین مذاکره به هم خورد. حال سئوال این است که چطور 35 ماهه کار را به اتمام می‌رسانند؟
وی یادآور شد: مگر این قراردادها از 4 ماه پیش شروع نشده؟ بنابراین پیشرفت کار پارس جنوبی هم اکنون باید چهار سی و پنجم یعنی حدودا 10 درصد باشد، اما آیا این اتفاق رخ داده است؟
نماینده تهران گفت: برای فعالیت‌های نفتی یک فعالیت مهندسی باید طراحی شود که اگر یک تیم کارشناسی قوی و با تجربه 3 شیفت کار کند این طراحی یک سال به طور می‌انجامد. همچنین از زمان حفاری تا زمان نصب تجهیزات چاه 900 روز یعنی حدود 3 سال وقت می‌برد. بنابراین انجام طراحی و سفارش کالاهای مورد نیاز موضوعاتی نیستند که بتوان به طور موازی انجام داد. این فعالیت‌ها به موازات هم صورت نمی‌گیرد. ساخت وسایل مورد نیاز در صورت سفارش، گاهی تا 20 ماه طول می‌کشد. مشخص است که این ادعای 35 ماهه واقعا به نتیجه نمی‌رسد و این فعالیت گسترده‌تر و زمان‌برتر خواهد بود.
کاتوزیان گفت: نمی‌دانم آماری که داده می‌شود بر چه اساس است. معتقدم نکاتی که در مصاحبه‌ها گفته می‌شود غیر واقعی است.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس یکی دیگر ازتبعات این وعده‌های غیر واقعی را اتلاف منابع خواند و گفت: علت اتلاف منابع آن است که طی 35 ماه پول پروژه گرفته می‌شود و در پایان مدت، تنها 30 درصد کار انجام شده است. نمونه آن پروژه فرودگاه امام و اتوبان تهران - شمال است که ما این تجربه را داشته‌ایم منابع هزینه شده اما به هزینه نرسیده ایم.
اتمام پروژه‌های پارس جنوبی ظرف 35 ماه واقعیت ندارد
وی مجددا تاکید کرد: به اعتقاد کمیسیون انرژی اتمام پروژه‌های پارس جنوبی ظرف 35 ماه واقعیت ندارد و ما در عملیات پارس جنوبی دچار چالش جدی خواهیم بود. زیرا بحث محدودیت‌ها، محدودیت اقتصادی نیز که دشمن برای ما ایجاد کرده است در اجرای پروژه تاخیر به وجود می‌آورد. تاکید می‌کنم در شرایطی که تحریم هم نباشد و کشور مشکلی هم برای اجرای این پروژه نداشته باشد در بالاترین سرعت زمان لازم 55 ماه است نه 35 ماه.
کاتوزیان یاداور شد: کشور قطر که هم اکنون بدون محدودیت با شرکت‌های خارجی کار می‌کند زیر 60 ماه قرار داد نمی‌بندد. بنابراین ما هم نباید موضوع را غیر واقعی منعکس کنیم زیرا ممکن است آثار سوئی داشته باشد.
انتقاد از شرکت‌های بکار گرفته شده در پارس جنوبی
وی با انتقاد از شرکت‌های بکارگرفته شده در پارس جنوبی گفت: شرکت‌های بکارگرفته شده شرکت‌های نورسته‌ای هستند که مانند نهال سر از زمین در آورده‌اند و عملا نمی‌توانند کاری از پیش ببرند. زیرا باید تجربیات کاری در این حوزه را داشته باشند.
وی گفت: هیچ جای دنیا کار را به افراد آماتور نمی‌دهند. اینکه این شرکت‌ها با این کیفیت کار را به دست بگیرند جای سئوال دارد.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس در بخش دیگری از سخنانش و در پاسخ به سئوال خبرنگاران در خصوص مسئله خودکفایی بنزین که اخیرا از سوی وزارت نفت مطرح شده است گفت: این اتفاق برای آن دنبال شد که ما از طرف‌های خارجی محدودیت خرید برایمان بوجود آمد ما در مجلس از یک سال و نیم پیش بارها تاکید کردیم که باید روی بهینه سازی پالایشگاه‌های موجود کار شود تا بنزین را از راه طبیعی خود دریافت کنیم.
انتقاد از شیوه تولید بنزین
کاتوزیان با بیان اینکه کار وزارت نفت برای تولید بنزین قابل تقدیر است تاکید کرد: اما راهی که وزارت نفت در پیش گرفته نمی‌تواند یک راه دائمی باشد. راه اساسی آن است که شرکت نفت پالایشگاه‌ها را برای تولید بنزین بهینه سازی کند. نباید صنایع پتروشیمی به تولید بنزین تبدیل شود.
وی ادامه داد: مسئله این است که هم اکنون آن چیزی که به عنوان خوراک برای تولید بنزین مصرف می‌کنند میعانات گازی و نفتی است که وارد سیستم پتروشیمی می‌شود اگر قرار باشد بنزین را در داخل تولید کنیم یک سری از فازها و مراحلی که در پتروشیمی دنبال می‌شود طی نخواهد شد و هزینه تمام شده برای هر لیتر بنزین نیز بیشتر از فوب خلیج فارس است و هزینه ما را بالا می‌برد. موضوع دیگر آن است که آن قسمت از پتروشیمی که برای تولید بنزین استفاده می‌شود دچار فرسودگی خواهد شد و ما در تولید و بهره برداری به عدم توازن می‌رسیم.
نماینده تهران خاطر نشان کرد: مسئله‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد آثار اقتصادی در صنایع پایین دستی پتروشیمی است. تعهدات پتروشیمی باید از طریق تولید محصولات پتروشیمی باشد اما با این کار به پتروشیمی ضربه وارد می‌شود. اعتقادم این است ما باید در سالهای قبل به پالایشگاه‌ها رسیدگی می‌کردیم و به جای انجام کارهای فرعی، پالایشگاه خلیج فارس را به بهره برداری می‌رساندیم نه اینکه پتروشیمی‌ها را تغییر ماهیت دهیم.
کاتوزیان یکی از دلایل تاکید بر تولید بنزین در داخل را شرایط موجود و اضطرار اعلام کرد و گفت: البته گاهی ما خودمان شرایط اضطراری را با بی‌توجهی‌های گذشته ایجاد می‌کنیم. به هر حال امیدواریم موضوع پالایشگاه‌ها را وزارتخانه مورد توجه قرار دهد و اتکای اصلی را روی پتروشیمی بگذارد.
تولید بنزین در داخل به ضرر ماست
وی در پاسخ به سئوال مهر که آیا در نهایت معتقدید تولید بنزین در داخل به ضرر ما خواهد بود، گفت: بله در بلند مدت به دلیل مهیا نبودن بسترها این اقدام به ضرر ماست. شاید برای یک دوره موقت تولید 4 میلیون لیتر بنزین مفید باشد و به نوعی ما را خودکفا کند اما پتروشیمی برای تولید بنزین طراحی نشده و باید از آن برای تولید محصولات خاص استفاده شود.
نماینده تهران افزود: حتی در کوتاه مدت هم تولید بنزین در داخل از نظر آنکه قیمتش بالاتر از فوب خلیج فارس است به نفع ما نیست.
وی در خصوص میادین مشترک و بهره برداری از آن نیز یادآور شد: بهره برداری از میادین مشترک بسیار حساس و با اهمیت است و مهم است که مردم در جریان آن قرار گیرند. اگر مانند پارس جنوبی به آن بی‌توجه باشیم عملا سهمی که ملت ایران از این میادین دارند از بین خواهد رفت. ادامه این بی توجهی‌ها منجر به برداشت کم از میادین مشترک و عقب ماندگی از نظر اقتصادی خواهد بود.
کاتوزیان گفت: کشورهای عربستان، کویت و عراق کشورهایی هستند که با ما میادین مشترک دارند و با سرعت زیاد قراردادها را منعقد می‌کنند و حتی از برخی میادین برداشت هم کرده‌اند اما ما هنوز نتوانسته‌ایم به نتیجه روشنی برسیم.
وی خاطر نشان کرد: ما 6 ماه گذشته بحث جدی در خصوص میادین مشترک در مجلس آغاز کردیم. مسئولان وزارت نفت به ما گفتند که در حال انجام کار بر روی میادین مشترک هستند اما متاسفانه بررسی‌ها نشان می‌دهد که عملا اتفاقی نیفتاده و مسئولان مربوطه بهره برداری از میادین مشترک را جدی نگرفته‌اند. فکر می کنم که در این زمینه کندی و سستی‌هایی است که نمی‌تواند ما را به نتیجه برساند.
نماینده تهران یاد آور شد: به دلیل قطع همکاری شرکت‌های خارجی به خاطر تحریم‌ها با ایران باید تصمیم گیری جدی نسبت به میادین مشترک انجام گیرد.
مجلس از قراردادهای نفتی بی‌خبر است
رئیس کمیسیون انرژی در خصوص عقد قراردادهای بین‌المللی بین دولت ایران و کشورهای خارجی نیز با تاکید بر اینکه قراردادهای بین‌المللی باید به تصویب مجلس برسد، گفت: متاسفانه این روند به درستی انجام نمی‌شود و مثال آن قرارداد فروش گاز به پاکستان است که آقایان می‌گویند شرکت پاکستانی یک شرکت خصوصی بوده و از طرفی شرکت نفت را هم خصوصی تلقی می‌کنند اما ما می‌دانیم این دور زدن قانون است.
وی ادامه داد: نفت و گاز متعلق به ملت ایران است و قانونگذار نظرش این بوده که فروش منابع ملی باید با نظر نمایندگان تصویب یا رد شود و من به صراحت می‌گویم که ما در جریان قراردادها نیستیم حتی بارها نامه‌نگاری کرده‌ایم اما از آنجا ما زندان، دار و درفش و مسلسل نداریم صرفا از ابزارهایی که در دستمان است استفاده می‌کنیم. مرتب تذکر می‌دهیم و متاسفانه به هیچ وجه به درخواست‌های مجلس عنایتی نشده است. بنابراین صراحتا می‌گویم این قراردادها به طور جدی برای نمایندگان مردم هم مورد سئوال است.
انتقاد از قردادهای نفتی
کاتوزیان با انتقاد از رویه وزارت نفت در انعقاد قراردادهای بین‌المللی نفتی با دیگر کشورها گفت: حتی اگر خریداران نفت و گاز ایران شرکت خصوصی هستند، چنین نیست که این شرکت‌ها وابسته به دولتهایشان نباشند. زمانی که رئیس جمهور ما با مقامات ارشد یک کشور خارجی توافقنامه‌ای برای فروش گاز و نفت امضا می‌کند آیا این یک معاهده بین‌المللی محسوب نمی‌شود که ما آن را در مجلس تصویب کنیم؟ چطور عضویت ایران در یک معاهده بین‌المللی مانند شیلات یا پست جهانی به مجلس می‌آید اما توافقنامه‌های انرژی بدون نظر مجلس بسته می‌شود؟
نماینده تهران گفت : معاهدات بین‌المللی چون شیلات برای مردم بیشتر حائز اهمیت است یا قراردادهای فروش نفت و گاز که متعلق به خودشان است؟ معاهداتی چون شیلات و پست در زندگی مردم اثری ندارد اما نفت و گاز متعلق به خودشان است.
وی مجددا تاکید کرد: در خصوص قراردادهای نفتی هیچ اطلاعی به مجلس داده نشده و هر اطلاعاتی که ارائه شده بعد از انعقاد قراردادها و به صورت پاور پوینت بوده است ما حتی در مورد فرمول قیمت فروش هم اطلاعی نداریم. ما ابزارهایمان حرف، سئوال و استیضاح است که از آنها تا آنجا که شده استفاده کرده‌ایم اما پیش از آنکه ابزارهای دیگر را فعال کنیم می‌خواهیم مردم در جریان روند کار باشند که اگر اقدامات جدی‌تری دنبال کردیم بدانند موضوع از چه قرار است.
اتمام حجت با وزارت نفت درباره قراردادهای نفتی
رئیس کمیسیون انرژی مجلس خاطر نشان کرد: اصل قانون اساسی در خصوص فروش انرژی به کشورهای خارجی در حال نقض شدن است اما ما از این پس پیگیری خواهیم کرد و این پیگیری مقدمه اقدامات ما خواهد بود. مسئله ما این است که بحث یک یا دو قرارداد نیست. گاهی وقت ها ابتدا مطبوعات متوجه عقد قراردادها می‌شوند سپس مجلس. وزارت نفت این سخنان امروز را باید به عنوان اتمام حجت تلقی کند.
وی گفت: وزارت نفت از نظر مجلس نسبت به اقدامات خودش مطلع است قصد من آن است که ملت در جریان امور باشند. طبق قانون قراردادها باید بر اساس تصویب مجلس باشد و اگر نباشد آن قرارداد از نظر مجلس قابل اجرا نیست. هر توافقنامه کوچکی هم باید به تصویب مجلس برسد. اگر وزارت نفت این موضوعات را رعایت نکند ما در مجلس گام بزرگ و جدی نسبت به آن برخواهیم داشت.
وی ادامه داد: گاهی مسئولان وزارت نفت در توجیه عدم ارائه قراردادهای بین‌المللی به مجلس گرفته شدن سرعت کار و محرمانه بودن قراردادها را عنوان می‌کنند در حالیکه ما می‌توانیم سرعت کار را در مجلس جبران کنیم و مشکلی از این بابت نداریم در خصوص محرمانه بودن هم باید بگویم آیا نمایندگان مجلس نامحرم هستند و کشور خارجی که طرف قرارداد است محرم است. قرار نیست ما قرارداد را منتشر کنیم می‌توانیم کمیته‌ای تشکیل داده و به صورت محرمانه آن را بررسی کنیم.
کاتوزیان در پاسخ به این سئوال مهر که اقدام جدی شما در صورت عدم رعایت اصل قانون اساسی در عقد قراردادهای بین‌المللی چه خواهد بود گفت: مجلس می‌تواند اقدام خود را از تحقیق و تفحص شروع کند اگر وزارت نفت در این خصوص مقاومت کند که اصل قانون اساسی را اجرا نکند برای استیضاح وزیر اقدام می کنیم.
ایراد به وزارت نفت درباره حوادث نفتی
وی در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر در مورد حوادث صنعت نفت از جمله حادثه نفت شهر و اینکه آیا این حوادث به مدیریت نفتی در کشور باز می گردد، گفت: ما در خصوص حوادث نفتی که اخیرا رخ داده است به وزارت نفت ایراد داریم.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس گفت: وقتی قرار است حفاری انجام شود برای رسیدن به نقطه‌ای که نفت باید از آنجا خارج شود از لایه‌های گازی باید عبور شود اتفاقی که در نفت شهر افتاد این بود که فاصله سطح زمین تا نقطه‌ای که گاز وجود دارد به درستی تخمین نزده بودند و مدیر فنی در این حادثه دچار قصور شده بود و این قصور باعث کشته شدن 4 نفر شد.
مدیر مقصر لوح تقدیر گرفت
کاتوزیان گفت: مدیر فنی مربوطه باید در این حادثه مورد بازخواست قرار می‌گرفت و به کمیته تخلفات فرستاده می‌شد اما متاسفانه این کار انجام نشد اما اعلام شد یکی از دو فردی که به آنها لوح تقدیر اهدا شد همان مدیر فنی مقصر بوده است. حتی سمت‌های دیگری هم به وی دادند و در یکی ازشرکت‌های نفتی به عنوان عضو هیئت مدیره به کار گرفته شد. اینجا مشخص است که دقت از سوی مسئولان صورت نمی‌گیرد و باعث می‌شود مشکلات به این ترتیب رخ دهد در حالیکه باید پیگیری می‌شد و فرد مقصر معرفی می‌شد. حتی فرد مذکور عنوان کرده بود که در مطالعات قصوری بوجود آمده است.
وی تاکید کرد این قصور منجر به کشته شدن 4 نفر شد که سیستم وزارت نفت و شرکت‌های ذیربط باید نسبت به آن پاسخگو می‌بودند اما متاسفانه کاری که صورت گرفت ارتقاء مسئول مقصر بود.
از توقف سواپ نفت متعجبیم
وی در خصوص توقف سوآپ نفت که سئوال خبرنگار مهر بود گفت: خیلی از کشورهای منطقه هستند که با تامین سود خوب برای کشور خود فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهند ما تعجب می کنیم که چرا وزارت نفت این کار را متوقف کرده است البته هیچ توضیحی هم به کمیسیون انرژی مجلس هم داده نشده است.